فقر سرعت پیر شدن مغز را افزایش می‌دهد

محققان می‌گویند فقر احتمالاً می‌تواند روی ماده سفید مغز تأثیر مخرب داشته باشد.

به گزارش دیجیاتو، دانشمندان توانسته‌اند ارتباطی میان درآمد پایین و نابودی سریع‌تر ماده سفید در مغز پیدا کنند. در حالی‌که حجم ماده سفید با افزایش سن کاهش می‌یابد، ظاهراً زندگی در فقر می‌تواند به این روند سرعت ببخشد و مغز را سریع‌تر پیر کند.

تیمی از محققان دانشگاه‌های ژنو و لوزان در سوئیس با بررسی ۷۵۱ نفر در بازه سنی ۵۰ تا ۹۱ سال به این نتیجه رسیده‌اند. پژوهشگران پس از در نظر گرفتن عواملی مانند سن، جنسیت و برخی مسائل کلیدی مرتبط با سلامت، به این نتیجه رسیدند افرادی که در خانواده‌های فقیرتر زندگی کرده بودند، در اسکن MRI علائم بیشتری از پیری ماده سفید در مغز خود داشتند و همچنین در تست‌های شناختی، امتیاز کمتری نسبت به افراد در خانواده‌های ثروتمند گرفتند.

نتیجه کار محققان در ژورنال JNeurosci منتشر شده است. پژوهشگران این مطالعه را با هدف ارائه بینشی درباره مسیر‌هایی که مسائل اقتصادی و اجتماعی مانند درآمد خانواده، آخرین موقعیت شغلی و مسیر‌های اقتصادی و اجتماعی در دوره زندگی را با ریزساختار مغز و عملکرد شناختی تا اواخر بزرگسالی مرتبط می‌کنند، انجام دادند.

ماده سفید برای جابه‌جایی پیام‌ها و سیگنال‌ها در سراسر مغز بسیار ضروری است و میزان آن می‌توان روی توانایی‌های شناختی فرد تأثیر بگذارد. زندگی در فقر یا آن‌طور که محققان می‌گویند، قرارگیری در معرض کمبود‌های مزمن اجتماعی و اقتصادی، با سلامت پایین و افزایش سرعت زوال شناختی در ارتباط است. البته دانشمندان در گذشته هم به چنین نتیجه‌ای رسیده بودند، اما در تحقیق جدید، محققان نگاه دقیق‌تری به علت این موضوع داشتند.

پژوهشگران دانشگاه‌های سوئیس در تحقیق اخیر خود متوجه شدند که تعداد رشته‌هایی که از هر نورون منشعب می‌شود (تراکم نوریت) و اندازه پوشش محافظ روی این رشته‌ها (میلیناسیون)، ظاهراً با تجزیه سریع‌تر ماده سفید ارتباط دارند.

تحقیقات قبلی که مغز و سطح اقتصادی و اجتماعی افراد را بررسی کرده بودند، روی حجم کلی مغز متمرکز بودند. حالا ساختار‌های دقیق‌تری به‌دست آمده‌اند و مکانیزم‌های پشت پرده هم بررسی شده‌اند. پژوهشگران توانسته‌اند نحوه حرکت آزادانه مولکول‌ها، عمدتاً آب، درون مغز را شناسایی کنند که این حرکت به میزان میلین و تراکم شاخه‌های نورون بستگی دارد.

با وجود اینکه کاهش ماده سفید می‌تواند روی عملکرد شناختی تأثیر منفی داشته باشد، اما پژوهشگران متوجه شده‌اند که افراد در خانواده‌های ثروتمند حتی با وجود میلین کمتر و تراکم نوریت پایین‌تر، باز هم عملکرد شناختی خود را حفظ می‌کنند؛ بنابراین به نظر می‌رسد پول بیشتر به‌عنوان یک محافظ در برابر زوال عقل عمل می‌کند و دانشمندان باید به‌دنبال مکانیزم‌های دیگری علاوه بر تغییرات ظاهری مغز باشند.

در نهایت باید گفت دانشمندان برای رسیدن به یک نتیجه کلی‌تر و دقیق‌تر، به پژوهش‌های بیشتری نیاز دارند.