(ویدئو) روایت یکی از پیچیده‌ترین عملیات‌های هوایی دنیا

نیروی هوایی ارتش چندین عملیات را در زمان دفاع مقدس طراحی و اجرا کرد، اما بدون شک می‌توان گفت بزرگ‌ترین یورش نیرو‌های کشورمان در عملیاتی بود که عمق خاک دشمن را هدف قرار دارد، این عملیات که ۱۵ فروردین‌ماه سال ۶۰ انجام شد در جهان به عملیات H-۳ معروف است.

توجه عقاب‌های ایرانی به پایگاه‌های سه‌گانه بعثی

به گزارش فارس، نیرو‌های عراقی با یورش خود در چندین جبهه وارد خاک ایران اسلامی شدند و قصد داشتند تا در یک روز خوزستان را جدا کنند، اما با مقاومت ۳۴ روزه مدافعان شهر روبه‌رو و پس از مدت طولانی زمین‌گیر شدند، ان‌ها فقط توانستند بخشی از خرمشهر را به تصرف خود دربیاورند.

پس از گذشت بیش از ۳۰۰ روز نبرد بین نیرو‌های ایرانی و عراقی، فرماندهان کشورمان طرح و برنامه‌ای را برای آزادسازی این شهر آماده کردند، اما یک مشکل بر سر راه بود و آن هم نیرو‌های عراق بود، صدام به صورت روزانه پیشرفته‌ترین تجهیزات هوایی را تحویل می‌گرفت و به همین خاطر باید راه کاری برای مقابله با آن‌ها اندیشیده می‌شد.

تمامی فرماند‌هان این موضوع را می‌دانستند که مقابله در زمان حمله نیرو‌های ایرانی با هواپیما‌های عراقی باید توسط جنگنده‌های ایرانی انجام شود، اما به خاطر تعداد بالای هواپیما‌های رژیم بعث باید پیش از حمله ضربه محکمی بر پیکره این نیرو وارد می‌شد، از طرفی به واسطه ستون پنجم عراق در ایران، ژنرال‌های عراق خبر داشتند که نیرو‌های ایرانی قصد انجام یک عملیات بزرگ را دارند پس برای مقابله با آن و جلوگیری از تلفات، تمامی جنگنده‌های خود را به یک پایگاه دور دست در منطقه الولید منتقل کردند.

در این منطقه که در نزدیکی مرز اردن و عراق قرار دارد ۳ پایگاه متروکه هوایی وجود داشت که به راحتی می‌شد پرنده‌های عراقی در آنجا نگهداری و در موقع نیاز وارد عمل شوند، پس حدود ۸۰ درصد توان هوایی عراق به منطقه الولید انتقال پبدا کرد، وقتی خبر به ایران رسید به نیروی هوایی کشور دستور داده شد تا به هر نحوی این پایگاه‌ها منهدم شود، اما این کار مشکل بود.

منطقه الولید از مرز‌های ایران بسیار دور بود و دسترسی به آن بسیار سخت، برای نابودی آن باید جنگنده‌های ایرانی از روی آسمان عراق عبور می‌کردند که در این صورت مورد اصابت پدافند این کشور قرار می‌گرفتند و از طرف دیگر مشکل سوخت هم وجود داشت که برای رفع آن باید دو تانکر بزرگ پرنده‌های کشور را همراهی می‌کردند، اما چنین انجام چنین عملیاتی غیرممکن بود. اما از آنجایی که جوانان ایرانی با اعتقاد کامل به دفاع از کشور پرداخته بودند اعلام کردند هر طور شده این عملیات را انجام خواهند داد، موضوعی که در تاریخ پانزدهم فروردین ماه ۱۳۶۰ اتفاق افتاد.

طرح عملیاتی حمله آماده اجرا می‌شود

معاونت عملیات نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران اجرای این طرح را به پایگاه سوم شکاری شهید نوژه همدان واگذار کرد که فرماندهی وقت این پایگاه سرهنگ خلبان قاسم پورگلچین بود که او و معاون عملیات وی با استفاده از زبده‌ترین خلبانان جنگنده F-۴E مامور به اجرای این ماموریت شدند.

در طرح این عملیات قرار شد ۱۰ فروند جنگنده فانتوم که ۲ فروند آن‌ها رزرو بودند پس از برخواستن از پایگاه همدان با حرکت به سمت دریاچه ارومیه از دو فروند تانکر سوخت رسانی که بر فراز دریاچه منتظر آن‌ها بودند سوخت خود را دریافت کرده و سپس با پرواز به سمت نوار مرزی ترکیه و عراق از سمت شمال وارد حریم هوایی این کشور شوند که در آنجا نیز پس از سوختگیری از دو فروند تانکر سوخت رسان که با استراتژی خاصی از فرودگاه دمشق پرواز کرده بودند با ادامه مسیر به سمت پایگاه‌های اچ ۳ رفته و آن‌ها را مورد هدف قرار دهند.

ورود اشباح ایرانی به داخل خاک بعثی‌ها

روز ۱۵ فروردین، ۸ فانتوم مسلح به بمب‌های BL-۷۷۵ و MK-۸۲ از پایگاه نوژه برخاستند و پس از ملاقات با تانکر‌های سوخت رسان بر فراز دریاچه ارومیه و سوختگیری با قرارگیری در مسیر به سمت مرز عراق مهیای ورود به خاک این کشور شدند، در همین زمان ۲ فروند جنگنده اف ۵ که از پایگاه تبریز پرواز کرده بودند برای انجام عملیات فریب و جلب توجه پدافند هوایی عراق به سمت پالایشگاه کرکوک یورش بردند و این گونه فانتوم‌های ایرانی وارد خاک عراق شدند.

انهدام ۸۰ درصد از توان هوایی بعثی در H-۳

۸ فانتوم پس از مدتی پرواز در خاک عراق در میانه راه با دو تانکر سوخت‌رسان دیگر برخورد ملاقات، سوخت مورد نیاز خود را دریافت و به سمت پایگاه‌های H-۳ پرواز کردند و در نهایت با پرواز بر فراز این پایگاه‌ها بیش از ۸۰ درصد تجهیزات موجود در آن‌ها را نابود کردند.

شدت حمله و غافلگیری به نحوی بود که پدافند هوایی عراق فرصت کوچک‌ترین واکنشی را پیدا نکرد و جنگنده‌های ایرانی بدون دغدغه تمام اهداف خود را با دقت بمباران کردند و نابود ساختند و فقط یک فروند دچار آسیب ناشی از برخورد ترکش شد، اما بقیه پرنده‌ها با سوختگیری مجدد از هواپیما‌های تانکر به سمت کشورمان ادامه مسیر دادند.

عملیاتی که راه آزادسازی خرمشهر را هموار کرد

البته پس از بمباران، نیرو‌های عراقی که متوجه موضوع شدند با به پرواز در آوردن هواپیما‌های اسکرامبل خود در صدد رهگیری و انهدام هواپیما‌های F-۴ بودند که با مواجه‌شدن با جنگنده‌های F-۱۴ مجبور به ترک منطقه شدند، این عملیات چنان در بین نیرو‌های هوایی نادر بود که تا همین امروز به برترین عملیات هوایی جهان شناخته می‌شود.

پس از این عملیات بیش از ۴۸ فروند از انواع هواپیما‌های توپولوف ۲۲، توپولوف ۱۶، میگ ۲۳، سوخو ۲۰ و انواع دیگری از هواپیما‌ها و تجهیزات مهم به اضافه چند فروند انواع بالگرد و تعدادی سامانه راداری منهدم شد و ارتش صدام نتوانست تا مدت‌ها روی قدرت هوایی خود حساب کند.

از طرف دیگر با انهدام تجهیزات این پایگاه‌ها که قرار بود در زمان عملیات آزادسازی خرمشهر مورد استفاده قرار گیرند دیگر مانعی در سر راه نبود و نیرو‌های ایرانی ابتدا حصر آبادان را شکستند و سپس خونین شهر را باز پس گرفتند.

این حمله که علاوه بر نشان دادن برتری هوایی ایران که باعث تخریب روحیه نیرو‌های عراقی اعم از هوایی و زمینی شد و خسارات جبران ناپذیری که را به ارتش دشمن وارد کرد، دارای تبعات و بازتاب‌های گوناگونی در رسانه‌های جهان نیز بود و همواره از آن بعنوان یکی از شاهکار‌های عملیات هوایی جهان یاد می‌شود.

روایت لیدر H-۳ از نحوه اجرای عملیات

امیر خلبان برات‌پور لیدر عملیات H-۳ که در آن زمان، سرگرد بود، از ۲۸ اسفند ۵۹ و برنامه‌ریزی برای اجرای این عملیات را چنین روایت می‌کند: «شهید فکوری فرمانده نیروی هوایی، بنده و فرمانده پایگاه سرهنگ قاسم پورگلچین را به تهران فراخواندند و گفتند این مأموریت باید انجام شود، زیرا حضرت امام خمینی (ره) بر آن اصرار دارند تا رزمندگان و ملت روحیه بگیرند. تا آن موقع چنین مأموریتی انجام نشده بود؛ متأسفانه عملیات نصر نیروی زمینی هم شکست خورده بود و از طرفی رخدادی پر ریسک به شمار می‌رفت. همه برای صدام پشتیبانی و تبلیغ می‌کردند. اگر با شکست مواجه می‌شدیم، احتمالاً ۸ فروند هواپیما از دست می‌رفت و اگر با موفقیت انجام شد، روحیه بخش بود.»

اقدام جالب صدام پس از عملیات H-۳

آن روز صدام دستور می‌دهد که فرمانده پدافند منطقه به همراه ۶ نفر دیگر اعدام شوند. سه روز بعد از عملیات و در ۱۸ فروردین ماه ۱۳۶۰، تعدادی از کادر عملیات مهمان امام خمینی (ره) می‌شوند.

برات‌پور در برابر خبرنگار دو نصیحت به صدام حسین می‌کند. او اظهار می‌کند که «مرد باش و اگر جنگ است با نظامیان بجنگ و مردم بی گناه را بمباران نکن. ما قادریم هرجای کشورت را همانطور که نشان دادیم بزنیم. همچنین امام خمینی (ره) خطاب به ما فرمودند که با مردم مسلمان عراق کاری نداشته باشید.»

لیدر H-۳ از دیدار با بنیانگذار جمهوری اسلامی تعریف می‌کند: «نقشه را باز کردم و حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه مأموریت را شرح دادم؛ ایشان خوب گوش کردند. دعا کردند و خوشحال بودند. این مأموریت نقطه عطفی در جنگ بود. پس از آن رفع حصر آبادان، فتح المبین، بیت المقدس و... هم انجام شد.»

برات‌پور بیان می‌کند: «از سرباز پای هواپیما تا فرمانده نیرو در یک پرواز نیروی هوایی پرواز شرکت دارند. بنده در این پرواز یک نفر نبودم. ۱۱۵ خلبان و گروه پروازی و ۳۴۰ تا ۳۵۰ نفر پرسنل فنی شرکت داشتند. من مدیون همه آن‌ها هستم و دست همه این عزیزان را می‌بوسم. مدیون همه شهدا مخصوصاً خلبانان شهیدی هستم که ما را تنها گذاشتند.»

امام طراحان و خلبانان عملیات H-۳ را تحسین کرد

حضرت امام خمینی (ره) بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی و فرمانده وقت کل قوا در دیدار خلبانان و خدمه شرکت‌کننده در عملیات حمله به پایگاه‌های هوایی الولید عراق موسوم به «عملیات اچ ۳» که ۱۸ فروردین ۱۳۶۰ انجام شد، بیاناتی ایراد کردند.
ایشان در بخشی از بیانات خود فرمودند: «من کم کم از بزرگی این عملی که آقایان انجام دادند و طرح‌ریزی که آقایان کردند، هر چه بیشتر صحبت شد بیشتر عمق مطلب را فهمیدم. این مسأله ثابت کرد که بحمدالله جوانان عزیز ما با اتکا به ایمان و خدا کار‌ها را طوری انجام دادند که نظیر اعجاز بود و من اگر از دعا چیزی بالاتر می‌دانستم آن را به آقایان هدیه می‌کردم، لکن دعای برای شما که من می‌کنم و کردم از همه هدیه‌ها بالاتر است؛ و من از خدای تبارک و تعالی می‌خواهم که شما آقایان در همه مراحل موفق باشید و کشور خودتان و اسلام عزیز را حفظ کنید و آن ریشه‌های فاسدی که در کشور هست، با جدیت خودتان از بین ببرید و من از همه ارتش، چه نیرو‌های هوایی، چه نیرو‌های زمینی، و چه نیرو‌های دیگر، دریایی، از همه قوای مسلح، همیشه پشتیبانی کرده‌ام و می‌کنم و از قول ملت هم همین عمل را انجام داده و می‌دهم و شما را سزاوار این می‌دانم که ملت همه پشت سر شما و پشتیبان شما‌ها باشند»