موشکها را میتوان به روشهای مختلفی تقسیم کرد. آنها بر اساس الگوی پرواز به دو نوع بالستیک و کروز تقسیم میشوند؛ از نظر سوخت به ۳ نوع سوخت جامد، سوخت مایع و موتور جت تقسیم میشوند و از نظر سرعت به ۳ نوع مادونصوت، مافوق صوت (سوپرسونیک) و فراصوت (هایپرسونیک) دستهبندی میشوند.
در سالهای اخیر توان موشکی کشور با پیشرفتهای بسیاری همراه بوده است به همین منظور در ادامه گزارشی از آخرین توانمندیهای موشکهای ساخت داخل تهیه شدهاست.
به گزارش خبرآنلاین، موشکها را میتوان به روشهای مختلفی تقسیم کرد. آنها بر اساس الگوی پرواز به دو نوع بالستیک و کروز تقسیم میشوند؛ از نظر سوخت به ۳ نوع سوخت جامد، سوخت مایع و موتور جت تقسیم میشوند و از نظر سرعت به ۳ نوع مادونصوت، مافوق صوت (سوپرسونیک) و فراصوت (هایپرسونیک) دستهبندی میشوند.
موشک سجیل نخستین موشک زمین به زمین برد بلند دو مرحلهای سوخت جامد در کشور است که توسط متخصصان سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع طراحی و ساخته شدهاست. این موشک برد بلند بالستیک برد عملیاتی نزدیک به ۲۰۰۰ کیلومتر را دارا است و از ویژگیهای منحصربفرد آن دقت بالا در اصابت به اهداف تعیین شده، زمان بسیار کوتاه آماده سازی و عملیاتی شدن سامانه پرتاب، زمان بسیار کوتاه انتقال سایت پرتاب دیسک پس از شلیک، قابلیت لانچر متحرک، قابلیت حمل موشک آماده شلیک و بهرهمندی از سیستم tvc است.
سجیل اولین موشک دوربرد سوخت جامد ایران است که برخی کارشناسان آن را برترین موشک بالستک ایرانی میدانند که از سامانه پرتاب متحرک با قابلیت حمل موشک آماده پرتاب برخوردار است. این موشک به دلیل استفاده از سوخت جامد به سرعت و ظرف چند دقیقه آماده پرتاب شده و پس از شلیک نیز پرتابگر آن به سرعت محل را ترک میکند که این ویژگی باعث کاهش احتمال نابودی موشک قبل از پرتاب میشود. همچنین به دلیل شتاب بسیار بالای سجیل امکان ردگیری آن برای دشمن در فازهای اولیه پرتاب بسیار کم و عملآً شانس دشمن برای انهدام سجیل در طی پرواز ناچیز است.
سجیل جزو آن دسته از موشکهای بالستیک کشور است که با خروج از جو و طی مسیر در چنین ارتفاعی به داخل جو بازگشته و با سرعت حدود ۱۰ تا ۱۲ ماخ (حدود۳۴۰۰ تا ۴۰۸۰ متر بر ثانیه) به سوی هدف سرازیر میشود که انهدام آن از سوی سامانههای دفاع هوایی موجود را ناممکن میسازد و تاکنون در دو نمونه سجیل ۱ و ۲ معرفی شدهاست.
موشک بالستیک و هوشمند خلیج فارس با سرعتی مافوق صوت میتواند انواع ناوها و شناورهای دشمن را مورد اصابت قرار دهد. موشک هوشمند و بالستیک "خلیج فارس " یک موشک مافوق صوت و کشتیزن است. دیگر موشکها عمدتاً با سرعتی زیر صوت و به صورت کروز عمل میکنند، اما "خلیج فارس " با سرعتی مافوق صوت و به صورت بالستیک از سطح زمین شلیک شده و به صورت عمودی از ارتفاع بالا میتواند هرگونه ناو و یا شناور دشمن را مورد هدف قرار دهد.
شعاع برد عملیاتی این موشک ۳۰۰ کیلومتر است. موشک "خلیج فارس " به صورت هدایت ترکیبی عمل کرده به طوری که جستجوگر آن در فاز نهایی بر روی هدف قفل میکند و در این حالت هرگونه شناور دشمن هیچ راه گریزی از اصابت این موشک که کلاهکی با حدود ۶۵۰ کیلوگرم مواد منفجره دارد، نخواهد داشت. سوخت موشک "خلیج فارس " جامد است و این موشک توسط مرکز تحقیقاتی نیروی هوافضای سپاه طراحی و توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تولید شده است.
خانواده موشکهای شهاب (شهاب۱، ۲،۳ و...) را باید معروفترین موشکهای ایرانی در دنیا دانست. این موشکها که در انواع میان برد و دوربرد ساخته شدهاند، میتوانند به راحتی سرزمینهای اشغالی را مورد هدف قرار دهند.
موشک دوربرد شهاب ۵ یکی از موشکهای بسیار پیشرفته با برد حداکثری است که اطلاعات کمی درباره این موشک منتشر شدهاست.
موشک شهاب ۴ با برد بیش از ۳۰۰۰ کیلومتر، یک موشک ساخت ایران است که در برنامه موشکهای بالستیک دوربرد ایران قرار دارد. این موشک نخستین موشک ایرانی است که برای حمل ماهواره و قرار دادن آن در مدار طراحی شدهاست.
شهاب ۳ یکی از بهترین موشکهای بالستیک میانبرد با سوخت مایع است. موشک شهاب ۳ اولین موشک بالستیک میان برد ایران است. مدل اول این موشک که با نام شهاب - آ۳ شناخته میشود بردی برابر ۱۳۰۰ کیلومتر را دارا است. مدل بعدی این موشک که با نام شهاب - ب۳ شناخته میشود، از کلاهکی سنگینتر بهره میگیرد و توانایی هدف قرار دادن اهدافی در ۲۰۰۰ کیلومتری را داراست. نوع آخر این موشک شهاب - دی ۳ نامیده میشود که بردی بین ۲۲۰۰ تا ۳۰۰۰ کیلومتر را داراست و این به معنای پوشش کامل اراضی اشغالی است.
موشک فاتح ۱۱۰ و یا NP-۱۱۰ یک موشک بالستیک استراتژیک برد کوتاه است. این موشک از یک موتور تک مرحلهای که با سوخت جامد کار میکند، بهره میبرد. فاتح ۱۱۰ موشکی سطح به سطح است که با استفاده از سوخت جامد توانایی هدف قرار دادن اهدافی در ۲۰۰ کیلومتری را داراست. فاتح ۱۱۰ یکی از طرحهایی است که در صنایع هوا و فضای ایران برای ساخت موشکهای سوخت جامد و مایع دنبال میشود. افزایش برد، افزایش دقت و کاهش زمان مورد نیاز برای استقرار و پرتاب و سهولت در نحوه انبارداری در مناطق مختلف آب و هوایی از ویژگیهای موشک فاتح ۱۱۰ است.
ابعاد موشک فاتح ۱۱۰ با موشک زلزال ۲ یکی است. اما علاوه بر ۴ بالک ثابت زلزال، ۴ بالک مثلثی شکل ثابت در انتهای موشک و ۴ بالک متحرک در سر آن دارد که مسئولیت تغییر جهت و هدایت موشک را بر عهده دارند. نسخههای موشک فاتح۱۱۰ عبارتند از فاتح ۱۱۰ نسل ۱ با برد ۲۰۰ کیلومتر، فاتح۱۱۰ نسل ۲ با برد ۲۵۰ کیلومتر، فاتح ۱۱۰نسل ۳ با برد ۳۰۰ کیلومتر و فاتح۱۱۰نسل۴ با برد بیش از ۳۰۰ و قابلیت نقطه زنی.
موشک قدر ۱۱۰ یکی دیگر از موشکهای ایران است که از لحاظ سرعت از جمله سریعترین موشکهای دنیاست و قادر است بر تمام رادارها و موشکهای ضد موشک فائق آید. در نتیجه هر چقدر قدرت سامانه دفاعی ضد موشک دشمن قوی باشد، این موشک به هدف اصابت میکند. برخی منابع به برد ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ کیلومتری این موشک اشاره کردهاند. با این تفاسیر این موشک توان ضربه زدن به دورترین نقاط اروپا را داراست و بیش از ۷۰ درصد آسیا را در تیررس توان موشکی ایران قرار میدهد.
موشک قیام همزمان با راهاندازی نیروگاه بوشهر آزمایش شد"قیام-۱" موشکی با سوخت مایع است که از قابلیت جابهجایی و متحرک بودن بهرهمند است. موشک بالستیک قیام قابلیت پرتاب از انواع لانچرهای خاص را دارا بوده و سرعت آمادهسازی آن به حداقل رسیدهاست. علاوه بر ویژگیهای متنوع رادارگریزی قیام، ویژگیهای دیگری مثل جنس و مواد، این موشک را با سایر موشکها متفاوت کردهاست.
از ویژگیهای بارز موشک قیام این است که احتمال ردیابی، شناسایی و مورد اصابت قرار گرفتن آن توسط سیستمهای ضد موشک (مانند پاتریوت، ارو و ...) به علت سرعت بالا هنگام پرتاب، چرخشی شدن، استفاده از آلیاژ خاص و جذاب امواج رادار و به احتمال زیاد استفاده از کلاهک ۳ تکه MIRV به شدت کاهش یافتهاست.
یکی از مهمترین ویژگیهای این موشک زمین به زمین، عدم وجود بالک است که از لحاظ فنی، نداشتن بالک برای یک موشک بلند برد بسیار قابل توجه و حائز اهمیت است به طوری که در دنیا کشوری که توانایی طراحی و ساخت موشکی بدون بالک با برد بالای هزار کیلومتر را دارا باشد، در زمره کشورهای دارای تکنولوژی بسیار بالا قرار میگیرد. این ویژگی همچنین علاوه بر افزایش سرعت، قابلیت پرتاب موشک از انواع لانچرهای خاص (پرتابگر ها) را به آن میدهد.
در فناوری موشک، بالک به عنوان عامل اصلی تعادل در هدایت مسیر است و معمولا پرتاب موفقیت آمیز موشک بدون بالک به سختی صورت میگیرد، بنابراین نداشتن بالک در موشک "قیام"، پیشرفت شگرف جمهوری اسلامی ایران در زمینه سیستمهای هدایتی موشک را نوید میدهد.
عاشورا با برد ۲۵۰۰ کیلومتر، تاج صنعت موشک ایران لقب گرفتهاست. این موشک بالستیک میان برد دو مرحلهای، به جای فناوری سوخت مایع استفاده شده در موشک شهاب از موتورهای راکت سوخت جامد بهره میگیرد که به طور چشمگیری زمان راهاندازی و استقرار موشک را کاهش میدهد و از این رو، باعث کاهش مقدار زمان هشدار برای دشمن و افزایش دقت موشک میگردد.
موشک ایرانی «حوت» یکی از سریعترین موشکهای رادارگریز آبی جهان است که معادل ۱۰۰ متر در ثانیه سرعت دارد که حدود ۳ برابر بیشتر از آن موشکی سرعت دارد که آمریکاییها از داشتن آن به خود میبالند. فناوری ساخت چنین موشکی فقط در اختیار ایران و روسیه (موشک اشکوال) است. همچنین "حوت" علاوه بر پرسرعت و ترسناک بودن توانسته این ویژگی را داشته باشد که با بهینهسازی مناسب دقیقتر از موشک مشابه روسی به هدف مورد نظر اثابت میکند.
راکت فجر ۵ با کالیبر ۳۳۳ میلی متر ساخت ایران بوده و دارای برد اعلام شده ۷۵ کیلومتر است. این راکت میتواند سر جنگی ۱۷۵ کیلوگرمی که شامل ۹۰ کیلوگرم مواد منفجره شدید الانفجار (HE) است را حمل نماید. قابل به ذکر است که میزان مواد منفجره قابل حمل توسط این راکت کمی از بمب سقوط آزاد MK-۸۲ هم بیشتر است و از این رو قدرت قابل ملاحظهای را برای هر تیر از این راکت فراهم میآورد.
سامانه پدافندی «صیاد» یکی دیگر از تلاشهای کارشناسان و دانشمندان دفاعی و صنایع موشکی جمهوری اسلامی ایران برای ارتقاء توان پدافندی کشور در ارتفاع متوسط و بالا به شمار میرود. این سامانه شامل موشکهای ۲ مرحلهای بوده که قابلیت استفاده بر ضد انواع هواگردها از جمله هواپیماهای بمب افکن را دارد.
پدافند موشکی صیاد ۱ با سر جنگی ۲۰۰ کیلویی، با سرعت ۱۲۰۰ متر بر ثانیه، به سمت هدف حرکت کرده و میتواند مکمل خوبی برای دیگر سیستمهای پدافندی ایران همچون تور ام ۱، هاگ، اس ۲۰۰ و اف ام ۸۰ باشد. نمونه دیگری از این موشک با نام «صیاد ۱-آ» نیز ساخته شدهاست که به جای هدایت راداری از هدایت آشیانه یاب برخوردار بوده و برد آن بالغ بر ۶۰ کیلومتر است. موشک صیاد ۱ آ دارای هدایت مادون قرمز، توانایی مانور ۱۲ جی و البته برد ۶۰ کیلومتر است. این موشک دارای موتور سوخت جامد، با سیستم هدایت ترکیبی و قابلیتهای عملیاتی بالاست.
موشک صیاد ۲ یک موشک پدافند هوایی برد متوسط و ارتفاع بلند است که بر اساس فناوریهای روز دنیا طراحی شده و قادر است انواع بالگردها، هواپیماهای بدون سرنشین و اهداف با سطح مقطع راداری کوچک و دارای سرعت و مانور بالا را در محدوده عملیاتی خود منهدم کند.
موشک پدافند هوایی صیاد ۲ به عنوان نسل دوم از موشک صیاد، یکی از جدیدترین سامانههای ضد هوایی فوق مدرن ایران است که دارای موتور سوخت جامد، با سیستم هدایت ترکیبی و قابلیتهای عملیاتی بالاست.
از جمله ویژگیهای توفان باید به سرجنگی ۳.۶ کیلوگرمی، جرم ۱۸.۵ کیلوگرم، میزان نفوذ ۵۵۰ میلیمتر و برد ۷۰ تا ۳۸۵۰ متر و سرعت بیشینه ۳۱۰ متر بر ثانیهای آن اشاره کرد. روش هدایت، پرتابگر و شکل ظاهری توفان صرف نظر از تفاوتهای اندک در ابعاد، مشابه موشک تاو است.
موشک "نصر یک " قابلیت پرواز در ارتفاعی خاص را دارد و با پروازی هوشمند و پایدار به طرف هدف حرکت میکند. نصر از کروزهای مادون صوت محسوب میشود. با توجه به اینکه سرعت کروز نصر ۰.۸ تا ۰.۹ ماخ است، میتوان با یک محاسبه ساده دریافت که این کروز ضدکشتی با سرعتی معادل ۲۷۰ تا ۳۰۰ متر بر ثانیه بهسمت هدف خود در ارتفاع پایین حرکت میکند این موشک حدود ۳۰ درصد از بدنهاش را بالها و بالکها تشکیل دادهاند و جز کمکهای کنترل کروز موشک به شمار میروند.
موشک لیزری عصر۶۷ با سر جنگی ۵۰۰ پوندی از نوع موشکهای نیمه فعال بوده که با استفاده از پاد لیزری در مرحله پرتاب با دریافت اشعه لیزر به سمت هدف هدایت میشود. این موشک به دلیل داشتن سرجنگی بسیار قدرتمند، فیوز تاخیری، دقت هدایت و نقطه زنی میتواند برای مواضع مستحکم (بتن مسلح) و استراتژیک دشمن مورد استفاده قرار گیرد.
زوبین به معنی پیکان یا گرز، موشک هوا به زمینی است که از هدایت تلویزیونی استفاده نموده و جزو سلاحهای هوشنمد با دقت نقطه زنی است.