سریال ناپدید شدن مقامات چینی!

در حالی که اخیرا کین کانگ، وزیر خارجه چین بعد از مدتی غیبت از انظار عمومی از سمت خود برکنار شد، حالا خبر‌ها حاکی از آن است که ژنرال لی شانگفو که به تازگی به عنوان وزیر دفاع چین انتخاب شده بود اکنون نزدیک به سه هفته است که به‌طور معناداری ناپدید شده است. در همین رابطه روزنامه فایننشال‌تایمز روز جمعه در گزارشی مدعی شد که این ژنرال ارشد ۶۵ ساله چینی نه تنها از مقام خود خلع شده بلکه اکنون تحت بازجویی قرار دارد.

به گزارش اعتماد، لی شانگفو از زمانی که در سال ۱۹۸۲ از دانشگاه فناوری دفاعی چین فارغ‌التحصیل شده به مدت ۳۰ سال در مرکز پرتاب ماهواره‌های نظامی شیچانگ خدمت کرده و نقش بسیار قابل توجهی در فرماندهی پشتیبانی استراتژیک و جنگ‌های سایبری ارتش چین ایفا کرده است. او سپس به عنوان یکی از افراد مورد اعتماد و نزدیک شی جین‌پینگ از اسفند ماه سال گذشته عهده‌دار وزارت دفاع شده و از معدود نظامیان ارشد چینی است که در سمت وزارت دفاع تحت تحریم‌های امریکا قرار گرفته است. حتی شواهد نشان می‌دهد روند ارتقای ژنرال شانگفو به خصوص پس از به قدرت رسیدن شی جین‌پینگ در سال ۲۰۱۲ آنچنان با سرعت بوده که او علاوه بر سمت‌های فرماندهی و وزارت دفاع از جمله ۵ نفر افراد شورای ایالتی است که مقامی بالاتر از وزیر کابینه را در سلسله‌مراتب قدرت داراست.

با این حال آخرین باری که شانگفو در انظار عمومی دیده شده در ۱۵ آگوست و شرکت در کنفرانس امنیتی در مسکو بوده است؛ بعد از آن خبری از وی در دسترس نیست و رسانه‌های غربی مدعی هستند به واسطه مسائل به وجود آمده در خرید تجهیزات نظامی او اکنون نه تنها در حصر خانگی به سر می‌برد، بلکه زیر بازجویی نیز هست.

روند تصفیه ارتش

گمانه‌زنی در خصوص برکناری شانگفو در حالی تقویت می‌شود که در ماه گذشته میلادی نیز برخی مقامات بلندپایه ارتش چین از سمت‌های خود برکنار شده‌اند. طبق گزارشی که در این خصوص الجزیره منتشر کرده، در ماه ژوئن لی یوچائو به عنوان فرمانده نیرو‌های موشکی چین که هفته‌ها از انظار عمومی غایب بوده از سمت خود برکنار شده است. همچنین گفته می‌شود که چند مقامات ارتشی نیز به همراه شانگفو ناپدید شده‌اند. علاوه بر این شاهد بودیم در تیرماه امسال هم کین کانگ، وزیر خارجه جدید چین که هفت ماه قبل از آن به سمت وزیر خارجه چین منصوب شده بود، پس از یک ماه غیبت سرانجام بدون هیچ‌گونه توضیح خاصی از جایگاه خود برکنار شد.

به همین دلیل است که به نظر می‌رسد به تعویق افتادن گردهمایی سالانه دفاعی چین و ویتنام که قرار بود هفتم و هشتم ماه جاری میلادی برگزار شود، گمانه‌زنی‌ها در خصوص برکناری وزیر دفاع را تقویت کرده است. حتی چند روز قبل وقتی از سخنگوی وزارت خارجه چین سوال شد که علت غیبت طولانی مدت ژنرال شانگفو چیست؟ او با خونسردی پاسخ داده بود که از چنین موضوعی اطلاع ندارد. البته ناپدید شدن مقامات و حتی فعالان اقتصادی چینی از زمان به قدرت رسیدن شی جین‌پینگ در سال ۲۰۱۲ امری غیرعادی محسوب نمی‌شود. شی یک‌سال بعد از رسیدن به مقام ریاست‌جمهوری یک کمپین مبارزه با فساد را تشکیل داده و در راستای آن برخی مقامات مهم نظامی و سیاسی چین را تحت پیگرد قرار داد. او همچنین علاوه بر دست زدن به اصلاحات اساسی در ساختار ارتش، پاکسازی گسترده‌ای نیز در میان مقامات رده بالای نظامی انجام داده است.

چالش شی

طبق گزارشی که در این خصوص مجله اکونومیست منتشر کرده، موضوع مهم این است که برکناری چهار ژنرال ارشد چینی و همچنین وزیر خارجه چین در حالی صورت گرفته که همگی آن‌ها از جمله افراد نزدیک شی جین‌پینگ بوده و بدون موافقت او قادر به صعود از سلسله مراتب قدرت نبودند. در این راستا دو احتمال برای برکناری ژنرال شانگفو مطرح می‌شود؛ یکی اینکه با توجه به بالا رفتن بودجه نظامی چین، کانال‌های فساد که از قدیم وجود داشته از این منابع مالی سوء‌استفاده کرده‌اند و حالا وزیر دفاع نیز درگیر چنین بحثی شده است. احتمال بعدی که مطرح می‌شود، این است که پای ژنرال شانگفو و چند نفر از مقامات نظامی چین در خصوص خرید تجهیزات ارتش در میان بوده و به همین دلیل او به همراه چند نظامی دیگر در حال بازجویی پس دادن است.

در چنین شرایطی است که برخی تحلیلگران معتقدند حالا که شی به عنوان رییس‌جمهوری مادام‌العمر چین در راس سلسله‌مراتب قدرت است و در عین حال با چالش‌های گسترده‌ای در رابطه با تنش با امریکا و نیز کند شدن فرآیند اقتصادی در داخل مواجه است، چنین تصفیه‌های گسترده و معناداری آن‌هم از میان افراد نزدیک و مورد اعتمادش می‌تواند نشانه‌ای از تضعیف جایگاه قدرت او باشد.