فرقی نمیکند در کدام مقطع میخواهید تحصیل کنید؛ چراکه درهرصورت تنها دو مسیر پیش رویتان قرار دارد. باید در آزمونهای مرتبط شرکت کنید و با کسب رتبه لازم، مجوز ورود به دانشگاه یا رفتن به مقطع بالاتر را بهدست آورید یا از طریق پذیرش در رشتههای بدونآزمون، خودتان را به صندلیهای دانشگاهی برسانید.اما وجه اشتراک هر دو مسیر این است که باید در گام اول اقدام به ثبتنام کنید تا نخستین چراغ برای رسیدن به هدفتان روشن شود.
ثبتنامی که امروز با تبدیل سازمان سنجش به سازمان ملی سنجش و ارزشیابی نظام آموزش کشور برعهده این سازمان گذاشته شده و طبیعتا هزینهای که داوطلب میپردازد هم به حساب این سازمان واریز میشود. البته باید این مساله را هم مدنظر قرار داد که این حوزهها، صرف طراحی سوالات، تصحیح آزمونها و... میشود. امسال با مصوبه هیاتوزیران، هزینه ثبتنام در آزمونهای مختلف برای سال آینده مشخص شده که در بسیاری از موارد با رشد ۳۹ درصدی همراه بوده است.
به گزارش فرهیختگان، اگر بخواهیم نگاهی گذرا به ۳۶ مدل هزینهای داشته باشیم که سازمان سنجش از داوطلبان برای ارائه خدمات مختلف دریافت میکند، باید عنوان کرد گرانترین هزینه برای ثبتنام آزمون سراسری داوطلبانی است که حوزه امتحانی آنها در خارج از کشور قرار دارد، بهطوریکه داوطلب برای این آزمون باید ۶ میلیون تومان بپردازد؛ رقمی که با توجه به هزینه چهارمیلیون و ۳۲۰ هزار تومانی سال گذشته، رشد ۳۹ درصدی داشته است. بعد از آن داوطلبان باید برای شرکت در آزمون سنجش استاندارد مهارتهای زبان فارسی که عمدتا شامل حال دانشجویان بینالمللی میشود نیز پنجمیلیون و ۱۰۰ هزار تومان بپردازند؛ رقمی که به نسبت سال قبل نیز همان رشد ۳۹ درصدی را داشته است. پرهزینهترین آزمونهای بعدی را باید آزمون شفاهی دانشنامه تخصصی و فوقتخصصی پزشکی با هزینه دومیلیون و ۲۸۰ هزار تومانی، آزمون ملی دندانپزشکی، داروسازی و دستیار فوقتخصصی پزشکی با هزینه یکمیلیون و ۱۳۸ هزار تومانی دانست. البته آزمون زبان انگلیسی پیشرفته (الکترونیکی) با هزینه یکمیلیون تومانی هم در رده بعدی قرار دارد، اما به نسبت سال گذشته تغییری نداشته است.
اینطور نیست که بگوییم همه خدمات ارائهشده از سوی سازمان ملی سنجش، هزینه قابلتوجهی دارند؛ چراکه برخی خدمات هم کمتر از ۱۰۰ هزار تومان برای داوطلب آب میخورد. در اینجا برای دسترسی به خدمات پیام کوتاه و اطلاعرسانی آزمون کافی است ۱۴ هزار تومان هزینه شود. بعد از آن هزینه صدور گواهی رتبه داوطلبان با ۵۰ هزار تومان و سه خدمت ایجاد سابقه و ترمیم نمره به ازای هر درس، تولید سوابق تحصیلی برای هر داوطلب متقاضی شرکت در آزمون سراسری و هزینه صدور سابقه تحصیلی برای پذیرش براساس صرفا سابقه تحصیلی هم با ۷۰ هزار تومان انجام میشود. رقمهایی که طبیعتا در نگاه اول بسیار کمتر از آن است که به چشم بیاید، اما وقتی این ارقام را با درنظر گرفتن جمعیت استفادهکننده از این خدمات ملاک قرار دهیم، طبیعتا شرایط و ارقام واریزی به این سازمان هم قابلتوجه میشود.
با وجود اینکه سازمان ملی سنجش و ارزشیابی آموزش کشور در دور جدید فعالیت خود ۳۶ نوع خدمت را به داوطلبان در مقاطع مختلف ارائه میدهد، اما برخی از آنها برای داوطلبان بیشتر شناخته شده است. همان هزینههایی که نامشان با ورود داوطلبان به دانشگاهها گره خورده است. آزمون سراسری، آزمون کاردانی، ثبتنام در آزمون اختصاصی دانشگاه فرهنگیان، پذیرش صرفا براساس سوابق تحصیلی، گزینش در دانشگاههای پیام نور، دبیری شهید رجایی و مراکز غیرانتفاعی را باید در همین قالب تعریف کرد. با تصویب هیات وزیران هزینه ثبتنام در آزمون سراسری به نسبت ۱۴۰۳ با رشد ۳۹ درصدی به ۲۹۰ هزار تومان خواهد رسید؛ رقمی که برای آزمون کاردانی پیوسته و آزمون اختصاصی دانشگاه فرهنگیان هم صدق میکند. این عدد با در نظر گرفتن هزینه پیامک از ۳۰۰ هزار تومان فراتر میرود. اما آن دسته از داوطلبانی که میخواهند صرفا در رشتههایی که براساس سوابق تحصیلی پذیرش دارند، تحصیل کنند باید ۸۰ هزار تومان را بابت هزینه بپردازند. این رقم برای قبولی در دانشگاههای پیام نور، دبیری شهید رجایی و مراکز غیرانتفاعی هم صدق میکند.
ادامه تحصیل در مقاطع مختلف دانشگاهی هم هزینه متفاوتی را بر داوطلبان تحمیل میکند. هزینههایی که با رشد ۳۹ درصدی برای سال آینده همراه بوده و داوطلبان برای حضور در آزمون کارشناسیارشد باید مبلغ ۵۱۲ هزار تومان بپردازند؛ رقمی که برای دوره فراگیر پیام نور و دانشگاه آزاد هم صدق میکند. آزمون دکتری تخصصی، اما ۸۳۴ هزار تومان هزینه روی دست داوطلب میگذارد، در اینجا کمترین هزینه ارتقای مقطع تحصیلی هم به آزمون کاردانی به کارشناسی ناپیوسته میرسید که بابت آن باید ۳۵۵ هزار تومان پرداخت شود.
وضعیت برای داوطلبانی که در ذیل دانشگاههای وزارت بهداشت تعریف میشوند، اما تفاوت اساسی دارد؛ چراکه درمجموع هفت آزمون برای داوطلبان رشتههای پزشکی وجود دارد که ثبتنام در هرکدام از آنها هزینه متفاوتی را شامل میشود و کمترین مبلغ به آزمون دکتری تخصصی پزشکی (پیاچدی) با مبلغ ۵۲۸ هزار تومان میرسد. داوطلبان برای ثبتنام در چهار آزمون پذیرش دستیار تخصصی پزشکی و دستیار تخصصی دندانپزشکی، آزمون دانشنامه تخصصی و فوق تخصصی پزشکی، آزمون مصاحبه بررسی صلاحیتهای تخصصی پزشکی و دندانپزشکی و آزمون صلاحیت بالینی پزشکی عمومی هم کافی است ۵۸۷ هزار تومان بپردازند تا بتوانند در این آزمونها شرکت کنند. البته باید این مساله را مدنظر قرار دادکه در دو آزمون صلاحیت بالینی پزشکی عمومی و دانشنامه تخصصی و فوقتخصصی پزشکی، هزینهها برای ثبتنام داوطلب در مراحل دوم و سوم به دو و بیش از دوبرابر هم میرسد. گرانترین هزینهها را هم باید مربوط به آزمون ملی دندانپزشکی، داروسازی و دستیار فوقتخصصی پزشکی و آزمون شفاهی دانشنامه تخصصی و فوقتخصصی پزشکی نسبت داد که به ترتیب یکمیلیون و ۱۳۸ هزار و دومیلیون و ۲۸۰ هزار تومان اعلام شدهاند.