شنود مذاکرات صادق طباطبایی توسط ساواک؛ روایت جستجوی لحظه به لحظه امام موسی صدر

فقدان پررمزوراز و عجیب امام موسی صدر در لیبی، هنوز هم جزء مکتومات ناگفته‌ی تاریخ معاصر است. در اسنادی که در ادامه می‌آید، بخشی از پیگیری‌های دوستان و یارانش از اقصی نقاط جهان اسلام برای روشن‌شدن سرنوشت او شرح داده می‌شود که به مرکزیت و راهبری سیدصادق طباطبایی، خواهرزاده‌ی او، و سیدمجدالدین محلاتی، فرزند سید بهاءالدین، از یاران نزدیک امام خمینی (ره) در جریان مبارزات انجام شده است.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی، امام موسی صدر در ۳ شهریور سال ۱۳۵۷، به دعوت معمر قذافی وارد لیبی شد و در روز ۹ شهریور ربوده شد. دستگاه‌های قضایی لبنان و ایتالیا و تحقیقات واتیکان، ادعای لیبی مبنی بر خروج صدر از آن کشور و ورود او به رم را تکذیب کردند. مجموعه‌اطلاعات گواه آنند که صدر هرگز خاک لیبی را ترک نگفته است. به علاوه نه صدر و نه هیچ‌یک از همراهانش در سفر لیبی تماسی با خانواده خود نداشته‌اند و خبری از حضور او در لیبی در نشریات روز منتشر نشده است.

اسنادی که متن آن برای نخستین بار منتشر می‌شود و در ادامه می‌آید، روایتگر لحظات پرالتهاب اولیه‌ی پیگیری دوستان و یاران او از منابع متعددی است که در اختیار داشتند.

متن سند

موضوع: صادق طباطبایی

نامبرده بالا ضمن تماس با مجدالدین محلاتی مطالبی را به شرح زیر عنوان داشت است:

طباطبایی: خبر تازه‌ای نداریم به شما بدهیم. ولی یک خبر تأیید نشده یک ربع پیش به دست ما رسیده است که مشغول بررسی و تحقیق هستیم و خبر اینکه هیأتی از طرف رئیس جمهور لبنان به لیبی رفته‌اند و برگشته‌اند و گفته‌اند که قانع گردیده‌اند که امام در لیبی نیست

محلاتی: در لیبی نیست پس کجاست؟

طباطبایی: خبر از طریق واسطه به ما رسیده و منتظر هستیم با لیبی تماس بگیریم. دیشب هم کسی به اینجا آمد و به نقل از رئیس جمهور لبنان خلاصه به ما تسلیت گفت و ما سعی کردیم با رئیس جمهور تماس بگیریم ولی نشد سپس با سلیم الحص نخست وزیر تماس گرفتیم و او از موضوع اظهار بی‌اطلاعی کرد.

محلاتی: یک تلگرافی از علمای تهران برای قذافی تهیه کرده‌اند. آقای سعید آن را برایم خواند و یک تلگراف برای سید محمد شمس‌الدین کرده‌اند و قرار شد تلگرافی برای قذافی بکنند ولی نمی‌دانیم منعکس می‌کنند یا نه.

طباطبایی: خبر را بدهید از طریق رادیوها اعلام کنند. ضمناً آقای سلطانی به واسطه تماس گرفتند به نظر من اگر دو نفر کارآگاه از فرانسه توسط آقای بنی صدر استخدام گردد و به لیبی بفرستند بهتر از سایر کارها باشد.

طباطبایی: ما این کار را کرده‌ایم ولی هنوز خبری نداده است. البته این کار از آقای بنی صدر و بقیه نمی‌آید. از آن‌ها فعال‌تر این‌جا هستند. بهرحال کاری شده است.

محلاتی: پس صورت تلگرافات را می‌خوانم یادداشت کنید (به زبان عربی خوانده است) ضمناً به آقای شریعتمداری فشار آوردم که از آقای آزمون که قبلاً در شیراز بود و فعلاً معاون اجرایی نخست وزیر می‌باشد خبری بخواهند.

طباطبایی: به قرار اطلاع از طریق پلیس بین‌المللی هم اقدام کرده‌اند. بهرحال دارم از شماره‌ی دیگر با رئیس جمهور تماس می‌گیرم. امروز بعد از ظهر هم یاسر عرفات را از دمشق خواسته‌اند که بلافاصله آن‌جا رفته است. بهرحال کوشش کردیم از طریق کاخ رئیس جمهوری دمشق کسب خبر کنیم.

طباطبائی: از ملک خالد نمی‌شود در این مورد استفاده کرد؟

محلاتی: اظهار بی‌اطلاعی می‌کند.

طباطبائی: من هم نظرم این است که با منوچهر آزمون تماس گرفته شود و از او کسب خبر نمایید.

محلاتی: ممکن است خودم به تهران بروم و با او تماس بگیرم.

نظریه یکشنبه: مجدالدین محلاتی با موسی صدر آشنایی نزدیک داشت و در سفر لبنان با وی ملاقات‌هایی داشته است. صادق طباطبایی پسر خواهر موسی صدر مرتباً با مجدالدین محلاتی در تماس می‌باشد و در مورد مسائل کسب خبر می‌نماید.

نظریه دوشنبه: مطالب یکشنبه مورد تایید است.

تاریخ گزارش: ۲۸/۶.۱۳۵۷

موضوع: صادق طباطبایی

شخص ناشناسی از راه دور با مجدالدین محلاتی تماس گرفت و چنین اظهار نمود:

مخاطب: من صادق هستم و خبر خوشی ندارم. هیئتی از سوریه رفته‌اند دیروز غروب برگشته سوریه و ما تلفن کردیم به یکی از مقامات و ایشان گفتند که ما منتظریم هیأت مجلس شیعیان بیایند اینجا با آن‌ها صحبت کنیم و یاسر عرفات هم که اقای خمینی به او تلگراف زده بود رفته به لیبی و هنوز برنگشته بود و در ایتالیا هم اقدامات همچنان ادامه دارد.

یعنی با کمک پلیس و دادن عکس‌ها و گرفتن آدرس مسافرین آن پرواز دارند تحقیق می‌کنند که آیا آن‌ها چنین شخصی را در هواپیما دیده‌اند یا خیر. اینها به خاطر به دست آوردن اسناد و مدارک بین المللی است که او در این پرواز نبوده وگرنه حدس و گمان ما بر اساس قرائن موجود آن است که ایشان از لیبی خارج نشده است.

مجدالدین محلاتی: من امروز با اون رفیقمان تماس گرفتم و اقا رضا هم اکنون در تهران هستند و خودش هم گفت که اقای صدر تماس گرفته و صد درصد در لیبی هستند اما گفت به نظرم برای پایان کنفرانس کمپ دیوید او را نگه داشته‌اند که اسرائیل در غیابشان بیشتر بتواند لبنان را بگیرد. ضمناً آقای شریعتمداری نیز در اخبار گفته‌اند که تنها مسئول ناپدید شدن آقای صدر را معمر قذافی می‌داند و تلگرافی نیز به او کرده‌اند.

مخاطب: آری دیشب تلویزیون فرانسه نیز تلگراف آقای شریعتمداری را خواند. آخه چرا اینکار را می‌کنند.

مجدالدین محلاتی: شخصی که می‌دانم اطلاع کافی از این موضوع دارد گفت من قسم می‌خورم هرچقدر امکانات و قدرت داریم اعمال کنم ما در این جا قوی‌تر از او نداریم.

نظریه شنبه: نظری ندارد

نظریه یکشنبه: شخص تماس گیرنده با مجدالدین محلاتی، صادق طباطبایی پسر خواهر موسی صدر است و در فرانسه زندگی می‌کند.

نظریه چهارشنبه: نظری ندارد

تاریخ گزارش: نامعلوم

موضوع: نامعلوم

محلاتی: رضا برادر اقا (موسی صدر) خبری ندارد؟

طباطبائی: نه او بیشتر خبرها را از من می‌گیرد. دیشب به من می‌گفت بعضی از مقامات دولتی مراجعه نموده‌اند و گفته‌اند اقدامی بکنیم یا نه. او هم از من مشورت می‌کرد. لذا من به او گفتم صلاح نمی‌بینم آن‌ها مداخله کنند چون اینها می‌خواهند تسویه حساب خصوصی با قذافی بکنند. هرچه مردمی‌تر باشد بهتر است.

محلاتی: می‌دانید این شخصی که اینجا داریم منوچهر را می‌گویم (آزمون) خیلی اظهار ارادت می‌کرد و بی‌علاقه نبود که همه اقایان دیگر با او مربوط شوند و آقا رضا می‌تواند از او کسب نظر کند

طباطبائی: شما این کار را بکنید چون آقارضا بطوری که از خصوصیاتی که در خانواده ما می‌باشند این دایی ما (آقای موسی صدر) دست کمی از برادر ندارد.

محلاتی: من به آقای شریعتمداری گفتم حتما با او تماس شدید بگیرند و ایشان قول دادند و می‌خواستم با آقای گلپایگانی نیز تماس بگیرم که بعداً قرار شد سید حسن پسر آقای گلپایگانی این مساله را به او بگوید و به تهران نیز به آقای رضی گفتم و گویا تهران امروز در بهشت زهرا غوغای عجیبی بوده است و اینها هم بحث مجلس شورا بی‌نهایت افتضاح شده است.

طباطبائی: دیشب اینجا مصاحبه‌ای با ولیعهد کرده بود که نشان داد که گفته بود با من تماس بگیرند چون پدرم اشتباه کرده است.

محلاتی: خلاصه نذر کنید که اقای صدر در صحت و سلامت باشند من هم اینجا این کار را کرده‌ام.

نظریه یکشنیه: صادق طباطبایی مرتبا وقایع و اخبار را در اختیار محلاتی گذاشته و با هم تبادل فکری دارند. ضمنا مجدالدین محلاتی در مسافرت‌های قبلی خود به لبنان اکثراً به دیدار موسی صدر می‌رفت و ارتباط نزدیکی با او داشت. در حال حاضر مجدالدین محلاتی با تماس‌هایی که از اروپا و آمریکا و خاورمیانه با او گرفته می‌شود از وقایع مطلع می‌شوند و در ایران هم با آقای منوچهر آزمون معاون نخست وزیر در امور اجرایی ارتباط دارد.

امام موسی صدر با مجدالدین محلاتی

امام موسی صدر و رضا صدر

یاسر عرفات و امام موسی صدر