ماجرای نوزاد رها شده در حاشیه شهر اصفهان چیست؟

انتشار تصویری دردناک از جسد نوزاد رها شده در بیابان‌های حاشیه شهر اصفهان درحالی که بر روی بدن برهنه و خاکی او جای دندان‌های سگ دیده می‌شود دل بسیاری از مردم را به درد آورد.

به گزارش ایسنا، فعال اجتماعی ساکن منطقه حصه که برای نخستین بار عکس این نوزاد را در شبکه اجتماعی خود منتشر کرد، گفته بود این نوزاد متعلق به یکی از زنان کارتن خواب در مناطق حاشیه‌ای شهر اصفهان است که فعالان اجتماعی بار‌ها معضلات آن‌ها را به گوش مسئولان استان و شهر اصفهان رسانده اند.

بی تفاوتی بیداد می‌کند

کوروش محمدی، رئیس انجمن آسیب شناسی ایران، با تاکید براینکه در بحث آسیب‌های اجتماعی در مناطق حاشیه نشین شهر اصفهان بیشتر از اینکه در مسیر اصولی و رفع معضلات این مناطق حرکت کنیم، درگیر نگاه‌های فردی و سلیقه‌ای هستیم، اظهار کرد: دستگاه‌های متولی در مناطق حاشیه نشین به شدت دچار ناکارآمدی هستند و به شرایطی رسیده ایم که در بحث آسیب‌های اجتماعی مناطق حاشیه نشین یا اصلا متولی نداریم و یا متولی بسیار ضعیف و ناکارآمد است و همین موضوع مسائل و مشکلات را به سمتی برده که بی کفایتی و بی تفاوتی در این حوزه بیداد می‌کند.

وی با بیان اینکه از کسی گلایه نمی‌کنم، گلایه ام از خودم به عنوان یک شهروند است که برای این مناطق هیچ کار خاصی انجام نداده ام، افزود: پیدا شدن جنین رها شده در حاشیه شهر اصفهان فاجعه‌ای است که رسانه‌ای شده، درحالی که اتفاقات ناگواری در این مناطق می‌افتد که بسیاری از آن‌ها اصلا به فضای رسانه‌ای راه پیدا نمی‌کند، اما این مورد زنگ خطری را برای همه دستگاه‌های مرتبط با این موضوع به صدا درآورد.

محمدی با اشاره به فقر، بیکاری، اعتیاد، کارتن خوابی و آسیب‌های اجتماعی بی شمار در مناطق حاشین نشین اصفهان، گفت: برای رسیدگی به این وضعیت ترجیح می‌دهیم جلساتی تشکیل دهیم و دستگاه‌های مختلف بیایند و حرف و حدیث‌های زیادی زده شود، اما برای عملیاتی کردن حرف‌ها هیچ اراده‌ای وجود ندارد در نتیجه امروز مناطق حاشیه‌ای با فجایع زیادی روبرو هستند، درحالی که قبلا هشدار‌های زیادی درخصوص آسیب‌های مناطق حاشیه‌ای داده و اعلام شده بود صرفا با تقویت چند خیریه و سازمان مردم نهاد نمی‌توان مشکلات این مناطق را برطرف کرد.

رئیس کمیسیون اجتماعی و محیط زیست شورای اسلامی شهر اصفهان ورود به معضلات مناطق حاشیه نشین اصفهان و حل و فصل معضلات ساکنان این مناطق را وظیفه حاکمیت دانست و گفت: متاسفانه نگاهی که به این مناطق وجود دارد نگاه مقطعی و براساس شرایط روز و تصمیمات هیجانی است، هربار اتفاقی می‌افتد اقدامات سطحی در قالب یکسری جلسات بی اثر در دستگاه‌های متولی انجام می‌شود و بعد از آن همه چیز به فراموشی سپرده می‌شود.

مناطق حاشیه نشین به ورود و دخالت حاکمیتی نیاز دارند

محمدی با اشاره به اینکه امروز مناطق حاشیه‌ای درگیر بی توجهی و سوء مدیریت هستند، گفت: به متولی پاسخگو و ورود حاکمیتی به مناطق حاشیه نشین نیاز داریم و در این راستا باید مدیران نظارتی و ارشد استان ورود کرده و دستگاه‌های متولی را وادار به انجام وظایف خود در رابطه با مناطق حاشیه نشین کنند. این‌ها شهروندان ما هستند که حقوق آن‌ها باید دیده شود، حقوق آن‌ها فقط یارانه و صدقه و خیریه نیست، اتفاقا این توهین و هجمه‌ای علیه منزلت آنهاست، بلکه نیاز به حقوق برابر، شرایط شغلی و معیشتی دارند.

رئیس انجمن آسیب شناسی ایران به آسیب‌های زیاد مناطق حاشیه نشین اشاره و اظهار کرد: این آسیب‌ها نیازمند توجه جدی و اصولی هستند، در این راستا توصیه می‌کنم مدیرانی که در تفکر و نگرش شان اقدام ویژه‌ای برای این مناطق نمی‌گنجد و تصور می‌کنند قوانین و مقررات دستشان را بسته کنار بکشند و اجازه دهند مدیری با تفکر و نگرشی بیاید که نسبت به شهروندان احساس مسئولیت کند.

وی با تصریح براینکه هر زمان چنین فجایعی رخ میدهد با جشنواره‌ای از بی مسئولیت‌ها و توجیهات روبرو می‌شویم که گفته می‌شود این مورد در قانون پیش بینی نشده، تاکید کرد: اگر ضعف قانون و مقررات داریم باید قوانین به روز و کارآمد تصویب شود و اگر ضعف اجرا داریم باید دستگاه‌های ارشد ورود کنند و مدیران ناکارآمد را کنار بگذارند. منابعی که در اختیار دستگاه‌ها است مربوط به مردم است و شهروندان حاشیه نشین هم بخشی از مردم هستند که باید از حقوق برابر با سایر شهروندان برخوردار باشند، بنابراین چه دستگاه‌های خدمات اجتماعی، چه سیاسی و چه مدیریت شهری باید در راستای توسعه عدالت اجتماعی با این شهروندان برخورد کنند.

نمی‌توانیم با نقشه راه ۴۰ سال گذشته پیش برویم

محمدی خاطرنشان کرد: نمی‌توانیم با همان نقشه راهی پیش برویم که در ۴۰ سال گذشته نتیجه‌ای نگرفته و روز به روز بر تعداد افراد آسیب دیده در مناطق حاشیه نشین افزوده می‌شود. وقتی خانمی از خانه طرد شده، بیکار است، کارتن خواب است، اعتیاد دارد و باردار هم هست بعید نیست جنازه بچه‌ای در بیابان رها شود و این فاجعه رقم بخورد. باید حتما به این مورد و موارد مشابه توجه شود، اما نباید فکر کنیم فقط همین یک مورد بوده است، بلکه معتقدم مناطق حاشیه نشین آبستن حوادث بدتر از این هست و باید به آن توجه شود.

وی با ابراز تاسف از اینکه شرایط به گونه‌ای پیش رفته که متاسفانه هیچ دستگاهی پاسخگو نیست، گفت: آنقدر با این مسائل سطحی برخورد شده و از قوانین تفسیر و استنباط‌های رفع تکلیف کننده برای دستگاه‌های متولی انجام شده که امروز هیچ دستگاهی خود را متولی نمی‌داند.

مناطق حاشیه نشین در کشور متولی ندارد

رئیس کمیسیون اجتماعی و محیط زیست شورای اسلامی شهر اصفهان ضعف شناسایی و تعیین متولی پاسخگو با تمام مسئولیت‌های قانونی و مدنی نسبت به آسیب‌های مناطق حاشیه نشین را راهکار حل این مسأله دانست و افزود: ما هیچ متولی برای مناطق حاشیه نشین در کشور نداریم و به همین دلیل این مناطق درحال گسترش است.

وی از تشکیل کمیته اضطراری رسیدگی به امور مناطق حاشیه‌ای شهر اصفهان در شورای اسلامی شهر خبر داد و گفت: بنا داریم با حضور فعالان اجتماعی مناطق حاشیه نشین و نه مسئولان، مسائل مناطق را مطرح و تصمیم گیری کنیم، چون تجربه نشان داده هرچقدر ما تصمیم گرفته ایم بی فایده بوده، اما مردم این مناطق باید تصمیم بگیرند و به ما بگویند چه کنیم.

به جای حل مشکلات مناطق حاشیه نشین عکس سلفی گرفتیم

محمدی با بیان اینکه ما مناطق حاشیه نشین را ندیده ایم و فقط به عنوان ابزار از آن‌ها استفاده کرده ایم و بیشتر عکس سلفی گرفته ایم تا اینکه بخواهیم مشکلاتش مردم این مناطق را حل کنیم، گفت: امروز باید کار را به مردم ساکن این مناطق بسپریم، چون ده‌ها و صد‌ها مجوز خیریه صادر کردیم تا مشکل این مناطق را حل کنند، درحالی که هیچ سنخیتی با این مناطق ندارند، ولی یک مجموعه در دل این مناطق را تقویت نکردیم تا فعالان این مناطق یک بار مشکلات را طرح و حل کنند و به همین خاطر منابع زیادی هدر دادیم.

وی با بیان اینکه امروز تصمیم داریم با حضور فعالان مناطق حاشیه‌ای کمیته‌ای تشکیل داده و تصمیمات این کمیته را لازم الاجرا کنیم، تاکید کرد: مدیریت شهری یک قدم شروع کرد و دستگاه‌های دیگر هم باید به میدان بیایند، چون همه امور در اختیار مدیریت شهری نیست، ولی در کنار دستگاه‌هایی که وظیفه دارند برای حل معضلات مناطق حاشیه نشین تلاش می‌کنیم.

رئیس انجمن آسیب شناسی ایران با تاکید براینکه دیدگاه فعالان ساکن مناطقه حاشیه‌ای شهر به مراتب عمیق‌تر و دردمندانه‌تر از نگاه‌های ما و منطبق بر واقعیات مناطق است، گفت: باید فضا را در اختیار آن‌ها قرار داد تا تصمیم گیری کنند و ما هم از این تصمیمات حمایت کنیم. مدیریت شهری مکلف به کمک به رفع دغدغه‌های این کمیته که عین دغدغه‌های این مناطق است خواهد بود.

منتشرکننده تصویر هیچ تماسی را پاسخ نداده است

مجتبی ناجی، معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی استان اصفهان، اظهار کرد: از زمانی که مطلع شدیم این پیام در شبکه‌های اجتماعی در حال دست به دست شدن است، از طریق مراجع مربوطه برای شناسایی هویت منشأ این پیام پیگیری و اقدام کردیم و سپس تلاش کردیم با فرد منتشر کننده تصویر ارتباط برقرار کنیم تا راجع به صحت و سقم این تصویر بررسی به عمل آید، اما تاکنون هیچ تماسی را پاسخ نداده است و حتی پاسخ پیامک‌ها را هم نداده است.

وی با بیان اینکه اگر منشأ خبر حسن نیت داشت حتما با دستگاه‌های حمایتی همچون بهزیستی برای بررسی ابعاد این موضوع همکاری می‌کرد، افزود: این موضوع از ابعاد مختلف بررسی شده و حتی از دستگاه‌های اجرایی دیگر پیگیری کرده ایم که آیا چنین موردی گزارش شده یا خیر؟ ولی تاکنون چیزی پیدا نکرده ایم و فردی که منشأ خبر بوده هم هیچ توضیح تکمیلی ارائه نکرده است.

ناجی ادامه داد: خبری که در فضای مجازی منتشر شده گویا و کامل نیست تا بتوان صحت آن را پیگیری کرد، بنابراین مکاتبه‌ای با پلیس فتا داریم برای اطمینان از این خبر، ولی تاکنون مولفه‌هایی که ابعاد این خبر را تایید کند و شواهد کافی نیست.

شرایط و زیرساخت‌های جلوگیری از این رخداد‌ها در اصفهان وجود دارد

وی با اعتقاد براینکه به نظر می‌رسد شرایط و زیرساخت‌های لازم برای اینکه چنین رخداد‌هایی صورت نگیرد حداقل در شهر اصفهان فراهم است، تصریح کرد: سامان سرای خورشید برای زنان بی خانمان وجود دارد که زنان بی خانمان و آسیب دیده می‌توانند به صورت خودمعرف یا از طریق دستگاه‌های قضایی پذیرش شوند و شیرخوارگاه نیز ظرفیت پذیرش نوزادانی را دارد که حضانت موثر از جانب والدین ندارند، بنابراین اگر مردم با موارد این چنینی مواجه می‌شوند باید قبل از هر چیز با ۱۲۳ تماس بگیرند و گزارش از آسیب‌های اجتماعی بدهند تا مداخلات موثر و به موقع در هر ساعتی از شبانه روز صورت گیرد.

معاون امور اجتماعی بهزیستی اصفهان خاطرنشان کرد: در این تصویر نوزادی در مکانی خارج از محدوده شهری رها شده، اما حیات و بقا آن معلوم نیست، بنابراین کسی که عکس را گرفته احتمالا بیش از هر کسی باخبر است تا پیگیری‌های بعدی از مراجع مربوطه انجام شود.

وی با اشاره به اینکه رئیس کمیسیون اجتماعی و محیط زیست شورای اسلامی شهر اصفهان هفته گذشته اعلام کرد برای پذیرش، اسکان و توانمندسازی زنان بی خانمان هیچ محدودیتی از نظر فضا و امکانات وجود ندارد، تصریح کرد: همه دستگاه‌ها ازجمله شهرداری، شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر، استانداری در رأس همه حمایت می‌کنند تا اگر مشکلی در این زمینه وجود دارد مرتفع شود.

همه نهاد‌های مردمی و خیریه‌ها پای کار هستند

ناجی خاطرنشان کرد: کسی که این آسیب را تجربه می‌کند ممکن است از نظر ثبات روانی و شخصیتی به گونه‌ای نباشد که خودش بتواند از نهاد‌های حمایتی خدمات مددکاری، درمانی و بهداشتی دریافت کند، به همین خاطر بر روی مسئولیت اجتماعی مانور می‌دهیم، کسانی که چنین آسیبی را مشاهد می‌کنند اعم از سازمان‌های مردم نهاد یا مردم باید اطلاع و ارجاع دهند تا بتوانند از خدماتی که وجود دارد استفاده کنند. به غیر از دستگاه‌های اجرایی، نهاد‌های مردمی و خیریه‌هایی در اصفهان داریم که اگر بدانند زنی برای وضع حمل به حمایت نیاز دارد مطمئن باشید همه پای کار هستند و حمایت لازم را انجام می‌دهند.

معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی استان به پایگاه خدمات اجتماعی ایجاد شده در مناطق حاشیه نشین اصفهان برای رصد و شنایی موارد این چنینی برای ارجاع آن به نهاد‌های مسئول اشاره و تصریح کرد: همه دستگاه‌های اجرایی و نهاد‌های مردمی کمک می‌کنند و این طور نیست که افراد نیازمند رها شده باشند. مطمئن باشید در مناطق حاشیه‌ای خدمات بهتر از مناطق مرکزی شهر در دسترس نیازمندان واقعی قرار می‌گیرد.

وی بار دیگر با تاکید براینکه شک و شبهه زیادی در مورد عکس منتشر شده وجود دارد، اظهار کرد: این موضوع را از منابع دیگری که می‌توانستیم بررسی و پیگیری کردیم و تاکنون صحت نداشته، تنها مرجعی که می‌تواند ثابت کند صحت داشته کسی است که عکس را گرفته و منتشر کرده که تاکنون پاسخگو نبوده است، درحالی که اگر واقعا حسن نیت برای ساماندهی آسیب‌های اجتماعی دارد دلیلی ندارد که پاسخگو نباشد، اما اگرثابت شود خبر کذب بوده مورد پیگیرد قرار می‌گیرد، چون اذهان مردم را تشویش کرده است.