چرا روس‌ها حمله اسرائیل را محکوم نکردند؟

فرارو- تجاوز نظامی اسرائیل به خاک ایران، با واکنش کشور‌های مختلف روبرو شد. در واقع هر کدام از کشورها، با توجه به سطح ارتباط و دوری و نزدیکی با ایران، واکنش خود به این اقدام نظامی را تنظیم کردند. کشوری مثل عراق که روابطی راهبردی با ایران دارد، این حمله را به شدت محکوم کرد و کشور‌های دیگر مثل بحرین و عربستان بدون تائید اقدام اسرائیل، خواستار خویشتنداری شدند. چین تا لحظه تنظیم این گزارش نسبت به حمله اسرائیل سکوت کرد و روسیه بدون محکومیت اقدام اسرائیل، اعلام کرد که درباره تشدید تنش میان ایران و اسرائیل نگران است. 

به گزارش فرارو، موضع روسیه اندکی تفاوت با موضع کشور‌های اروپایی درباره این اقدام داشت. آنها ضمن درخواست برای خویشتنداری، این حمله را حق اسرائیل دانستند. کشوری مانند انگلیس یک قدم فراتر رفت و اعلام کرد که ایران نباید پاسخ بدهد. تفاوت این کشور‌ها با روسیه این است که آنها در حال حاضر با ایران به خاطر اتهاماتی که درباره دخالت تهران در جنگ اوکراین مطرح می‌کنند روابط تیره‌ای دارند و روسیه خود را شریک راهبردی ایران معرفی می‌کند.

روسیه: نگرانیم

ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در واکنش به حمله اسرائیل علیه ایران گفت: «ما به شدت نسبت به تشدید پرشتاب تنش میان اسرائیل و جمهوری اسلامی ایران که تهدیدی واقعی علیه ثبات و امنیت در منطقه است، نگران هستیم.»

به گزارش ریانووستی، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه افزود: «بدون تردید عامل ریشه‌ای این وضعیت در منازعه حل نشده فلسطین اسرائیل بر اساس تصمیم‌های مشخص شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل است که باعث افزایش تنش‌ها شده‌ است. ما عادی‌سازی سریع وضعیت نظامی و سیاسی منطقه خاورمیانه را یک ضرورت می‌دانیم که به نفع همه طرف‌ها و همه بازیگران منطقی چه درون و چه بیرون منطقه است.»

بر اساس گزارش همین خبرگزاری روسی، سفارت این کشور «در پیامی مراتب همدردی خود را با خانواده‌های نظامیان ایرانی که در پی اقدامات تحریک‌آمیز اسرائیل در شب گذشته جان باختند، اعلام کرد.» 

واکنش تروئیکای اروپایی

کی‌یر استارمر نخست‌وزیر انگلیس شاید سخت‌ترین موضع را نسبت به ایران گرفت. این سیاستمدار انگلیسی گفت ایران نباید به حملات اسرائیل پاسخ دهد. به گزارش ایسنا، او که برای شرکت در نشست سران کشور‌های مشترک المنافع به جزایر ساموآ سفر کرده است، گفت لندن به همراه شرکای خود از نزدیک این تحولات را دنبال می‌کند.

استارمر بدون اشاره به تجاوزات رژیم صهیونیستی در منطقه، به‌ویژه در یک سال گذشته و کشتار مردم غزه و لبنان و همچنین ترور رهبر سیاسی حماس در تهران مدعی شد که اسرائیل «حق» آنچه او «دفاع از خود» در برابر ایران خواند، دارد. 

فرانسه تجاوز نظامی اسرائیل به ایران را محکوم نکرد و خواستار خویشتنداری طرفین شد. صدراعظم آلمان نیز موضع مشابهی اتخاذ کرد و از ایران خواست که دست به تشدید تنش نزند تا راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز ارائه شود. 

تفاوت روس‌ها

روابط ایران و اروپا در وضعیت خوبی قرار ندارد. آنها ایران را متهم می‌کنند که امنیت اروپا را با مشارکت در جنگ اوکراین به خطر انداخته است. عبدالرضا فرجی راد سفیر سابق ایران در نروژ و مجارستان ۲۴ مهر در جریان اعمال تحریم‌های جدید از سوی اروپا علیه ایران به روزنامه هم‌میهن گفت: «اروپایی‌ها از ابتدا که بحث ارسال پهپاد و سپس موشک از سوی ایران به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین مطرح شد، اعلام کردند که ایران امنیت ما را به خطر انداخته است و با این روند مقابله می‌کنیم. ایران همواره این موضوع را تکذیب کرده، اما اروپایی‌ها قانع نشدند. این فشاری که اروپایی‌ها آغاز کردند، علاوه بر مسئله اوکراین نگاهی هم به موضوع تنش‌های خاورمیانه دارد. اروپا ضمن اینکه می‌خواهد همکاری ایران و روسیه را محدود کند، همراه با آمریکا تلاش می‌کند با فشار بر ایران، تهران را به این سمت حرکت دهد که گروه‌های درگیر در جنگ را ملزم به پذیرش و برقراری آتش‌بس کند.». 

اما از سوی دیگر، روسیه و ایران آنطور که اخبار و مواضع سران دو کشور نشان می‌دهد، قصد تقویت روابط دوجانبه را دارند. مسعود پزشکیان هفته گذشته در روسیه بود و ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور این کشور در جریان دیدار دوجانبه با پزشکیان گفت: «رویکرد‌های روسیه و ایران به مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای یکسان یا نزدیک است. ما به دنبال شکل‌گیری نظام جهانی عادلانه و چندقطبی و حفظ نقش کلیدی سازمان ملل متحد هستیم.» پزشکیان نیز در همین دیدار و همچنین دیدار پیشین با پوتین در ترکمنستان از روابط استراتژیک دو کشور و امضای قریب‌الوقوع قرارداد راهبردی تهران و مسکو خبر داد.

با توجه به این موضع‌گیری‌ها، موضع خنثای روسیه که بی‌شباهت به موضع‌گیری کشور‌های اروپایی نبود، واکنش‌برانگیز شد. در فضای مجازی، کاربران شناخته شده اصلاح‌طلب و میانه‌رو نسبت به این مساله واکنش نشان دادند و کاربران اصولگرا سکوت کردند.