مخابره پیام آمریکا به ایران

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز دوشنبه در سخنانی گفت که ایالات متحده از طریق مجاری دیپلماتیک از دیگر کشور‌ها خواسته است که به ایران بگویند تشدید تنش در خاورمیانه به نفع آن‌ها نیست؛ آنچه آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا آن را یک «لحظه حساس» برای منطقه توصیف کرد.

به گزارش دنیای اقتصاد به نقل از رویترز، بلینکن گفت که واشنگتن «درگیر دیپلماسی شدید، تقریبا شبانه‌روزی» برای کمک به کاهش تنش‌ها در میان ترس از تدارک حمله تلافی‌جویانه ایران علیه اسرائیل است. بلینکن در مراسم امضای قرارداد با همتای استرالیایی خود در واشنگتن گفت: «همه طرف‌ها باید از تشدید تنش خودداری کنند. همه طرف‌ها باید برای کاهش تنش‌ها گام‌هایی بردارند. تشدید تنش به نفع هیچ کس نیست. این فقط منجر به درگیری بیشتر، خشونت بیشتر و ناامنی بیشتر خواهد شد.»

اسماعیل هنیه، رهبر بلندپایه حماس هفته گذشته در تهران پایتخت ایران هدف قرار گرفت و به شهادت رسید؛ حمله‌ای که با واکنش ایران مواجه خواهد شد و بسیاری از مقامات جمهوری اسلامی نیز در صحبت هایشان از عملیات انتقامی سخن گفته اند. در این بین این نگرانی وجود دارد که با واکنش ایران، تنش‌ها در منطقه سمت و سوی دیگری پیدا کند و شاهد بروز یک جنگ گسترده باشیم. مقامات ایران به صراحت اسرائیل را مقصر این ترور دانسته اند و اعلام کرده اند که این رژیم را «مجازات» خواهند کرد.

ایران در راس آنچه محور مقاومت خوانده می‌شود، قرار دارد و حامی حماس و حزب الله است. کاخ سفید اعلام کرد، جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده و کامالا هریس، معاون رئیس جمهور، توسط تیم امنیت ملی خود در مورد وضعیت خاورمیانه مطلع شدند. آن‌ها همچنین در مورد حمله به پایگاه هوایی عین‌الاسد عراق در روز دوشنبه اطلاع یافتند و در مورد واکنش ایالات متحده گفتگو کردند. به گفته یک مقام آمریکایی، تیم امنیت ملی بایدن و هریس در آن جلسه به آن‌ها گفته بودند که هنوز مشخص نیست ایران و حزب الله چه زمانی حمله‌ای را علیه اسرائیل انجام می‌دهند و ویژگی‌های چنین حمله‌ای چگونه خواهد بود.

بایدن و هریس همچنین در مورد تلاش‌های ایالات متحده برای حمایت نظامی از اسرائیل در صورت حمله به اسرائیل و تلاش‌های دیپلماتیک برای «کاهش تنش منطقه ای» و دستیابی به آتش بس و توافق برای آزادی گروگان‌ها در غزه تصمیمات تازه‌ای اتخاذ کردند. بلینکن پیشتر روز دوشنبه با شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست وزیر قطر و بدر عبدالعاطی، وزیر امور خارجه مصر گفتگو کرد. متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز که در یک کنفرانس مطبوعاتی صحبت می‌کرد گفت: «ما در وزارت امور خارجه در حال ارتباط با رهبران منطقه‌ای بودیم تا این پیام را منتقل کنیم که تشدید تنش به نفع هیچ‌کس نیست و از کشور‌های منطقه خواسته ایم تا از نفوذ دیپلماتیک خود استفاده کنند و برای کاهش تنش اقدام کنند.»

او گفت: «وزارت دفاع آمریکا اقداماتی در تغییر استقرار نیرو‌ها در منطقه انجام داده است و این اقدامات دفاعی هستند.» میلر ادامه داد: «ما نیز خود را برای افزایش تنش آماده کردیم. البته تلاش کردیم تا از گسترش تنش‌ها جلوگیری کنیم. ما یک هشدار سفر برای لبنان صادر کرده ایم و از شهروندان آمریکایی خواسته ایم به هیچ وجه به این کشور سفر نکنند و در صورتی که در لبنان حضور دارند با هر بلیت هواپیمایی که در دسترس است از این کشور خارج شوند.» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا تصریح کرد: «بنابراین ما اوضاع را زیر نظر داریم و با توجه به شرایط، تصمیم‌گیری‌های آینده را انجام خواهیم داد.» این مقام آمریکایی تاکید کرد: «ما از طریق ارتباطات دیپلماتیک و به صورت غیرمستقیم به کشور‌های منطقه پیام داده ایم تا به ایران بگویند که افزایش تنش به نفع آن‌ها نیست. افزایش تنش به نفع هیچ کشوری نیست.»

مقام وزارت خارجه آمریکا در عین حال با تکرار حمایت واشنگتن از تل آویو گفت: «ما از اسرائیل دفاع خواهیم کرد بنابراین تصمیم‌گیری برای حمله بر عهده ایران است. ما نمی‌توانیم آن را رد کنیم، خطر حمله وجود دارد. ما نمی‌خواهیم ایران اقدام بیشتری انجام دهد.» میلر که در یک کنفرانس مطبوعاتی صحبت می‌کرد، به طور قطعی نگفت که آیا پیام‌های واشنگتن به ایران منتقل شده یا خیر و اگر شده از طریق کدام کانال بوده است.

میلر در پاسخ به اینکه جو بایدن رئیس جمهور آمریکا با پادشاه اردن گفتگو کرده، آیا وی پیامی به ایران از طریق اردن ارائه کرده است؟ گفت: «کشور‌های منطقه باید در مورد این پیام‌ها خودشان اظهار نظر کنند، اما ما به کشور‌های منطقه اعلام کرده ایم که به ایران این پیام را بدهند که افزایش تنش به نفع آن‌ها نیست.» بلینکن در اظهارات خود همچنین از طرف‌ها خواست تا «این چرخه» خشونت را پایان دهند و با وجود ترور اسماعیل هنیه، که یکی از چهره‌های کلیدی در مذاکرات اسرائیل و حماس بود، در مورد درگیری غزه توافق آتش بس کنند. بلینکن گفت: «آنچه به ما مربوط است این است که همه طرف‌ها راه‌هایی برای رسیدن به توافق بیابند، نه به دنبال دلایلی برای تاخیر یا نه گفتن باشند. این ضروری است که همه طرف‌ها در ساعات و روز‌های آینده انتخاب‌های درستی داشته باشند.»

ابهام در واشنگتن

همزمان شبکه سی ان ان به نقل از چند مقام آمریکایی در منطقه غرب آسیا و در واشنگتن گزارش داد ایالات متحده خود را برای پاسخ ایران به رژیم صهیونیستی در روز دوشنبه آماده کرده بود و اکنون نیز انتظار دارد که حمله ایران طی روز‌های آینده انجام شود.

واشنگتن روز دوشنبه خود را برای حمله مورد انتظار ایران برای انتقام ترور و شهادت اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس در هفته گذشته، حتی در شرایطی آماده کرده بود که ابهام عمیقی در مورد زمان اقدام ایران و اینکه ممکن است تا کجا پیش برود، داشت. چندین مقام آمریکایی در سراسر غرب آسیا و واشنگتن به شبکه خبری سی ان ان گفتند ایالات متحده همچنین انتظار دارد که ایران در روز‌های آینده - شاید حتی ظرف ۲۴ ساعت آینده - به خاطر ترور اسماعیل هنیه در تهران دست به اقدام تلافی جویانه بزند. به گفته دو مقام آمریکایی، اما ایالات متحده برای سنجش زمان پاسخ و شکل آن، به ویژه به این دلیل که ایران قبلا برخی از تجهیزات نظامی لازم را برای انجام یک حمله بزرگ به اسرائیل در آوریل منتقل کرده بود، تقلا کرده است و این، پیش‌بینی اقدامات احتمالی ایران را برای اطلاعات آمریکا دشوارتر می‌کند.

مقامات آمریکا بر چندین جریان اطلاعاتی تکیه می‌کنند و بین مقامات امنیت ملی در مورد چگونگی و زمان واکنش ایران اختلاف نظر وجود دارد. این عدم اطمینان نسبی دولت بایدن را در حالت تدافعی قرار داده است، زیرا همزمان تلاش می‌کند متحدان خود را جمع کند و بر ایران فشار بیاورد تا تنش‌ها را کاهش دهد. شهادت اسماعیل هنیه که به عنوان یکی از چهره‌های سیاسی ارشد حماس خدمت می‌کرد و یکی از مذاکره‌کنندگان آتش بس و توافق آزادی اسرا از سوی این گروه بود، همراه با شهادت فؤاد شکر، فرمانده ارشد حزب الله لبنان در حمله رژیم صهیونیستی به جنوب بیروت طی هفته گذشته، جنگ را وارد نامشخص‌ترین مرحله خود کرده اند.

میزان دخالت بیشتر ایالات متحده در جنگ تا حد زیادی به این بستگی دارد که ایران دقیقا چگونه به ترور هنیه پاسخ می‌دهد.

به گفته یک مقام آمریکایی، واشنگتن به همین منظور دو ناوشکن را در روز‌های اخیر از خلیج عمان به سمت دریای سرخ حرکت داده و هر دو کشتی به اسرائیل نزدیک‌تر شده اند. ناوشکن‌ها بخشی از تجهیزاتی هستند که فرماندهی مرکزی ایالات متحده به صورت استراتژیک در سراسر منطقه قرار داده است، زیرا این نگرانی وجود دارد که ایران به زودی برای دومین بار در سال جاری (میلادی) حمله بزرگی علیه رژیم صهیونیستی انجام دهد. مقامات آمریکایی که خواستند نامشان فاش نشود به سی ان ان گفتند این بار، تصویر اطلاعاتی آمریکا (از حمله ایران) بسیار تیره‌تر است. دولت بایدن در تلاش است تا از تبدیل وضعیت به یک جنگ همه‌جانبه جلوگیری کند؛ حتی در شرایطی که مقامات آمریکا در دیدار خصوصی در مورد کارآیی و بازدارندگی اقدامات خود ابراز تردید کرده اند.

دو موج عملیاتی

آکسیوس نیز در گزارشی نوشت که آنتونی بلینکن، وزیر امورخارجه آمریکا نیز روز یکشنبه به همتایان خود در گروه۷ گفت که ایران و حزب الله ممکن است در ۲۴ تا ۴۸ ساعت آینده به اسرائیل حمله کنند. مقامات آمریکایی می‌گویند که، اما در دیدار بایدن و هریس با شورای امنیت ملی در کاخ سفید در روز دوشنبه، ارزیابی دقیق‌تر بوده است. این مقامات افزودند که به رئیس جمهور و معاونش گفته شده است که اطلاعات ایالات متحده انتظار دارد سناریوی پاسخ ایران و حزب الله شامل دو موج حمله باشد؛ یکی از طرف حزب الله و دیگری از طرف ایران و چندین مورد دیگر نیز توسط گروه‌های همسو با آنها. به گفته این مقامات، اما هنوز برای تشکیلات اطلاعاتی ایالات متحده مشخص نیست که چه کسی قرار است اول حمله کند و چه نوع حمله‌ای را انجام خواهد داد.

یکی از مقامات آمریکایی گفت: «اطلاعات ما نشان می‌دهد که واکنش ایران و حزب الله هنوز «روندی در حال پیشرفت» است و هر دو درباره اینکه دقیقا چه کاری می‌خواهند انجام دهند، تصمیم گیری نکرده اند.» این ابهام و نگرانی آمریکا در شرایطی تداوم دارد که روز گذشته بار دیگر علی باقری، سرپرست وزارت خارجه ایران در دیدار نماینده حماس در تهران، گفت که جمهوری اسلامی ایران پاسخ قطعی و موثر به اقدام جنایتکارانه رژیم صهیونیستی در ترور رئیس دفتر این جنبش را خواهد داد.