ماجرای مدیرعامل متروی تهران؛ تحریم، قهر، بازگشت و اخراج

ماجرا از تحریم مسعود درستی، مدیرعامل متروی تهران شروع شد. دولت کانادا روز جمعه ۱۸ اسفند همزمان با هشتم مارس و روز جهانی زن، اعلام کرد، مدیرعامل متروی تهران و زهره الهیان، نماینده مجلس را تحریم کرده است. تحریمی که به دلیل حضور حجاب‌بان‌ها در متروی تهران بوده است.

به گزارش سازندگی، اما او برخلاف دیگر افرادی که تحریم می‌شوند حداقل روی زبان هم از تحریم شدن احساس شعف و شادمانی نکرد، زیرا او آن طور که سایت دیده‌بان ایران گزارش داده، بنا داشته، اعضای خانواده خود را به کانادا بفرستد و تحریم شدن از سوی این کشور، جلوی این اقدام را گرفته است.

به همین دلیل او چند روز پیش از سمت خود استعفا داد و آن طور که رسانه‌ها اعلام کردند، او از فرآیند حضور حجاب‌بان‌ها به حوزه کاری‌اش هم انتقاد کرده است. درستی در جمع مدیران شهری گفته که «به صورت کاملاً غیرمنتظره، موضوع عفاف و حجاب وارد ماموریت‌ها و مسئولیت‌های شرکت شد». او در ادامه تاکید کرده که «مترو حجاب‌بان استخدام کرده است، اما ماه‌هاست درحال پیگیری تا حد التماس برای جذب نیروی متخصص هستیم».

مدیرعامل مترو تهران در صحبت‌هایی که گفته می‌شود دیروز مطرح شده با بیان اینکه «تهدید به توبیخ و معرفی به دادگاه برای ترک فعل» شده است، گفت: «چرا فقط مترو؟ مگر در خیابان فرد بی‌حجابی وجود داشته باشد، شهردار منطقه توبیخ می‌شود؟»

سایت دیده‌بان ایران ضمن اشاره به «حاشیه‌ها، خرابی‌های مکرر، کمبود قطعات و موضوع لاینحل حجاب‌بان‌ها» از مسعود درستی اتهام‌زدایی کرد و مدعی شد که «مدیران شهرداری هم اقدام‌های علیرضا زاکانی، شهردار تهران را قبول ندارند». در این گزارش ادعا شد که مدیرعامل مترو «در یک جمع خصوصی، تهدید‌ها و شرایط خاص سال گذشته در مترو را تشریح کرده است». نویسنده گزارش به نقل از «اطرافیان» مسعود درستی نوشت: «او چوب شرایطی را می‌خورد که شهردار تهران و برخی از اعضای شورای شهر به وجود آورده‌اند».

استعفای او همزمان با موج خرابی‌های مترو به ویژه در اسفند ماه بود. به همین دلیل دیروز او به صحن شورا برای ارائه توضیحاتی دعوت شد، اما نیامد و به جای او، مجید رستمی، قائم مقام عملیات شرکت بهره‌برداری متروی تهران در این جلسه حاضر شد. مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران در واکنش به غیبت مدیرعامل مترو گفت: «ظاهراً آقای درستی از صحبت‌ها و انتقاد‌های اعضای شورا ناراحت شده و استعفا کرده است».

اما محسن هرمزی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران با اشاره به تحریم آقای درستی توسط دولت کانادا گفته که او مرخصی ساعتی گرفته و استعفای ایشان رد شده است.

هرمزی ادامه داده که «البته آقای درستی جای تبریک دارد که تحریم شدند و نشان می‌دهد که درست حرکت می‌کنیم و در مورد سخنان وی در مورد عدم تخصیص منابع مالی به مترو باید بگویم که من با آقای درستی، موضوع را چک کردم و مصاحبه ایشان را هم دیدم، اما در این دوره تخصیص و منابع به خوبی بوده و سخنان مدیرعامل بهره برداری مترو ناظر به دوره گذشته بوده است. البته صادقانه ما برای حوزه تجهیزات ثابت و متحرک و بخشی هم غیرنقد گرفتیم و تبدیل این هزار میلیارد به نقد زمان‌بر است».

مهدی چمران نیز در جریان سخنان هرمزی، معاون شهردار تهران گفت: من به سخنان مدیرعامل شرکت بهره‌برداری مترو در مصاحبه انتقاد کردم و شنیدم که استعفا داده که آقای هرمزی این موضوع را رد کرد.

در نهایت برخی رسانه‌های داخلی ازجمله کانال شهر ما خبر دادند که او پس از سه روز «قهر» دیروز به محل کارش بازگشت و در نخستین اقدام، دبیر کارگروه حجاب و عفاف مترو را برکنار کرد. کانال شهر ما با ادعای «حل موقتی مشکل» نوشت: «شایعات حاکی از بگومگوی درستی با زاکانی و اعتراض متقابل شهردار انقلابی به این مدیر نه چندان انقلابی است».

جنجال حجاب‌بان

اواسط مرداد ماه گزارش شد که شهرداری تهران در طرحی با عنوان «حجاب‌بان» در نظر دارد، افرادی را برای کنترل پوشش زنان استخدام کند. در آن زمان گفته شد که نیرو‌های «حجاب‌بان» فقط می‌توانند «تذکر لسانی (شفاهی)» بدهند و از ورود آنچه «ناقضان حجاب اجباری» خوانده شده به مترو جلوگیری کنند و «در صورت مقاومت» زنان را به نیروی انتظامی معرفی کنند.

علیرضا زاکانی، شهردار تهران، روز ۲۰ آبان در گفتگو با «موج» درباره حضور حجاب‌بانان گفته بود: «افرادی که در ایستگاه‌های مترو می‌بینید و امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند، مجموعه‌های مردمی خودجوش هستند».

پیش‌تر روزنامه فرهیختگان، روز پنج‌شنبه، ۲۵ آبان در گزارشی با تایید افزایش حضور ماموران حجاب در ایستگاه‌های مترو مرکز تهران نوشت: «از همان ابتدای تقاطع خیابان ولیعصر- جمهوری یک خانم چادری با ماسک حضور دارد که به رهگذران با لحنی آرام، تذکر حجاب می‌دهد. پس از تذکر، شال یا روسری به سر نکنند، پشت سرشان می‌روند و با جدیت بیشتر تذکر رعایت حجاب می‌دهند. در کنار حجاب‌بان خانم نیز یک مامور نیروی انتظامی ایستاده است».

به نوشته فرهیختگان، در نزدیکی این ایستگاه مترو دو زن چادری همراه با «تعداد قابل توجهی نیروی انتظامی» در ورودی مترو ایستاده‌اند و به زنانی که بدون شال و روسری قصد ورود به مترو دارند، «تذکر حجاب» می‌دهند.

همزمان روزنامه همشهری، روزنامه ارگانی شهرداری علیرضا زاکانی با انتشار تصویری از حجاب‌بان‌ها جلوی مترو روی جلد خود، در گزارشی به نقل از یکی از حجاب‌بان‌ها نوشته: «اگر تذکر ما پاسخگو نباشد با دوربین‌هایی که تصاویر را ضبط کرده‌اند، چهره را شناسایی می‌کنیم و معرفی به مراجع قضایی انجام می‌شود.

مهم است بدانیم که تذکر ما تنها به نداشتن روسری و شال محدود نمی‌شود. نخستین بار نهاد قضایی به تذکر اکتفا می‌کند، ولی در صورت تکرار حتما برخورد‌های قانونی توسط مقام قضایی صورت خواهد پذیرفت».

چندی بعد نیز سندی «خیلی محرمانه» در روزنامه اعتماد منتشر شد که طی آن وزارت کشور با تاکید بر «برخورد با زنان بدون حجاب» آورده است: «عکس‌برداری و تهیه مستندات ازجمله در همه بخش‌های مترو و حتی داخل واگن‌ها در دستور کار ضابطین قرار بگیرد».

بعد از انتشار این خبر بود که دادستانی تهران اعلام کرد به دلیل «انتشار سند محرمانه» علیه روزنامه اعتماد اعلام جرم کرده و انتشار این سند را «غیرقانونی» خواند.

احمد وحیدی، وزیر کشور، اما بار دیگر در جمع خبرنگاران قرار گرفت و در پاسخ به پرسش خبرنگاری درخصوص مجوز تذکر حجاب در برخی اماکن عمومی و اینکه متولی این اقدام چه نهادی است، گفت که «طبق قوانین کشور، رعایت حجاب الزامی است و عموم مردم نیز به این امر اهتمام دارند.

یادآور می‌شوم که امر به معروف و نهی از منکر لسانی، وظیفه‌ای همگانی است و دارای مجوز عام و قانونی بوده و نیازی به مجوز خاص ندارد».