سازوکار استعفای پزشکیان از سمت نمایندگی تبریز

محمود پوررضائی فشخامی دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه علامه طباطبائی در کانال تلگرامی خود نوشت: 

۱- مطابق اصل ۱۴۱ قانون اساسی، رئیس‌جمهوری نمی‌تواند هم‌زمان تصدی سمت نمایندگی مجلس را بر عهده داشته باشد.

۲- پزشکیان اسفند پارسال به نمایندگی مردم تبریز در دوره دوازدهم مجلس برگزیده شد و از هفتم خرداد امسال این سمت را تصدی کرده است.

۳- مطابق ماده ۹۰ قانون آیین‌نامه داخلی مجلس، پذیرش استعفای نمایندگان موکول به تصویب مجلس است.

مطابق ماده ۹۱ این قانون، نماینده تقاضاى استعفای خود را باید خطاب به رئیس‌مجلس بنویسد و رئیس‌مجلس نیز باید آن را در اولین جلسه علنى اعلام وصول کند و در دستور کار هفته بعد بگذارد.

۴- بر اساس ماده ۹۲ آیین‌نامه داخلی مجلس، هنگام بررسى تقاضاى استعفای نماینده در صحن علنی مجلس، ابتدا تقاضاى استعفا قرائت می‌شود، سپس متقاضى استعفا یا نماینده دیگرى به تعیین او، در نیم‌ساعت، از استعفا دفاع می‌کند. مخالف یا مخالفان نیز حداکثر نیم ساعت مى‌‏توانند صحبت کنند.

پس از آن رأى‏‌گیرى انجام می‌شود و در صورت تصویب تقاضاى استعفا، مراتب از طریق رئیس‌مجلس به وزارت کشور اعلام مى‌‏شود تا طبق قانون انتخابات مجلس، اقدامات لازم برای پر شدن دوباره کرسی نماینده مستعفی انجام شود.

۵- اگر تقاضای استعفای نماینده به تصویب مجلس نرسد، چه می‌شود؟

هیچ. او همچنان به عنوان نماینده شناخته می‌شود، مگر آنکه در یک سال، بیش از ۱۰۰ ساعت متوالى یا ۲۵۰ ساعت غیر متوالى از اوقات رسمى جلسات صحن علنی و کمیسیون، بدون عذر موجه غیبت کند. در این صورت مطابق ماده ۸۶ آیین‌نامه داخلی مجلس، مستعفى شناخته خواهد شد.

۶- اگر رئیس‌جمهوری منتخب نماینده مجلس بود، نیاز به طی مراحل استعفا از نمایندگی دارد؟

خیر. مطابق نظر تفسیری مورخ ۲۷ خرداد ۱۳۶۰ شورای نگهبان از اصل ۱۴۱ قانون اساسی، نماینده مجلس با عهده‌دار شدن یکی از مشاغل دولتی مذکور در این اصل (ریاست‌جمهوری، معاونت رئیس‌جمهوری، وزارت) در حکم مستعفی از نمایندگی شناخته می‌شود؛ بنابراین پزشکیان که دیروز به عنوان رئیس‌جمهوری منتخب برگزیده شده است، پس از تصدی سمت ریاست‌جمهوری خودبه‌خود از نمایندگان مردم تبریز مستعفی شناخته می‌شود.

۷- رئیس‌جمهوری منتخب چه زمانی سمت ریاست‌جمهوری را تصدی می‌کند؟

مطابق ماده ۱ قانون انتخابات ریاست‌جمهوری، هر دوره ریاست‌جمهوری از تاریخ تنفیذ اعتبارنامه شخص منتخب از سوی رهبری آغاز می‌شود؛ بنابراین پزشکیان تا روز تنفیذ نماینده مجلس است، می‌تواند در جلسات صحن علنی و کمیسیون‌ها شرکت کند و می‌تواند رأی بدهد؛ اما پس از تنفیذ، بدون نیاز به طی تشریفات استعفا از نمایندگی، در حکم مستعفی شناخته خواهد شد.