۲۳ میلیون زن در سن باروری؛ یک سالمند از هر ۳ ایرانی

علیرضا رئیسی در برنامه "صف اول" شبکه خبر اظهار کرد: این یک خطای استراتژیک است که تنها وزارت بهداشت را مسئول موضوع جمعیت بدانیم. افزایش زاد و ولد و جمعیت نیازمند عزم ملی و همکاری‌های گسترده بین‌بخشی است.

به گزارش تسنیم، وی با اشاره به هشدار‌های مقام معظم رهبری درباره خطر کاهش جمعیت در کشور و تاکیدات ایشان در اولین دیدار با دولت سیزدهم درباره جمعیت به وزیر بهداشت، بیان کرد: شیب تند کاهش جمعیت کشور از دهه ۷۰ به این سو به گونه‌ای بود که طی ۱۰ سال، تعداد فرزندان در خانواده‌ها از ۶ نفر به ۳ نفر کاهش یافت؛ در حالی که در هیچ کشوری در دنیا چنین کاهشی در کمتر از ۲۵ سال مشاهده نمی‌شود. در برخی کشور‌های دیگر این روند تا ۷۰ سال طول کشید.

معاون بهداشت وزارت بهداشت افزود: در دهه ۸۰، از ۱۰ میلیون مادری که در سن باروری قرار داشتند، سالانه ۲ میلیون نوزاد متولد می‌شد، اما اکنون با ۲۳ میلیون زن در سن باروری، سالانه کمتر از ۱.۵ میلیون نوزاد به دنیا می‌آید.

وی ادامه داد: تا ۳۰ سال آینده، از هر سه ایرانی، یک نفر سالمند خواهد بود و پیش‌بینی می‌شود که تا ۷۰ سال دیگر جمعیت ایران به کمتر از ۵۰ میلیون نفر برسد.

معاون بهداشت وزارت بهداشت گفت: برای افزایش جمعیت، داشتن دو باور اساسی بسیار مهم است: اول اینکه باور داشته باشیم کاهش جمعیت تهدیدی برای ایران است و دوم اینکه عزم ملی و کار علمی می‌تواند این معضل را حل کند.

رئیسی در ادامه به راه‌اندازی پویش "من هم تست اچ آی وی می‌دهم" اشاره کرد و گفت: این پویش صرفاً جنبه پیشگیری دارد و جای نگرانی نیست.

وی افزود: افراد می‌توانند با مراجعه به تمام مراکز بهداشتی به صورت رایگان آزمایش اچ آی وی بدهند و پرونده آنها کاملاً محرمانه خواهد بود.

وی بیماری‌یابی در زمینه ایدز را گامی مهم در پیشگیری از شیوع این بیماری دانست و گفت: طبق تکالیف سازمان بهداشت جهانی، باید همه کشور‌ها در جهت دستیابی به سه عدد ۹۰ حرکت کنند. یعنی ۹۰ درصد بیماریابی، ۹۰ درصد درمان و ۹۰ درصد درمان موثر برای بیماران.

معاون بهداشت وزارت بهداشت تصریح کرد: کشور ما نیز مانند بسیاری از کشور‌های دیگر در زمینه بیماری‌یابی ایدز از اهداف ۹۰۹۰۹۰ عقب است و این پویش برای کمک به بیماری‌یابی و پیشگیری از آن راه‌اندازی شده است.

وی در خصوص شیوع بیماری‌های تنفسی در آغاز فصول سرد سال گفت: در فصل پاییز و تا حدودی زمستان، معمولاً بیماری‌های تنفسی تشدید می‌شود که یکی از دلایل آن ویروس‌های فصلی است. یکی دیگر از عوامل مهم تشدید این بیماری‌ها، آلودگی هوا به‌ویژه در اثر وارونگی هوا در فصول سرد است که موجب مراجعه بیشتر مردم به اورژانس‌ها و شیوع بیشتر بیماری‌های ویروسی و تنفسی می‌شود.

رئیسی بیان کرد: البته مراجعه هموطنان به اورژانس‌ها و مراکز درمان سرپایی نسبت به سال گذشته رشد چشمگیری نداشته و آمار تقریباً مشابه سال‌های قبل است.

معاون بهداشت وزارت بهداشت اظهار کرد: افراد آسیب‌پذیر مانند سالمندان و کسانی که ضعف سیستم ایمنی دارند، باید واکسن آنفلوآنزا دریافت کنند. این واکسن جزء واکسن‌های روتین کشور‌ها نیست و واکسیناسیون همگانی آن منطقی نیست و توصیه نمی‌شود.

وی افزود: توصیه به زدن این واکسن پیش از پاییز به دلیل تولید آنتی‌بادی در بدن است، وگرنه تزریق آن برای افراد پرخطر اکنون نیز بی‌فایده نیست.

رئیسی در ادامه با اشاره به سویه‌های آنفلوآنزا و کرونا گفت: برخی از مردم تصور می‌کنند که ویروس آنفلوآنزا همان کرونا است، چون اگرچه زنجیره همه‌گیری بیماری کرونا پس از واکسیناسیون در دنیا قطع شده و دیگر به قدرت سابق نیست، اما ممکن است سویه‌ای از آن هنوز وجود داشته باشد که البته این سویه‌ها ضعیف هستند، چراکه مردم قبلاً در مقابل آنها واکسینه شده‌اند.

وی با بیان اینکه ویروس آنفلوآنزا ممکن است هر سال جهش یابد، اما به اندازه همه‌گیری قبلی کرونا خطرناک نیست، توصیه کرد که افراد آسیب‌پذیر و پرخطر حتماً مراقبت بیشتری از خود داشته باشند و از تجربیات فاصله‌گذاری، شستشوی دست‌ها و زدن ماسک در زمان همه‌گیری کرونا برای مهار بیماری استفاده کنند.

معاون بهداشت وزارت بهداشت تاکید کرد: کسی که سرما خورده است باید رفتار‌های بهداشتی زمان کرونا را رعایت کند و دانش‌آموز سرماخورده باید دو یا سه روز از مدرسه غیبت کند تا از ابتلای همکلاسی‌ها جلوگیری شود.

رئیسی درباره تب دنگی نیز گفت: تب دنگی توسط پشه‌ای منتقل می‌شود که تفاوت‌هایی با پشه مالاریا دارد. این پشه به راحتی وارد منازل می‌شود و به سموم و مه‌پاشی مقاوم است. تخم این پشه ۴۰۰ روز می‌تواند در جای خشک باقی بماند و به محض بارش باران تبدیل به پشه می‌شود. تخم پشه آئدس درون خود ویروس بیماری را دارد و این ویژگی‌ها مبارزه با پشه آئدس را پیچیده می‌کند.

وی با اشاره به شیوع زیاد تب دنگی در کشور‌های همسایه شرقی ایران تاکید کرد: استان‌ها و شهر‌های شمالی و شرقی باید نسبت به این بیماری هوشیارتر باشند. به عنوان مثال، در چابهار انبار لاستیک‌ها محل مورد علاقه این پشه‌هاست. حتی آبی که از زیر کولر‌ها می‌چکد می‌تواند محل رشد پشه آئدس باشد.

وی بهسازی و بهداشت محیط از رطوبت و زباله‌ها را مهم‌ترین راهکار مبارزه با تب دنگی برشمرد و خاطرنشان کرد: حتی بشقاب‌های زیر گلدان‌ها که مرطوب هستند، می‌توانند محل زیست پشه آئدس باشند؛ بنابراین بهسازی محیط از منازل تا مکان‌های مختلف شهر‌ها و روستا‌ها باید مورد توجه ویژه قرار گیرد تا غفلت از تب دنگی کشور را با هزینه‌های سنگین مواجه نکند.

معاون بهداشت وزارت بهداشت با اشاره به راه‌اندازی ۱۲ آزمایشگاه برای تشخیص پشه آئدس و تب دنگی در کشور گفت: توصیه می‌کنیم افراد و نهاد‌ها برای مهار این بیماری بهسازی محیط را اولویت خود قرار دهند.

رئیسی در بخش دیگری از سخنانش به پویش مقاومت میکروبی اشاره کرد و گفت: مقاومت باکتری‌ها به آنتی‌بیوتیک‌ها که به‌دلیل مصرف بی‌رویه و خودسرانه این دارو‌ها ایجاد می‌شود، یک معضل جهانی است. اگر در خصوص این مقاومت هشدار داده نشود، در آینده حتی یک بیماری ساده که با یک آموکسی‌سیلین قابل درمان بود، با نسل دوم و سوم آنتی‌بیوتیک‌ها نیز قابل درمان نخواهد بود.

وی افزود: آموزش پزشکان و مردم، جلوگیری از تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها خارج از پروتکل‌های ابلاغی به بیمارستان‌ها، و عدم فروش آنتی‌بیوتیک‌ها در داروخانه‌ها بدون نسخه پزشک از مهم‌ترین راهکار‌های پیشگیری از مقاومت میکروبی هستند.

معاون بهداشت وزارت بهداشت درباره اجرای برنامه پزشکی خانواده گفت: این برنامه جزو اسناد بالادستی است و در قانون برنامه هفتم نیز ذکر شده است. رئیس‌جمهور نیز بر اجرای آن تاکید ویژه دارند.

رئیسی افزود: اگر زیرساخت‌های این برنامه فراهم شود، اجرای برنامه پزشکی خانواده در ساماندهی نظام سلامت کشور بسیار موثر خواهد بود.

وی ادامه داد: مدل اجرایی این برنامه آماده شده و به زودی ستاد ملی برنامه پزشکی خانواده تشکیل خواهد شد. در این طرح برای هر ۳ هزار نفر یک پزشک و دو مراقب سلامت، که یکی از آنان ماما خواهد بود، تعیین شده است.

وی تصریح کرد: افرادی که از طریق نظام ارجاع در این سیستم قرار می‌گیرند، باید هزینه‌های آنان ساماندهی شده و کاهش یابد. افرادی که نمی‌خواهند از این برنامه استفاده کنند، از پوشش بیمه‌ای آن برخوردار نخواهند شد.

معاون بهداشت با بیان اینکه حداقل ۶۰ هزار پزشک عمومی فعال در کشور داریم و برای اجرای این برنامه به ۳۰ هزار پزشک عمومی نیاز است، گفت: بنابراین منابع انسانی برنامه قابل تامین است. آنچه مهم است، این است که منابع مالی برنامه که برای اجرای کامل آن در سطوح یک تا سه بالغ بر ۱۵۰ تا ۱۶۰ همت خواهد بود، تامین شود تا برنامه را بتوان علاوه بر روستا‌ها و شهر‌های زیر ۲۰ هزار نفر که هم‌اکنون اجرایی شده، در تمام کشور پیاده کرد.

رئیسی با اشاره به اینکه تا تامین کامل بودجه، برنامه پزشک خانواده قابل اجرا نیست، بیان کرد: جلساتی با مجلس و سازمان برنامه در این زمینه داشته‌ایم و امیدواریم بودجه برنامه در مجلس که هم‌اکنون مشغول تصویب بودجه کشور است، تصویب شود.

وی با بیان اینکه هم‌اکنون پرداختی از جیب مردم بالای ۵۰ درصد است، که طبق قانون باید به زیر ۳۰ درصد برسد، تأکید کرد: برای کنترل این وضعیت و اجرای سایر برنامه‌ها، از جمله کنترل بیماری‌های غیرواگیر، ناگزیر از اجرای برنامه پزشکی خانواده هستیم.

معاون بهداشت وزارت بهداشت تصریح کرد: در سازمان تأمین اجتماعی، بیمه سلامت، نیرو‌های مسلح و خود وزارت بهداشت منابع مالی کم نیستند و با برنامه‌ریزی و ساماندهی منابع و تخصیص اعتبارات لازم، می‌توان بودجه اجرای کشوری برنامه پزشکی خانواده در تمام سطوح را فراهم کرد.

رئیسی راه‌اندازی سامانه یکپارچه الکترونیک نظام سلامت را گامی بسیار مهم در اجرای برنامه پزشکی خانواده در کشور دانست و گفت: مشکل فعلی ما این است که بهداشت، درمان، دارو و بخش خصوصی جزایر جدا از هم هستند. جلسات مختلفی برای تجمیع آنها در این سامانه و ایجاد یک درگاه ملی برگزار شده و خوشبختانه توانمندی لازم برای این کار در کشور وجود دارد.

وی در ادامه، در پاسخ به پرسشی در خصوص تخلفات در فضای مجازی همچون فروش دارو‌های سقط جنین، تبلیغ جراحی‌های زیبایی، تتو و مواردی از این قبیل، گفت: به هیچ وجه داروی سقط جنین در داروخانه‌های کشور توزیع نمی‌شود و تخلفات در این زمینه زیرپله‌ای و از مکان‌های دیگر همچون فضای مجازی صورت می‌گیرد که نیاز به ورود مراجع ذیربط و دستگاه قضائی است. در خصوص تخلفات دیگر وزارت بهداشت نظارت می‌کند ولی برخورد با تخلفات کار پلیس فتا و دستگاه قضائی است.