مراسم یادبود شهید ابراهیم رئیسی با حضور گسترده مقامهای ارشد کشورهای مختلف همراه شده است. در فهرست کشورهایی که برای این مراسم به ایران سفر کرده اند، نام برخی کشورها جلب توجه بیشتری میکند، حضور وزیر امور خارجه مصر در ایران، برای اولین بار پس از انقلاب اسلامی یکی از همین موارد است. رئیس جمهور تونس نیز برای نخستین بار به ایران سفر کرده است. افزون بر اینها مقامهای طالبان نیز که تا پیش از این در چنین مراسم بزرگی با حضور مقامهای دیگر کشورها دیده نشده بودند، راهی تهران شدند. نخست وزیر سوریه نیز در شرایطی وارد کشور شد که بشار اسد، رئیس جمهور این کشور در پیامی جداگانه به ایران تسلیت رسمی گفته بود.
فرارو-قرار است در مراسم امروز چهارشنبه ۲ خردادماه ۱۴۰۳ که برای یادبود شهدای سانحه هلیکوپتر برگزار میشود، بیش از ۴۰ هیئت بلندپایۀ خارجی در سطح روسای دولتها، وزرای خارجه و روسای مجالس بهمنظور ابراز همدردی و تسلیت با دولت و ملت ایران در مراسم بزرگداشتی که در محل اجلاس سران برگزار میشود شرکت کنند.
به گزارش فرارو، بر اساس آخرین دادههای منتشر شده از سوی مقامهای رسمی، رئیسجمهور تاجیکستان، امیر قطر، نخستوزیر پاکستان، معاون رئیسجمهور هند، وزرای خارجۀ عربستان، کویت، امارات، عمان، مصر، سریلانکا، رئیس مصلحت خلق ترکمنستان، وزیر خارجۀ هیأت حاکمه سرپرستی موقت افغانستان، رئیس مجلس دومای دولتی روسیه و نمایندۀ پوتین، نخستوزیر و وزیر خارجه جمهوری آذربایجان و مقامهایی از تونس، سوریه، یمن، قرقیزستان هم در این مراسم شرکت میکنند.
فهرست شرکت کنندگان در این مراسم بلندبالا است، اما در ادامه به اختصار نگاهی داریم به برخی از مهمترین چهرههای دیپلماتیک حاضر در این مراسم:
بر اساس اعلام وزارت امور خارجه پاکستان شهباز شریف، نخستوزیر این کشور به همراه هیاتی از مقامات بلندپایه ا برای عرض تسلیت شهادت رئیسجمهور ایران و همراهانش در سانحه بالگرد به ایران سفر میکند. در بخشی از اعلان وزارت امور خارجه پاکستان اشاره شده که اسحاق دار وزیر امور خارجه و معاون نخستوزیر و دیگر مقامات ارشد پاکستانی نیز شریف را همراهی خواهند کرد. محمد شهباز شریف یکی از اولین مقامات کشورهای خارجی بود که به خبر سانحه هلیکوپتر واکنش نشان داده و پیش از یافته شدن پیکر شهدا گفته بود: «اخبار ناراحت کنندهای درباره حادثه بالگرد رئیس جمهور سید ابراهیم رئیسی دریافت کردهایم. با نگرانی زیادی منتظر خبرهای خوبی هستیم و امیدواریم همه مسائل درباره آیتالله رئیسی خوب باشد. دعاها و آرزوهای ما برای جناب رئیس جمهور گرامی آقای رئیسی و همه ملت ایران است.»
پس از محرز شدن شهادت آیت الله رئیسی و همراهانش نیز، شهباز شریف از نخستین افرادی بود که این ضایعه را به ملت ایران تسلیت گفت.
نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان، برای شرکت در مراسم تشییع و ادای احترام به شهید آیت الله رئیسی و همراهانشان، وارد تهران شد. پیشتر و در جریان روند تلاش برای یافتن شهدای سانحه بالگرد، ارمنستان از جمله کشورهایی بود که به ایران پیشنهاد کمک داده بود. همچنین پارلمان ارمنستان در جلسه سهشنبه خود به منظور ادای احترام به آیتالله سیدابراهیم رئیسی و همراهانش که در سانحه سقوط بالگرد به شهادت رسیدند، یک دقیقه سکوت کرد. بنا بر گزارش خبرگزاری آرمنپرس، نمایندگان ارمنستان دقایقی پس از آغاز جلسه امروز با سکوت خود یاد مقامات عالیرتبه جانباخته ایرانی را گرامی داشته و به آنها ادای احترام کردند.
امامعلی رحمان رئیس جمهوری تاجیکستان، سراجالدین مهرالدین وزیر امور خارجه و سایر مقامات نیز در مراسم وداع با رئیسی شرکت خواهد کرد. تمامی شبکههای رادیو و تلویزیونی دولتی تاجیکستان پخش برنامههای سرگرمکننده را متوقف کرده اند. نورالدین سعید رئیس رادیو و تلویزیونهای دولتی تاجیکستان به ریانووستی گفت که این تصمیم، نشانه ابراز تسلیت دولت و ملت تاجیکستان و همدردی کردن با مردم دوستمان ایران است. امامعلی رحمان رئیسجمهوری تاجیکستان در پیامی به آیت الله سید علی خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی و محمد مخبر مدیر قوه مجریه تسلیت گفت. او در پیام خود نوشت: «ما شخصیت دولتمرد برجسته آیت الله سید ابراهیم رئیسی را گرامی میداریم و از مشارکت خلاقانه وی در توسعه همه جانبه روابط دوستی و همکاریهای متقابل سودمند تاجیکستان و ایران و حل مشکلات منطقهای و بین المللی قدردانی میکنیم. در این روزهای تلخ، ما در کنار ایران و مردم آن ایستاده ایم.»
همچنین یک پیام تسلیت از طرف رستم امامعلی رئیس مجلس ملی تاجیکستان به محمد باقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی ارسال شد.
نخستوزیر و وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان جهت شرکت در مراسم ترحیم شهید آیتالله رئیسی و همراهان وی به تهران میآیند. علی اسدوف، نخستوزیر جمهوری آذربایجان و جیحون بایراموف وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان جهت شرکت در مراسم ترحیم شهید آیتالله رئیسی و شهید امیرعبداللهیان به جمهوری اسلامی ایران سفر خواهند کرد.
ابراهیم رئیسی و الهام علیاف، رئیس جمهور آذربایجان، بعد از دیدار در مرز رسمی دو کشور، در تاریخ ۳۰ اردیبهشت، به محل احداث سد مشترک قیزقلعهسی رفتند و ضمن بازدید از بخشهای مختلف این سد آن را افتتاح کردند؛ و در نهایت میتوان گفت آخرین دیدار دیپلماتیک شهید ابراهیم رئیسی را رقم زدند. بعد از همین دیدار بود که رئیس جمهور در سانحه هلیکوپتر شهید شد.
بر اساس گزارش رسانههای عربی، «شیخ تمیم بن حمد آل ثانی»، امیر قطر، از جمله افرادی خواهد بود که در مراسم یادبود سید ابراهیم رئیسی حضور خواهد داشت. شیخ تمیم نیز از جمله نخستین سران کشورهای عربی بود که پس از تایید خبر شهادت رئیس جمهوری و همراهانش پیامی ارسال و به دولت و ملت ایران به سبب شهادت سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور، حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه و هیئت همراه در حادثه دردناک سقوط بالگرد تسلیت گفت و رحمت و مغفرت الهی را برای آنها و صبر و شکیبایی را برای خانواده هایشان مسئلت خواست.
پیام تسلیت دولت و ملت عراق به رهبر انقلاب و ملت ایران پس از سفر مقامهای عراق به ایران به شکل رسمی ابلاغ شد. در پی شهادت سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور و همراهان ایشان، آقای محمد شیاع السودانی نخست وزیر عراق، پیش از ظهر چهارشنبه دوم خرداد ماه در دیدار با رهبر انقلاب اسلامی، به نمایندگی از دولت و ملت این کشور، این ضایعه را به حضرت آیتالله خامنهای و ملت ایران تسلیت گفت.
قرار است مقامهای عراقی در مراسم یادبود سیدابراهیم رئیسی و همراهانش نیز شرکت کنند.
روز سه شنبه یکم خرداد ماه، بود که برخی منابع خبری ترکیه اطلاع دادند، جودت ییلماز، معاون رئیسجمهور و هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه در مراسم تشییع پیکر ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور ایران شرکت خواهند کرد. ترکیه از جمله کشورهایی است که در ساعات اولیه مفقودی رئیس جمهور و همراهانش از ایران پیام کمک دریافت کرد و پهپاد اکینجی را به ایران اعزام کرد. این موضوع البته با حواشی متعددی رو به رو شد و اگرچه مقامهای نظامی ترکیه مدعی شده اند این پهپاد آکینجی بود که پیکر شهدا و لاشه هلیکوپتر را یافته است، اما مقامهای ایران این موضوع را تکذیب کرده اند.
براساس اطلاعیه رسمی ستاد کل نیروهای مسلح کشور یافتن ایرانی موفق به این کار شده اند. در بخشی از این اطلاعیه میخوانیم: «به دنبال حادثه ناگوار سقوط بالگرد ریاستجمهوری اسلامی ایران که منجر به درگذشت شهادتگونه حضرت آیت الله «سید ابراهیم رییسی» و همراهان ایشان گردید، مرکز ارتباطات ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران از همکاری و همدردی کشورهای دوست و همسایه همچون روسیه، چین و ترکیه قدردانی کرد. باتوجه به شرایط جوی و آب و هوایی بسیار نامساعد و پیچیدگی جغرافیایی و کوهستانیبودن منطقه، وقوع حادثه از یک سو و حضور پهپادهای پیشرفته ایرانی مجهز به رادار سار (پهپادهایی که قادر به تشخیص و کنترل نقاط در زیر ابرهای فشرده هستند) برای انجام مأموریت در شمال اقیانوس هند و فاصله طولانی آنها با محله سقوط بالگرد از سوی دیگر، باعث گردید، نیروهای امدادی اعم از نیروهای مسلح، هلال احمر، نیروهای مردمی و محلی ناگزیر از راههای زمینی عملیات جستجو را بلافاصله آغاز کنند که به دلیل شرایط سخت جوی و جغرافیایی این عملیات به شب کشیده شد. در چنین شرایطی پس از اعلام همکاری کشورهای همسایه و دوست با همکاری نزدیکترین کشور یعنی ترکیه موافقت شد.
این کشور پهپاد مجهز به دوربینهای دید در شب و حرارتی را به منطقه اعزام کرد لیکن با وجود تلاش مداوم به دلیل نداشتن تجهیزات تشخیص و کنترل نقاط زیرابر موفق به اعلام دقیق محل سقوط بالگرد نگردید (نقاط با فاصله چند کیلومتری از محل سانحه اعلام میشد) که در نهایت این پهپاد به کشور ترکیه بازگشت. در ساعات اولیه صبح روز دوشنبه نقطه دقیق حادثه سقوط بالگرد توسط نیروهای امدادگر زمینی و پهپادهای ایرانی نیروهای مسلح، بازگردانده شده از شمال اقیانوس هند کشف شد.»
وزیر خارجه مصر عازم تهران شد. این خبری بود که ساعاتی پیش منتشر شد. طبق اعلام سخنگوی وزارت امور خارجه مصر، سامح شکری، وزیر امور خارجه مصر به منظور شرکت در مراسم یادبود ابراهیم رئیسی و همراهان شهیدش عازم تهران شد. این سفر گرچه به لحاظ معنوی با ارزش است، اما به لحاظ دیپلماتیک نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است و یک سفر تاریخی در تاریخ سیاست خارجی ایران پس از انقلاب اسلامی محسوب میشود.
بر اساس اخبار منتشر شده از سوی رسانههای افغانستان، هیأت طالبانی به ریاست «عبدالغنی برادر» معاون اقتصادی نخستوزیر برای شرکت در مراسم تشییع پیکر شهدای خدمت راهی تهران شد. در این هیأت «امیرخان متقی» وزیر خارجه طالبان نیز حضور دارد. پیش از این و در دورانی که شهدای ایران هنوز مفقود بودند، مقامهای طالبان اعلام کرده بودند که با دقت اتفاقات را دنبال میکنند و با ملت ایران همدرد و همدل هستند.
روز سه شنبه یکم خرداد بود که برخی منابع خبری مدعی حضور ولادیمیر پوتین در ایران شدند. این منابع مدعی شده بودند که پوتین با تدابیر شدید امنیتی و اسکورت ۴ فروند سوخو ۳۵، جهت شرکت در مراسم خاکسپاری سیدابراهیم رئیسی به ایران سفر خواهد کرد.
اما این اخبار تکذیب شد. دیمیتری پسکوف، سخنگوی ریاست جمهوری روسیه گفت: «بحثى از شرکت پوتین در مراسم تشییع پیکر رئیسی نیست؛ برای این مراسم مشارکت بین المللی پیش بینی نمیشود.» با این وجود مقامهای روسیه نیز از جمله مقامهایی بودند که اخبار مرتبط با سانحه سقوط بالگرد را تحت نظر داشتند و پس از انتصاب باقری در مقام سرپرست وزارتخانه با وی تماس گرفتند.
با وجود این تکذیبیه، خبر رسیده که ررئیس مجلس دومای دولتی روسیه و نمایندۀ پوتین، از جمله حاضران در مراسم یادبود شهدای سانحه هلیکوپتر هستند.
حضور و سخنرانی «اسماعیل هنیه»، رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی (حماس) در مراسم تشییع پیکر آیتالله رئیسی مورد توجه ویژه رسانههای خارجی قرار گرفت. اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی (حماس) در سخنرانی آیین تشییع رئیسجمهور گفت: «در ماه مبارک رمضان و در سفر به تهران دیداری با آقای رئیس جمهور داشتیم و باردیگر به مواضع ثابت جمهوری اسلامی ایران از ملت فلسطین تاکید کرد و ما هم گوش دادیم»
رئیس دفتر سیاسی حماس گفت: «در حضور مردم و رهبران محور مقاومت و گروههای مقاومت فلسطین میگویم که مطمئن هستیم جمهوری اسلامی ایران به راه خود در حمایت از ملت فلسطین با سیاست، استراتژیک و ارزشهایی که توسط رهبر انقلاب و مسئولانش دارد، ادامه خواهد داد تا آن روزی که سرافرازانه بالای گنبدهای مسجدالاقصی و قدس شریف پرچم پیروزی و پرچم توحید را برافرازیم.» علاوه بر هنیه، «شیخ نعیم قاسم» قائممقام معاون دبیرکل حزبالله لبنان و «اسامه حمدان» از رهبران جنبش حماس در این مراسم حضور داشتند.