ماجرای مخالفت حسن روحانی با طرح بررسی کفایت سیاسی بنی‌صدر

جعفر شیرعلی نیا پژوهشگر تاریخ انقلاب در کانال تلگرامی خود نوشت: بررسی کفایت سیاسی رییس‌جمهور یک بار در آخرین روز‌های بهار سال ۶۰ در مجلس ایران مطرح شد و رییس‌جمهور بنی‌صدر در جلسه‌ای که خودش حضور نداشت، از ریاست‌جمهوری برکنار شد.

نمایندگان تصویب کرده بودند که قبل از رای‌گیری برای کفایت رییس‌جمهور، موافقان و مخالفانِ طرح هر کدام ۵ ساعت صحبت کنند.  مخالفت در شرایط داغ سیاسی آن روز چندان ساده نبود. برخی از نمایندگانی که موافق برکناری رییس‌جمهور بودند، در بخش مخالفان اسم نوشتند و صحبت کردند که یکی از آن‌ها حسن روحانی بود.

روحانی دکتر نبود، اما در مجلس «دکتر روحانی» نامیده می‌شد. هاشمی، رییس مجلس، اعلام کرد: «آقاى دکتر روحانى به عنوان مخالف صحبت می‌کنند.»

روحانی گفت طرح بررسی کفایت سیاسی برای وقتی است که «یک رییس‌جمهورى باشد داراى همه‌ی شرایط، داراى همه‌ی ویژگی‌ها، منتها فقط کفایت سیاسى ندارد. بنده اگر بخواهم تعبیر بسیار ساده‌اى بکنم، این است که رییس‌جمهورى هست مومن، متقى، بدون هیچ آلودگى، [ولی]آدم بى‌عرضه‌اى است. عدم کفایت سیاسى یعنى بى‌عرضگى.»

او می‌گفت بنی‌صدر اصلا رییس‌جمهور نیست؛ «معتقدم که آقاى رییس‌جمهور، آقاى ابوالحسن بنى‌صدر، خودبه‌خود از ریاست‌جمهورى منعزل هست. احتیاجى به این طرح ندارد. احتیاج به بحث ندارد.»

یکی از نمایندگان اعتراض کرد: «ایشان یا باید به عنوان موافق صحبت کنند یا مخالف!» روحانی گفت: «بنده با این طرح مخالف‌ام.» بعد گفت: «من ایشان را منعزل می‌دانم و طرح عزل معنى ندارد.» یکی از نماینده‌ها گفت: «مردم که می‌شنوند واقعا قضاوت می‌کنند.» دیگری گفت: «معنى مخالفت این است که راى کبود بدهند آیا ایشان راى کبود می‌دهند؟»

مجلس همهمه شد. روحانی گفت: «به هر حال من مدارک و دلایل هم آورده بودم. حالا که مجلس موافق نیست، من بحثم را قطع می‌کنم.» او که در مخالفت طرح اسم نوشته بود، سخنانش را با این جمله‌ها به پایان برد: «من آقاى ابوالحسن بنی‌صدر را توطئه‌گر بر علیه جمهورى اسلامى می‌دانم و این آدمِ توطئه‌گر جاى بحث در مجلس شوراى اسلامى نیست که این کفایت دارد یا ندارد. این خودبه‌خود منعزل هست.» در پایانِ بررسی طرح، نام «حسن فریدون روحانی» در جمع رای‌های موافق عدم کفایت سیاسی رییس‌جمهور بود.

حالا پس از چهار دهه، روحانی در تنگنای نمایندگانی قرار گرفته است که گویی حال و هوای چهل سال پیش او را دارند. تا گذشته‌ها به خوبی نقد نشود و از آن درس نگیریم، توصیه‌های اخلاقی مشکل چندانی را حل نخواهد کرد.

گزارش جلسه از صورت مذاکرات مجلس آمده است.