شنبه؛ روز اول، جنگ آخر

هفته سی‌ام و پایانی لیگ برتر فوتبال ایران امروز با انجام همه بازی‌ها به صورت هم‌زمان از ساعت ۱۹ برگزار می‌شود که سرنوشت پنج تیم، کاملا به بازی‌های همین روز گره خورده است. شرایط در جدول رده‌بندی به گونه‌ای است که دو تیم برای رسیدن به عنوان قهرمانی با یکدیگر وارد رقابت می‌شوند و سه تیم هم برای فرار از سقوط به دسته پایین‌تر. به‌این‌ترتیب، بازی ۱۰ تیم مختلف در این هفته زیر ذره‌بین می‌رود تا سرانجام در پایان همین شب، وضعیت اشک‌ها و لبخند‌های لیگ جاری مشخص شود.

در بالای جدول، دو تیم مطرح پایتخت، یعنی استقلال و پرسپولیس برای رسیدن به عنوان قهرمانی به ترتیب باید مقابل پیکان و مس رفسنجان قرار بگیرند. از آنجا که پرسپولیس فعلا یک امتیاز جلوتر است، ابتکار عمل برای قهرمانی را در دست دارد؛ ولی در انتهای جدول شرایط حساس‌تر دنبال می‌شود. پس از آنکه صنعت نفت آبادان در هفته گذشته عنوان اولین تیم سقوط‌کننده از لیگ برتر را به خودش اختصاص داد، این هفته از بین سه تیم، پیکان، استقلال خوزستان و فولاد، یک تیم دیگر قرار است به دسته پایین‌تر سقوط کند. در جدول رده‌بندی، پیش از شروع بازی‌های هفته سی‌ام، وضعیت پیکان از دو رقیب دیگر بهتر است، درعین‌حال بازی این تیم از همه سخت‌تر است. به هر روی، همه این ابهامات فقط تا حوالی ساعت ۹ شب ادامه خواهد داشت، چراکه پس از آن، تکلیف قهرمان و دیگر تیم سقوط‌کننده روشن می‌شود.

چه کسی قهرمان می‌شود؟

همان‌طورکه عنوان شد، دو تیم پرسپولیس و استقلال تنها تیم‌هایی هستند که بخت قهرمانی در لیگ برتر این دوره را خواهند داشت. پرسپولیس با ۶۵ و استقلال با ۶۴ امتیاز در رده‌های اول و دوم جدول قرار گرفته‌اند. ازآنجاکه فقط یک امتیاز این دو را از یکدیگر جدا می‌کند، بسته به اتفاقاتی، شانس قهرمانی برای هر دو تیم زنده می‌ماند. اگرچه روی کاغذ بخت قهرمانی پرسپولیس ۷۰ و استقلالی‌ها ۳۰ درصد است، ولی فاکتور پیش‌بینی‌ناپذیر بودن فوتبال، اجازه نمی‌دهد هواداران پرسپولیس، جشن قهرمانی را زودتر از موعد برگزار کرده یا اینکه استقلالی‌ها را زودتر از چیزی که باید، ناامید کند. حالا پرسش اینجاست که کدام‌یک از دو تیم پرسپولیس و استقلال قهرمان می‌شوند؟

پرسپولیس قهرمان می‌شود اگر...

در بین حالت‌های مختلفی که برای قهرمانی وجود دارد، پرسپولیس قریب به ۷۰ درصد حالات را به خودش اختصاص داده است. این تیم با یک امتیاز اختلافی که در هفته پایانی دارد، سرنوشت را به دست گرفته و می‌تواند قهرمان شود. حالات قهرمانی پرسپولیس چندان پیچیده نیست.

اگر ببرد: این ساده‌ترین اتفاق ممکن در مسیر قهرمانی است. اگر پرسپولیس امروز از سد مس رفسنجان عبور کند، بدون هیچ، اما و‌اگری و بدون آگاهی از نتیجه بازی استقلال مقابل پیکان، جام قهرمانی لیگ برتر را به دست می‌آورد. در‌این‌صورت پرسپولیس ۶۸ امتیاز می‌شود و بدون، اما واگر قهرمانی را به نام خود می‌کند.

اگر مساوی کند: اگر پرسپولیس مساوی کند، باز هم شانس قهرمانی دارد، ولی این یکی دیگر دست خودش به‌تن‌هایی نیست و باید منتظر نتیجه بازی استقلال شود. پرسپولیس در شرایطی با مساوی قهرمان می‌شود که استقلال هم در بازی هم‌زمان امتیاز از دست دهد؛ یعنی اینکه مساوی کند یا ببازد. در چنین شرایطی، اگر پرسپولیس مساوی کند و استقلال هم برنده نشود، باز پرسپولیس از لحاظ امتیازی وضعیت بهتری خواهد داشت و قهرمان می‌شود.

اگر ببازد: شاید عجیب باشد، ولی بسته به اتفاقاتی، پرسپولیس حتی در صورت باخت هم می‌تواند قهرمان لیگ برتر شود، ولی این یکی هم مرتبط با نتیجه بازی استقلال خواهد بود. اگر پرسپولیس ببازد و استقلال هم ببازد، پرسپولیس به لحاظ امتیازی قهرمان می‌شود، اما اگر پرسپولیس ببازد و استقلال مساوی کند، آن وقت دو تیم در امتیاز ۶۵ برابر می‌شوند. اینجا بسته به تفاضل گلِ بهتر، پرسپولیس قهرمان خواهد شد. پیش از پرداختن به جزئیات این بخش، باید به این نکته اشاره کرد که مطابق با قوانین جدید، در صورت برابر‌شدن امتیازات دو یا چند تیم در جدول رده‌بندی، نتایج بازی‌های رودررو، جایگاه تیم‌ها را مشخص می‌کند، ولی از‌آنجا‌که هر دو دربی رفت و برگشت با نتیجه مساوی به پایان رسیده، در نتیجه تیمی که تفاضل گل بهتری داشته باشد، عنوان قهرمانی را به دست می‌آورد. پیش از شروع بازی‌های این هفته، تفاضل گل پرسپولیس ۲۶ و تفاضل استقلال ۲۳ است. حالا اگر پرسپولیس با اختلاف یکی، دو گل ببازد و استقلال هم مساوی کند، باز پرسپولیس به لطف تفاضل گل بهتر می‌تواند قهرمان لیگ برتر ایران شود.

استقلال قهرمان می‌شود اگر...

شانس قهرمانی استقلال از‌آنجا‌که یک امتیاز از پرسپولیس کمتر دارد، چندان بالا نیست، ولی این به معنی غیرممکن‌بودن این اتفاق هم نخواهد بود. قبل از پرداختن به حالت‌های ممکن برای قهرمانی استقلال باید به این نکته اشاره شود که بازی این تیم در مقایسه با پرسپولیس دشوارتر است. استقلال باید در ورزشگاه دستگردی به مصاف تیم پیکانی برود که خطر سقوط تهدیدش می‌کند. بدیهی است که شاگردان غلامرضا عنایتی برای فرار از سقوط به دسته پایین‌تر هم که شده، باید از استقلال امتیاز بگیرند. با این حال ازآنجا‌که استقلال در کورس قهرمانی است، بعید است فرصت به‌دست‌آمده را به‌راحتی از دست بدهد. پس استقلال هم بسته به شرایطی قهرمان می‌شود؛ اما چه شرایطی؟

اگر ببرد: فقط در شرایطی قهرمان می‌شود که پرسپولیس در بازی هم‌زمان، امتیاز از دست بدهد. در چنین شرایطی، استقلال از لحاظ امتیازی، وضعیت بهتری در مقایسه با پرسپولیس خواهد داشت و کاپ قهرمانی لیگ را به دست خواهد آورد.

اگر مساوی کند: در‌این‌صورت شرایط بسیار سخت می‌شود. استقلال در حالتی با مساوی قهرمان لیگ برتر می‌شود که پرسپولیس در بازی هم‌زمان با اختلاف چهار گل ببازد! ناگفته پیداست که این اتفاق امری دشوار است، ولی اگر چنین شود، هر دو تیم ۶۵ امتیازی می‌شوند. آن وقت تفاضل گل پرسپولیس ۲۲ می‌شود و استقلال با تفاضل گل ۲۳ می‌تواند قهرمانی را جشن بگیرد. نکته عجیب در‌این‌بین اینکه در این حالت، اگر پرسپولیس حتی با سه گل هم ببازد، از آنجا که تعداد گل‌های زده‌اش بیشتر از استقلال است، باز سرخ‌پوشان، قهرمانی لیگ برتر را به دست می‌آورند. فاکتور شکست استقلال در دیدار آخر هم که کلا به معنی از دست رفتن بخت قهرمانی شاگردان جواد نکونام است؛ این یکی دیگر اصلا نیاز به حساب‌و‌کتاب ندارد.

کدام تیم سقوط می‌کند؟

همان‌قدرکه معادلات صدر جدول جذاب است، اتفاقات انتهای جدول هم در این هفته حساسیت خاص خود را دارد. در لیگ برتر ایران، در انتهای جدول، صنعت نفت با ۲۱ امتیاز سقوطش قطعی شده، ولی سه تیم استقلال خوزستان، فولاد و پیکان که به ترتیب ۲۵، ۲۶ و ۲۷ امتیاز دارند، هنوز خطر سقوط را حس می‌کنند. از بین این سه تیم، یکی به رقابت‌های لیگ دسته اول ایران می‌رود و دوتای دیگر لیگ‌برتری می‌مانند. از‌آنجا‌که پیکان شرایط بهتری دارد، پس می‌تواند با برتری در بازی هفته آخر، از مهلکه بگریزد؛ اما مشکل اینجاست که این تیم باید با استقلالی بازی کند که آن‌ها هم برای قهرمانی می‌جنگند. اگر پیکان ببرد که هیچ، ولی اگر مساوی کند یا ببازد، باید منتظر نتیجه دو تیم دیگر یعنی فولاد و استقلال خوزستان باشد. پیکان با توجه به اینکه در دو بازی رفت و برگشت مقابل فولاد مساوی کرده و تفاضل بهتری در برابر این تیم دارد، در صورت اینکه فولاد مقابل نساجی به تساوی هم برسد، در لیگ برتر باقی خواهد ماند. با این حال اگر پیکان ببازد و دو تیم دیگر ببرند، این تیم پیکان است که سقوط می‌کند. فولاد هم شرایط چندان بسامانی ندارد. این تیم در هفته پایانی لیگ برتر به مصاف نساجی مازندران خواهد رفت و در صورت پیروزی در این مسابقه حضورشان در لیگ برتر قطعی خواهد بود، البته آن‌ها کار ساده‌ای مقابل تیم آماده ساکت الهامی در ورزشگاه وطنی نخواهند داشت. استقلال خوزستان هم در هفته پایانی لیگ برتر در ورزشگاه غدیر میزبان هوادار خواهد بود و در مقایسه با دو تیم دیگر کاندیدای سقوط، بازی ساده‌تری خواهد داشت، اما سرنوشت آن‌ها در دست خودشان نیست و ممکن است پیکان در مقابل استقلال شگفتی‌سازی کند و فولاد هم در وطنی نساجی را شکست دهد، در‌این‌صورت آن‌ها حتی در صورت کسب پیروزی هم سقوط خواهند کرد.