شیوع بیماری دست و پا و دهان در تهران

این روزها صحبت از شیوع یک بیماری در تهران است که خیلی از ما شاید اسم آن را هم نشنیده‌ایم؛ بیماری "دست و پا و دهان" یا HFMD که کودکان زیر ۵ سال را درگیر می‌کند و مهم‌ترین علائم آن تب، زخم‌های دهانی و ضایعات پوستی زیاد و آبدار پشت پاها و دست‌ها، روی باسن، کشاله ران و زانوها و گاهی کف دست‌ها و کف پاها است.

به گزارش همشهری، این بیماری در فصل‌های گرم سال یعنی بهار و تابستان شیوع بیشتری دارد. چون ویروس‌ها در گرما به دلیل شرایط محیطی و تجمعات فصلی کودکان در مکان‌هایی مانند مهدکودک‌ها و پارک‌ها راحت‌تر منتشر می‌شوند. با این حال، امکان انتقال این بیماری در فصل‌های سرد هم وجود دارد. دلیل آن نیز گردش ویروس‌ها در تمام سال، شروع مدارس در پاییز و افزایش تماس کودکان با هم، ضعیف شدن سیستم ایمنی کودک با تغییر فصل و کاهش تهویه در فضاهای بسته است.

راه‌های انتقال این بیماری ویروسی

دکتر پیام طبرسی، پزشک متخصص عفونی اطفال، رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهیدبهشتی درباره این بیماری توضیح می‌دهد: شیوع بیماری دست و پا و دهان در فصل بهار و تابستان بود و الان دیگر دوره‌اش تمام شده است. اواخر تابستان چند مورد مبتلا داشتیم اما الان دیگر تمام شده و اگر هم مورد یا مواردی در این فصل مبتلا شوند، جای نگرانی ندارد و مشاهده چند مورد مبتلا به معنای شیوع بیماری نیست.

وی با تاکید بر این که این بیماریِ ویروسی قدیمی است و تازگی ندارد و همه جای دنیا هم هست، می‌گوید: این بیماری خطری ندارد و نیاز نیست خانواده‌ها نگران شوند. راه انتقال آن هم از طریق قطرات تنفسی (سرفه و عطسه) فرد بیمار، ترشحات بینی و گلو مثل بزاق، آب دهان یا مخاط بینی، تماس پوستی (تماس مستقیم با پوست کودک بیمار) و همچنین از طریق تماس با مدفوع فرد آلوده (تعویض پوشکِ فرد آلوده یا استفاده از سرویس بهداشتی مشترک) است.

این بیماری بیشتر در بین کودکان مهدکودکی دیده شود. چون کودکان در این سن به اسباب‌بازی‌های یکدیگر دست می‌زنند، یا آنها را در دهان خود می‌کنند و اگر کودکی آلوده باشد، می‌تواند ویروس را این گونه به دیگران منتقل ‌کند. همچنین تماس دست کودک آلوده با دستگیره‌ها و سطوح می‌تواند کودکان دیگر را بیمار کند.

فقط کودکان به این بیماری مبتلا می‌شوند؟

اما چرا این بیماری بیشتر کودکان زیر ۵ سال را درگیر می‌کند؟ این متخصص توضیح می‌دهد: بچه‌ها سن‌شان پایین است و اگر تا حالا به این بیماری مبتلا نشده باشند، در صورت مواجهه با ویروس، معمولا مبتلا می‌شوند. اگر شما یک بار مبتلا شده باشید، در بزرگسالی ایمنی دارید. اگر هم مبتلا شوید، مثل کودکان درگیر نمی‌شوید.

رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری درباره شباهت ضایعات پوستی این بیماری و بیماری آبله مرغان می‌گوید: ضایعات پوستی این بیماری با ضایعات پوستی آبله مرغان فرق دارد و اینها هیچ ربطی به هم ندارند. ضایعات پوستی این بیماری دردناک نیست، خارش خاصی دارد، در مدت کوتاهی برطرف می‌شود. جای ضایعات هم با خاریدن، روی پوست بدن کودک نمی‌ماند.

بیماری ویروسی دست و پا و دهان، یک بیماری خفیف و خود محدودشونده است که نیاز به درمان دارویی خاصی ندارد. به خصوص آنتی‌بیوتیک. چراکه بیماری‌های ویروسی به هیچ عنوان با آنتی‌بیوتیک بهتر نمی‌شوند.

کودک بیمار را به مهدکودک و مدرسه نفرستید

این بیماری واکسن نداشته و هیچ مرگ و میری هم ندارد. فقط به توصیه پزشکان، والدین باید اگر علائم بیماری را در کودک خود دیدند، آنها را ۳ تا ۵ روز به مهد کودک یا مدرسه نفرستند. همچنین به کودک یاد دهند که فقط از وسایل شخصی خود استفاده کند و دست به وسایل کودکان دیگر نزند. درضمن مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از این بیماری شستن مکرر دست‌ها، ضدعفونی کردن سطوح و جلوگیری از تماس نزدیک با کودکان بیمار است.

او می‌گوید: دست و پا و دهان، یک بیماری ویروسی است که خود به خود خوب می‌شود. فقط اگر تب کودک طول کشید یا بالای ۳۸.۵ درجه سانتی‌گراد بود، یا کودک تهوع و استفراغ شدید داشت، یا افت هوشیاری داشت، آن موقع باید به پزشک مراجعه کنند. وگرنه با استراحت و مصرف مایعات کافی ۷ تا ۱۰ روزه خوب می‌شود.

به گفته پزشکان، درمان خاصی برای از این بیماری وجود ندارد، اما مراقبت‌های حمایتی می‌توانند علائم آن را تسکین دهند. البته برخی کودکان مبتلا دچار زخم‌های دهانی هم می‌شوند و به دلیل وجود زخم‌های دردناک دهان قادر به نوشیدن مایعات نیستند و درنتیجه ممکن است بدن‌شان دهیدراته یا دچار کم‌آبی شود. کارشناسان تاکید می‌کنند که اگر والدین علائم کم‌آبی بدن مانند خشکی دهان، کاهش ادرار یا ضعف و بی‌حالی را در کودک خود مشاهده کردند، حتما او را نزد پزشک ببرند.