مزایا و معایبِ «اصلاحات قانون بیمه بیکاری»

در روز‌های میانه بهمن‌ماه ۱۴۰۲، علی حسین رعیتی‌فرد، معاون روابط کار، با اشاره به اصلاح قانون بیمه بیکاری گفت: «در حال اصلاح موادی از قانون بیمه بیکاری با حضور شرکای اجتماعی هستیم که اصلاحات آن در هیئت دولت مطرح است تا بتوان بعد از اصلاح به عنوان لایحه دولت به مجلس ارسال کنیم.»

اصلاحات اخیر بیمه بیکاری

به گزارش ایلنا، حدود یک ماه بعد، در ۱۳ اسفند، خبر اصلاح بیمه بیکاری بیرون آمد؛ در آن روز، سازمان تامین اجتماعی در اطلاعیه‌ای تاکید کرد «این سازمان برای اجرای ماده ۹ قانون بیمه بیکاری در زمینه آموزش و بازآموزی بیمه‌شدگانی که به دلایل غیرارادی کار خود را از دست می‌دهند».

در جریان این اصلاحات، سازمان تامین اجتماعی با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان فنی و حرفه‌ای کشور؛ تفاهمنامه سه‌جانبه امضا کرده‌است. در این تفاهمنامه که به امضای علی حسن رعیتی‌فرد معاون روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، میرهاشم موسوی مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی و مهرداد عظیمی معاون وزیر و رئیس سازمان فنی و حرفه‌ای کشور رسیده، مقرر شده است سازمان فنی و حرفه‌ای دوره‌های آموزش مهارتی ویژه مقرری‌بگیران بیمه بیکاری را با هدف فراهم آوردن زمینه اشتغال مجدد آنان. متناسب با فرصت‌های شغلی مورد نیاز بازار کار هر منطقه و نیز تقاضای کارفرمایان برگزار کند.

به موجب این تفاهمنامه، ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان‌ها ملزم شده‌اند مقرری‌بگیران بیمه بیکاری را که حداقل ۶ ماه از مدت دریافت مقرری بیکاری آنان باقی مانده است، براساس سن، جنس، رشته تحصیلی، مهارت و شغل قبلی طبقه‌بندی کرده و متناسب با نیاز بازار کار منطقه و تقاضای کارفرمایان برای نیروی کار، برای گذراندن آموزش‌های مهارتی به سازمان فنی و حرفه‌ای معرفی کنند.

براساس این تفاهم سه‌جانبه؛ سازمان فنی و حرفه‌ای موظف شده است ضمن اجرای دوره‌های آموزشی متناسب با نیاز‌های بازار کار هر منطقه و تقاضای کارفرمایان، فهرست مقرری‌بگیرانی را که از ثبت‌نام و شرکت در دوره‌های آموزشی امتناع می‌کنند. یا این دوره‌ها را ترک می‌کنند، در پایان هر ماه به ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان تأمین اجتماعی ارسال کنند؛ و نکته اینجاست که براساس بند «ب» ماده ۸ قانون بیمه بیکاری مصوب سال ۱۳۶۹، مقرری بیمه بیکاری افرادی که بدون عذر موجه از شرکت در دوره‌های کارآموزی خودداری کنند، قطع خواهد شد.

اجباری بودن دوره‌های مهارت‌آموزی

حالا به نظر می‌رسد با مهیا شدن زمینه‌های اجرای ماده ۹ قانون بیمه بیکاری، مقرری بیمه بیکاری برخی کارگران در معرض قطع شدن قرار بگیرد؛ آرمین خوشوقتی، کارشناس ارشد حقوق و روابط کار، در این رابطه به ایلنا می‌گوید: کارگران بیکار شده باید متوجه و مراقب باشند که از حضور در دوره‌های آموزشیِ پیشنهادیِ سازمان فنی و حرفه‌ای کشور، طفره نروند؛ اگر در این دوره‌ها شرکت نکنند، براساس تفاهم‌نامه جدید، مقرری بیمه بیکاری آن‌ها قطع خواهد شد.

به گفته وی، شرکت در این دوره‌ها کاملاً اجباری‌ست و با هدف مهارت‌آموزی و یا ارتقای سطح مهارت‌های شغلی کارگر برگزار می‌شود.

نکات و مزایا

براساس این توافقنامه، شرکت مقرری‌بگیرانِ بیمه بیکاری در این دوره‌های فنی و حرفه‌ای، کاملاً رایگان است و کارگران نباید از جیب هزینه بپردازند؛ بنابراین کارگران باید مراقب باشند که هیچ هزینه‌ای بابت این دوره‌ها از آن‌ها مطالبه نشود.

اما مساله بعدی به گفته خوشوقتی، لزوم تناسب این دوره‌های مهارت‌آموزی با شغل و تخصصی حرفه‌ای کارگران است؛ باید ادارات کار استان‌ها، کارگران را به خوبی طبقه‌بندی کنند و براساس تخصص و مهارت‌شان آن‌ها را به دوره‌های مهارتی متناسب رهنمون سازند.

او تاکید می‌کند: بایستی خروجی این دوره‌های اجباری، بهبود سطح مهارت و تخصص کارگران بیکارشده باشد تا در صورت اتمام این دوره‌ها، فرصت‌های شغلی بهتر و شایسته‌تری در مقابل خود ببینند و بتوانند سطح دستمزد و مزایای مزدی خود را از محلِ ارتقای مهارت، بهبود ببخشند.