عربستان در حال تغییر چهره خود است، اما آیا حقیقت دارد؟

فرارو- لینا الهَذلول؛ فعال حقوق بشر و رئیس ALQST یک سازمان حقوق بشری است که موارد نقض حقوق بشر در عربستان سعودی را مستند می‌سازد. "لجین الهذلول" فعال حقوق بشری خواهر لینا است. لجین در اول دسامبر ۲۰۱۴ میلادی پس از تلاش برای عبور از مرز امارات به عربستان سعودی با خودروی خود به خاطر اتهام نقض قانون ممنوعیت رانندگی زنان در پادشاهی عربستان بازداشت و به مدت ۷۳ روز زندانی شد. در تاریخ ۴ ژوئن ۲۰۱۷ میلادی او در فرودگاه بین‌المللی ملک فهد در شهر دمام برای دومین بار دستگیر و زندانی شد. دلیل دستگیری او مشخص نیست و به او اجازه گرفتن وکیل یا تماس با خانواده اش داده نشد. لجین الهذلول به ۵ سال و هشت ماه زندان محکوم شد. لینا الهذلول خواهر لجین اکنون به دلیل اتهامات وارد شده از سوی دولت عربستان سعودی علیه خود به دلیل فعالیت در رسانه‌های اجتماعی در تبعید به سر می‌برد.

به گزارش فرارو به نقل از گاردین، عربستان سعودی در حال تغییر وجهه خود در عرصه بین المللی است. رژیم سعودی از سال ۲۰۱۶ میلادی زمانی که برای اولین بار برنامه‌های خود را برای تنوع بخشیدن به اقتصاد آن کشور اعلام کرد میلیارد‌ها دلار برای این که آن پادشاهی در چشم خارجی‌ها مترقی‌تر به نظر برسد سرمایه گذاری کرده است. این که مطرح می‌سازد که اکنون زنان سعودی می‌توانند رانندگی کنند و در مشاغلی مشغول به کار شوند که پیش‌تر از حضور در آن منع می‌شدند. مبالغ هنگفتی در پروژه‌های آینده نگر و معماری مانند لاین ابرشهر بیابانی و گسترده سرمایه گذاری می‌شود تا گردشگران خارجی جذب عربستان سعودی شوند. با این وجود، در داخل پادشاهی سعودی وضعیت برای شهروندان آن کشور متفاوت است.

براساس برخی گزارش‌ها در پس زمینه پروژه‌های بزرگ با هدف ارائه تصویری متفاوت از عربستان سعوید به جهان خارج هزاران شهروند سعودی با ممنوعیت‌های خودسرانه و غیر قانونی برای سفر مواجه شده و ممنوع الخروج شده اند. جرم آنان چه بوده است؟ صرفا دفاع از حقوق اولیه بشر.

در میان آن افراد "لجین الهذلول" خواهرم نیز حضور دارد. لجین یک مدافع برجسته حقوق زنان سعودی است که کارزار مخالفت با ممنوعیت رانندگی زنان را رهبری کرد و به طور خستگی ناپذیر برای لغو سیستم قیمومیت مردان مبارزه نمود. فعالیت شجاعانه و صریح لجین با سرکوب از سوی مقام‌های سعودی مواجه شد. در مارس ۲۰۱۸ میلادی او از خیابان‌های امارات متحده عربی ربوده شد و به زور به عربستان سعودی بازگردانده شد. زمانی که او در خاک عربستان بود تحت ممنوعیت سفر غیرقانونی قرار گرفت و از خروج از کشور منع شد، اما چند ماه بعد به طور خودسرانه دستگیر شد. اتهاماتی که علیه او مطرح شده به صراحت به فعالیت‌های حقوق بشری اش اشاره داشته اند.

خواهرم تحت قوانین ضد تروریسم در دادگاه کیفری تخصصی محاکمه شد که معمولا به عنوان ابزاری برای سرکوب جامعه مدنی مورد استفاده قرار می‌گیرد. لجین  در فوریه ۲۰۲۱ تحت شرایط سخت از جمله ممنوعیت خروج از پادشاهی سعودی از زندان آزاد شد. قرار بود ممنوعیت سفر او پس از نزدیک به سه سال در تاریخ ۱۳ نوامبر ۲۰۲۳ پایان یابد. با این وجود، در ماه فوریه سال جاری پس از پایان مدت زمان ممنوعیت به لجین گفته شد که او کماکان تحت ممنوعیت سفر دائمی بدون هیچ گونه موعدی برای منقضی شدن آن حکم قرار دارد. مقام‌های سعودی هیچ گونه توجیهی برای عدم لغو ممنوع الجروجی خواهرم ارائه نکرده اند و هم چنان به پرسش‌های ما بی توجهی نشان داده اند.

این مورد نه صرفا در مورد لجین بلکه برای آن دسته از اعضای دیگر خانواده ما که در عربستان سعودی باقی مانده اند نیز صدق می‌کند. انان در سال ۲۰۱۸ میلادی متوجه شدند که بدون ارجاع به هیچ گونه حکم قضایی ممنوع الخروج شده اند و از آن زمان تاکنون قادر به حل این موضوع نبوده اند. این نقض آشکار حق جابجایی و سفر آزادانه افراد است که در تضاد با قوانین بین المللی و هم چنین در تضاد با چارچوب قانونی عربستان سعودی می‌باشد.

زندگی در عربستان سعودی تحت ممنوعیت سفر به معنای زندگی در حالت ترس دائمی است. رویه معمول در عربستان سعودی آن است که معمولا پادشاهی سعودی پس از آن که یک فرد را ممنوع الخروج کرد او را بازداشت می‌کند.

من در بروکسل زندگی می‌کنم و بیش از شش سال است که اعضای خانواده ام را ندیده ام. هر روز صبح که از خواب بیدار می‌شوم باید پیگیری کنم که آیا اعضای خانواده ام هنوز در امان هستند یا خیر. دلم برای شان تنگ شده و آرزو می‌کنم که همانند بقیه این فرصت را داشته باشم که برای دیدن آنان به عربستان سعودی بازگردم، اما می‌دانم که اگر به کشورم بازگردم من نیز در آنجا گرفتار خواهم شد. داستان خانواده من یکی از داستان‌های بسیار برای فعالان مدنی در عربستان سعودی است.

"مریم العتیبی" یکی از فعالان شجاع حقوق زنان نیز بازداشت و سرکوب را تجربه کرده است. او در سال    ۲۰۱۹ میلادی تحت ممنوعیت سفر غیر قانونی قرار گرفت. هنگامی که او رفتار رژیم سعودی علیه خود را در رسانه‌های اجتماعی محکوم کرد توسط پلیس احضار شد و به دلیل صحبت در مورد آن چه بر او رفته متهم شناخته شد. او به چهار ماه زندان و ۱۰۰۰۰۰ ریال سعودی (۲۱۳۰۰ پوند) جریمه محکوم شد.

این یک مسئله سیستماتیک است که به خودی خود از بین نمی‌رود. علیرغم آن که پادشاهی سعودی تلاش می‌کند نشان دهد که در حال پیشرفته شدن است، اما به طور معمول از ممنوع الخروج کردن خودسرانه به عنوان ابزاری برای سرکوب استفاده می‌کند. در نتیجه، افراد از درگیر شدن در کار‌های حقوق بشری برای حفظ امنیت خود و بستگان شان منصرف می‌شوند. از آنجایی که چنین ممنوعیت‌های مسافرتی‌ای فاقد مبنای حقوقی هستند هیچ راهی برای تجدید نظر رسمی در مورد پرونده‌های مرتبط با آن وجود ندارد. افرادی که تحت تاثیر ممنوع الخروجی قرار می‌گیرند اغلب از پیش مطلع نمی‌شوند و صرفا هنگام تلاش برای خروج از کشور از محدودیت اعمال شده مطلع می‌شوند. آنان نمی‌توانند اهداف شخصی خود را دنبال کنند یا با اعضای خانواده در خارج از کشور ملاقات نمایند.

از آنجایی که عربستان سعودی به شکل فزاینده‌ای به دنبال تغییر وجهه خود به عنوان یک قدرت میانه رو در صحنه جهانی می‌باشد ما نباید ریاکاری آشکار رژیم سعودی را در ترویج گردشگری نادیده بگیریم چرا که همزمان آن رژیم شهروندان خود را از حقوق اساسی شان از جمله حق آزادی سفر محروم کرده است. جامعه بین‌الملل باید عربستان سعودی را به دلیل نقض فاحش حقوق بشر مورد بازخواست قرار دهد و اجازه ندهد رژیم سعودی از طریق اقداماتی، چون نشان دادن وجهه‌ای مثبت از خود از طریق مشارکت در فعالیت‌های ورزشی و جذب ورزشکاران مشهور توجه افکار عمومی از زندگی واقعی و روزانه شهروندان آن کشور را منحرف سازد.

زمان آن فرا رسیده که عربستان سعودی نه تنها به روی گردشگران بلکه به روی صدای مردم خود نیز باز شود. تا آن زمان نمای پیشرفت درخشان عربستان سعودی هم چنان پوششی برای مخفی نگهداشتن واقعیت خشن سرکوب و بی عدالتی در جریان در آن کشور خواهد بود.