ساخت‌وساز‌های جنجالی شهرداری به «خانه فخرالدوله» رسید

ساخت آرامگاه در عمارت تاریخی فخرالدوله از سوی شهرداری تهران حاشیه‌ساز شد.

به گزارش سازندگی، عمارت فخرالدوله، خانه‌ای است در خیابان فخرآباد در منطقه ۱۲ که زمانی دختر مظفرالدین‌شاه در آن روزگار می‌گذراند تا چند سال پیش که دیوار‌های بلند آن، جای خود را به نرده‌های فلزی دادند و حیاط عمارت تفریحگاه اهالی محله شد. سال ۱۳۸۳ این عمارت به ثبت میراث ملی رسید. اواخر دوران شهرداری محمدباقر قالیباف بود که در و دیوار این عمارت رنگی متفاوت به خود گرفت و تابلویی سر در آن نصب شد که خانه فخرالدوله را خانه مداحان اهل بیت کرد. سایت «دیده‌بان ایران» در گزارشی در روز چهارشنبه ۱۵ فروردین در واکنش به خبر ساخت‌وساز در محوطه این عمارت، این اقدام را «تیشه زاکانی به عمارت فخرالدوله» توصیف کرد.

در این گزارش با اشاره به جلسه علیرضا زاکانی، شهردار کنونی تهران با هیئت‌رئیسه خانه مداحان در هفتم آبان ۱۴۰۰ تاکید شد که تنها پس از گذشت دو سال از آن جلسه، تصاویر آجرچینی در محوطه عمارت فخرالدوله رسانه‌ای شده است. در این گزارش این سوال مطرح شده که شهرداری تهران چطور در محوطه این عمارت متعلق به میراث فرهنگی اجازه ساخت‌وساز داده است؟

پیش‌تر وب‌سایت «اسکان نیوز» روز دوشنبه ۱۳ فروردین گزارش داده بود که ساخت «بارگاه برای مزار شهید گمنام» روبه‌روی در ورودی و جلوی دید عمارت قجری فخرالدوله، واقع در خیابان فخرآباد منطقه ۱۲ تهران موجب می‌شود که دید این خانه تاریخی کاملاً پوشیده شود. بر پایه گزارش‌ها، زمینه‌چینی برای ساخت «بارگاه برای مزار شهید گمنام» از ماه‌ها قبل آغاز شده است.

خبرگزاری‌ها سوم شهریور سال گذشته خبر داده بودند که پیکر یک «شهید گمنام» پس از مراسم تشییع در خانه مداحان اهل بیت به خاک سپرده شد. تصاویر ساخت‌وساز در عمارت تاریخی فخرالدوله در منطقه ۱۲ درحالی رسانه‌ای شده که هنوز مشکلات قطع و جابه‌جایی درختان به بهانه ساخت مسجد در بوستان وقفی قیطریه فرو ننشسته است. پارک قیطریه، باغی قاجاری است که سال‌ها پیش مالکانش آن را برای استفاده عموم مردم تهران در اختیار شهرداری تهران گذاشته‌اند. قطع درختان بخشی از این پارک، نخستین نگرانی‌ای بود که با انتشار خبر گودبرداری مطرح شد، موضوعی که اعتراض شهروندان را به دنبال داشت و شهردار و سخنگوی شهرداری تهران با این توجیه که «درختی قطع نخواهد شد» سعی در پایان بخشیدن به آن داشتند. اما حافظه تهران پر است از درختانی که قرار نبود، قطع شوند و باغ‌های بسیاری با همین وعده به مرور تبدیل به برج و مرکز خرید شدند.

در روز‌های اخیر اما کارشناسان تاریخ، نگرانی جدی‌تری را مطرح کردند ازجمله حمیدرضا حسینی، پژوهشگر تاریخ که درباره گودبرداری در پارک قیطریه، نقل قولی از سرپرست کاوش‌های باستان‌شناسی این منطقه در صفحه اینستاگرامش منتشر کرد که ابعاد جدیدی از اتفاقی که در پارک قیطریه در شرف وقوع بود را روشن کرد: «در اوایل دهه ۸۰ در گفت‌وگویی که با آقای کامبخش‌فرد داشتم، گفتند: تعداد گور‌ها بسیار بیش از چیزی بود که ما از دل خاک بیرون کشیدیم. گمانه‌زنی‌ها نشان داد که بخش بزرگی از آن‌ها زیر پارک قیطریه کنونی است، اما دیگر نخواستیم که درختان را از بین ببریم و آنجا را کاوش کنیم. آنچه به دست آورده بودیم برای مطالعه درباره «تمدن قیطریه» کافی بود. ترجیح دادیم که بخشی را برای کاوش و پژوهش آیندگان باقی بگذاریم.

ایشان با خوشحالی می‌گفتند: پارک قیطریه و رفت‌وآمد مردم در آنجا بهترین پوشش حفاظتی برای آثار باستانی است و مانع از دستبرد به آن‌ها می‌شود». سیف‌الله کامبخش‌فرد، سرپرست کاوش‌های باستان‌شناسی در تپه‌های قیطریه این‌چنین از امانتداری یک تمدن سخن گفته است و حالا این نگرانی وجود دارد که با شتاب و اصرار شهرداری برای گودبرداری، اتفاقات دیگری در این منطقه باستانی بیفتد، آن هم وقتی زاکانی نه‌تن‌ها به افکار عمومی بلکه به وزارت‌خانه میراث فرهنگی در ماجرای ساخت عمارت فخرالدوله بی‌اعتنایی می‌کند و گویی او به طور جد درصدد تیشه به ریشه تاریخ تهران زدن است!

البته عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی و گردشگری روز چهارشنبه به ماجرای ساخت مسجد در این پارک واکنش نشان داده و ساخت‌وساز را منوط به تاییدیه وزارتخانه دانسته است.

او گفته که «با توجه به پیشینه‌ای که برای تپه قیطریه است، این پروژه باید با حضور کارشناس میراث فرهنگی جلو برود، من خودم قبلاً درباره ساخت مسجد در پارک در پست‌هایی که در صفحه اینستاگرام خود داشتم، نظر شخصی‌ام را مطرح کردم، اما اینجا حق ندارم نظر شخصی خود را اعلام کنم». اشاره او به مخالفت با ساخت مسجد مجاور پارک دانشجو بود.