آخرین فرصت ایران برای دیپلماسی پیش از بازگشت دونالد ترامپ

ایران در حال برگزاری مذاکراتی در ژنو با بریتانیا، فرانسه، آلمان و اتحادیه اروپا است تا راهی برای خروج از بن‌بست مذاکرات هسته‌ای پیدا کند. این مذاکرات ممکن است آخرین فرصت برای دستیابی به پیشرفت قبل از بازگشت دونالد ترامپ به ریاست‌جمهوری ایالات متحده باشد. ترامپ که در دوران ریاست جمهوری خود سیاست فشار حداکثری اقتصادی علیه ایران را دنبال کرد، در ۲۰ ژانویه به کاخ سفید بازمی‌گردد.

به گزارش جماران، گاردین در گزارشی با این مقدمه می‌نویسد: در آستانه این مذاکرات، کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران با بیان اینکه اتحادیه اروپا باید «رفتار خودمحور و غیرمسئولانه» خود را در مسائل مختلف از جمله جنگ اوکراین و موضوع هسته‌ای ایران رها کند، بر تند و تیزی فضای گفتگو افزود.

خبرنگار این رسانه در ادامه این نوشتار ادعا کرده که اروپایی‌ها به تدریج از رویکرد ایران ناامید شده‌اند و با تکرار ادعای طرف‌های اروپایی در این باره نوشته: تأمین تسلیحات برای جنگ روسیه در اوکراین و عدم همکاری ایران با بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) آنها را نگران کرده است. برخی اروپایی‌ها نگران هستند که افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران نشان‌دهنده این باشد که تهران در مسیر مخفیانه‌ای برای ساخت بمب هسته‌ای قرار دارد.

ایران معتقد است که اروپا یک سیگنال واضح از سوی ایران برای آمادگی آمادگی برای مذاکره را رد کرده است، زمانی که تهران پیشنهاد کرد افزایش ذخیره اورانیوم ۶۰ درصد خود را متوقف کند و اجازه ورود بازرسان مجرب آژانس به ایران را بدهد.

نیکولاس لِرنه، رئیس اطلاعات خارجی فرانسه، روز جمعه در پاریس و در کنار همتای بریتانیایی‌اش ریچارد مور، گفت که انتظار می‌رود خطر گسترش برنامه هسته‌ای ایران بزرگ‌ترین «تهدید بحرانی» در ماه‌های آینده باشد. مور نیز گفت که آنچه او «بلندپروزاری‌های هسته‌ای ایران» خواند، همه را تهدید می‌کند.

هدف جلسه ژنو بررسی این است که آیا زمینه‌ای برای توسعه پیشنهاد اخیر ایران وجود دارد یا خیر و همچنین طرف‌های اروپایی در این جلسه به دنبال محدودیت‌هایی برای همکاری نظامی ایران و روسیه هستند. در عوض، اتحادیه اروپا می‌تواند تلاش کند برخی تحریم‌های اقتصادی را لغو کند، اما واقعیت این است که زمان اندکی تا پیش از بازگشت ترامپ به کاخ سفید باقی مانده است. ایران بر این نکته تأکید دارد که هیچ موشک بالستیکی به روسیه ارائه نکرده؛ ادعایی که ایالات متحده نمی‌پذیرد.

عدم اعتماد بین دو طرف ایرانی و غربی زمانی نمایان شد که تروئیکای اروپایی اخیرا در قالب یک قطعنامه ارائه شده به شورای حکام که تصویب هم شد، زمان مشخصی را برای ارائه گزارش جامع از برنامه هسته‌ای ایران توسط رافائل گروسی مشخص کردند. آنها این اقدام را یک گام ضروری برای عدم فعالسازی مکانیسم ماشه علیه ایران و بازگرداندن قطعنامه‌های شورای امنیت در اکتبر ۲۰۲۵ می‌دانند.

اخیرا ایران به آژانس اطلاع داده که قصد دارد حدود ۶۰۰۰ سانتریفیوژ را در سایت‌های خود در فردو و نطنز برای غنی‌سازی اورانیوم تا ۵ درصد تغذیه کند. این اقدام ایران پاسخی به صدور قطعنامه اخیر در شورای حکام علیه برنامه هسته‌ای این کشور است.