پشت پرده تلاش دولت پاکستان برای پایان سیاست‌های عمران خان

مقامات ارشد پاکستان روز دوشنبه اعلام کردند که دولت این کشور قصد دارد فعالیت حزب عمران خان، نخست وزیر سابق محبوس را ممنوع کند، تصمیمی که انتظار می‌رود آشفتگی سیاسی را که در دو سال گذشته این کشور را فرا گرفته، تشدید کند.

به گزارش جماران، عطاالله طرار، وزیر اطلاعات کشور، گفت که دولت در حال حرکت برای غیرقانونی کردن فعالیت حزب عمران خان، تحریک انصاف پاکستان یا P.T.I است. این مقام دولتی حزب عمران خان را تهدید مستقیمی برای اتحاد ملی در پاکستان خواند.

نیویورک تایمز در گزارشی در این باره می‌نویسد: تحلیلگران می‌گویند این تصمیم، که کمتر کسی انتظار دارد در دادگاه تایید شود، نشان دهنده استیصال فزاینده دولت پاکستان است. این کشور پس از انتخابات امسال که در آن ارتش قدرتمند کشور به تقلب علیه حزب پرطرفدار P.T.I متهم شد، برای اثبات اقتدار خود تلاش کرده است.

اسد اقبال بات، رئیس کمیسیون حقوق بشر پاکستان، در بیانیه‌ای گفت: «اگر به این حزب تحریک انصاف پاکستان فشار وارد شود، چیزی جز قطبی‌سازی عمیق‌تر و هرج‌ومرج و خشونت سیاسی حاصل نخواهد شد.»

این اقدام دولت چند روز پس از آن اعلام شد که دادگاه عالی پاکستان طی حکمی، ۲۴ کرسی دیگر پارلمان این کشور را به حزب تحریک انصاف اختصاص داد و بدین ترتیب احزاب حاکم اکثریت خود را پارلمان این کشور از دست دادند و حامیان عمران خان به بزرگترین حزب در پارلمان پاکستان تبدیل شدند. دادگاه عالی پاکستان همچنین اعلام کرد حزب تحریک انصاف مستحق دریافت ۲۰ کرسی سهمیه برای زنان و چهار کرسی برای اقلیت‌ها در پارلمان است. این تصمیم اکثریت دو سوم پارلمان را از ائتلاف دولتی به رهبری نخست وزیر شهباز شریف سلب کرد و دولت شکننده‌ای را که از حمایت توده‌ای مردم برخوردار نیست، بیش از پیش تضعیف کرد. حزب عمران خان که با وجود سرکوب کاندیدا‌ها و حامیانش، بیش از هر حزب دیگری در انتخابات کرسی‌هایی را به خود اختصاص داده است، از زمانی که خان با ارتش درگیر شد و در سال ۲۰۲۲ با رای عدم اعتماد برکنار شد، به یک نیروی به ظاهر غیرقابل توقف تبدیل شده است.

عمران خان پس از برکناری از مقام خود، بازگشت سیاسی خیره کننده‌ای داشت و اعتراضات مردمی را علیه ارتش به راه انداخت. عمران خان ارتش پاکستان را به سازماندهی برای برکناری خود متهم کرد. او موجی از خشم عمومی را از نقش دیرینه ژنرال‌ها در شکل دادن به سیاست کشور از پشت صحنه برانگیخته است. به گفته تحلیلگران، او همچنین به قطبی شدن سیاست پاکستان کمک بسیاری کرده است.

عمران خان، یک ستاره کریکت که به یک سیاستمدار پوپولیست تبدیل شد، در ماه اوت به اتهامات واهی به زندان افتاد.

وزیر اطلاعات دولت مرکزی پاکستان روز دوشنبه در یک نشست خبری گفت که فعالیت حزب تحریک انصاف ممنوع خواهد شد، زیرا این حزب به تحریک اعتراضات خشونت آمیز در سال گذشته کمک کرده بود، رهبران حزب اطلاعات طبقه بندی شده را افشا کرده بودند و بودجه خارجی را از منابع غیرقانونی در پاکستان دریافت کرده بودند. حزب عمران خان تمام این اتهامات را رد می‌کند.

وزیر اطلاعات همچنین گفت که دولت قصد دارد یک پرونده خیانت علیه عمران خان و دیگر افراد کلیدی حزب تشکیل دهد. وی افزود که دولت قصد دارد به حکم دادگاه عالی درباره وضعیت کرسی‌های پارلمان درخواست تجدید نظر دهد.

رهبران حزب تحریک انصاف و متحدان عمران خان به شدت از اقدام دولت برای ممنوعیت این حزب انتقاد کردند و قول دادند که آن را در دادگاه به چالش بکشند. زلفی بخاری، دستیار نزدیک عمران خان، گفت: این نشانه آشکار وحشت است. من قبلاً اشاره کرده ام که ما در حال تجربه یک حکومت نظامی نرم هستیم و این حرکت فقط نظر ما را بیشتر ثابت می‌کند.

اعلام روز دوشنبه دومین بار در سال‌های اخیر بود که رهبران سیاسی پاکستان در تلاشی آشکار برای محدود کردن محبوبیت فزاینده حزب مخالف، اقدام به ممنوعیت فعالیت یک حزب کردند. در سال ۲۰۲۱، دولت عمران خان حزب فعالیت تحریک لبیک پاکستان یا T.L.P را که به خشونت علیه اعضای ادیان اقلیت معروف است، ممنوع کرد. این ممنوعیت هفت ماه بعد و پس از راه اندازی تظاهرات گسترده رهبران حزب لغو شد.

ممنوعیت تحریک انصاف پاکستان به گفته تحلیلگران، تهدیدی برای فرو بردن مجدد کشور در ناآرامی‌های گسترده است. آن‌ها می‌گویند که این اقدام ممکن است نتیجه معکوس نیز داشته باشد. عمر آر. قریشی، ستون نویس نیوز، یک روزنامه پیشرو در پاکستان، گفت: «فعالیت هیچ حزب سیاسی در این روزگار نباید ممنوع شود، حداقل آن حزبی که بیشترین تعداد کرسی‌ها را در پارلمان دارد. هر گونه ممنوعیتی تنها باعث محبوبیت بیشتر حزب و تمسخر دموکراسی خواهد شد.»