وقتی آمریکا عطسه می‌کند بقیه سرما می‌خورند، با عطسه چین چه اتفاقی می‌افتد؟

فرارو- هر تغییر بزرگی در اقتصاد آن آمریکا و چین  به معنای خبری بزرگ برای کل جهان است چه آن خبر خوب باشد و چه بد.

به گزارش فرارو به نقل از بیزینس استاندارد، کاهش سرعت رشد اقتصاد چین رسانه‌ها و اقتصاددانان غربی را به این فکر انداخته که اگر دونالد ترامپ که جنگ تجاری شدیدی را با چین به راه انداخت به کاخ سفید بازگردد وضعیت به کدامین سو پیش خواهد رفت. رسانه‌های اجتماعی چین و بخشی از نخبگان در حال سنجش تاثیرات اقتصادی چشم انداز پیروزی ترامپ هستند: آیا واردات ۳۶۰ میلیارد دلاری که ۶۰ درصد واردات آمریکا از چین را پوشش می‌دهد طبق برنامه ریزی ترامپ تحت عوارض مالیاتی سنگین قرار خواهد گرفت؟ پیش‌تر در مقاله‌ای در نشریه "اکونومیست" اشاره شده بود که رویکرد ترامپ می‌تواند باعث تضعیف ائتلاف‌هایی مانند ناتو شده که خود به تضعیف سیستم امنیتی امریکا در آسیا خواهد انجامید که می‌تواند به نفع چین باشد.

اگر جنگ تجاری بدتر شود تاثیرات آن تنها به این دو اقتصاد محدود نخواهد ماند. اگرچه سال گذشته به نظر می‌رسید جهان از رکود اقتصادی بسیار هولناک جلوگیری کرده و بسیاری از اقتصاد‌ها در جهان در مهار تورم موفق عمل کرده بودند، چشم انداز برای بسیاری از اقتصاد‌های کشور‌های مختلف چندان روشن نیست.

چین به شدت به دلیل رکود در حوزه املاک و مستغلات که زمانی یک چهارم اقتصاد آن کشور را شامل می‌شد گرفتار شده است. چین اکنون در طولانی‌ترین دوره رکود تورمی از زمان بحران مالی دهه ۱۹۹۰ میلادی به این سو به سر می‌برد. ژاپن سال گذشته وارد رکود شد. با توجه به این که آلمان بزرگترین اقتصاد اروپا در خطر کوچک شدن ابعاد اقتصادی خود قرار دارد و بریتانیا نیز در رکود خفیف به سر می‌برد، چشم انداز سایر نقاط اروپا نیز چندان دلگرم کننده نیست.

در مقابل، اقتصاد ایالات متحده با مصرف کنندگان در حالت خرج کردن، دلار قوی و قیمت‌های بالای سهام موقعیت بی سابقه‌ای را تجربه می‌کند.

اقتصاد آمریکا تاثیر زیادی بر اقتصاد جهانی دارد، اما آیا به تنهایی می‌تواند رشد جهانی را افزایش دهد در حالی که چین، آلمان، ژاپن و بریتانیا به ترتیب رتبه‌های دوم، سوم، چهارم و ششم جهان را از نظر رشد اقتصادی کسب کرده و عقب افتاده اند؟

شبکه خبری بلومبرگ هشدار می‌دهد که اتکا به ایالات متحده برای تقویت رشد جهانی خطراتی را برای سایر کشور‌ها و هم چنین برای خود ایالات متحده ایجاد می‌کند. آن شبکه خبری در تحلیل خود اشاره می‌کند که نرخ‌های بهره بالا و دلار قوی به رشد اقتصاد ایالات متحده کمک می‌کنند، اما باری را بر روی دوش بازار‌های نوظهور جهان قرار می‌دهد. چین علیرغم رشد اقتصادی آهسته هم چنان نقطه امید سایر نقاط جهان به ویژه کشور‌های در حال توسعه و نوظهور است.

علیرغم آن که آن کشور‌ها به صادرات به اقتصاد‌های ثروتمند از جمله امریکا و کشور‌های اروپایی تکیه می‌کند، اما به منابع چین نیاز دارند. زمانی که مصرف و تولید در چین کاهش می‌یابد کل جهان دچار مشکل می‌شود، زیرا چین برای کل جهان کالا تولید می‌کند و آن کشور به تنهایی بیش‌ترین منابع جهانی را مصرف می‌کند.

اما با کاهش سرعت رشد اقتصاد چین چه اتفاقی برای جهان رخ خواهد داد؟ چین بیش از یک سوم رشد جهانی را به خود اختصاص داده در نتیجه اگر سرعت رشد اقتصاد آن کشور کند شود خارج از قلمروی چین پیامد‌های آن را احساس خواهند کرد. اثرات کاهش رشد چین را می‌توان در فروش شرکت‌های چند ملیتی جهانی که به شدت به بازار چین متکی هستند احساس کرد.

آژانس رتبه بندی اعتباری "فیچ" اعلام کرده که کاهش رشد چین بر چشم‌انداز رشد جهانی سایه انداخته است. هدف چین پایان دادن به اتکای انحصاری به دارایی و آزادسازی سرمایه و منابع اعتباری برای حمایت از انواع جدید سرمایه گذاری مانند فناوری پیشرفته، کشاورزی و انرژی سبز و پاک است.

چین برای محافظت از خود در برابر سیاستگذاری‌های تجاری خصمانه و خطر آتی ناشی از تحریم‌های غرب، به جای ساختمان‌های خالی بیش‌تر به این نوع سرمایه گذاری نیاز دارد. موسسه سلطنتی مستقر در بریتانیا هشدار می‌دهد که چالش‌های کاهش رشد اقتصاد به همراه پیری سریع جمعیت، رکود تورمی، تعدادی از شرکای تجاری متخاصم و خانواده‌های عمدتا ناراضی را به آن اضافه کنید اقتصاد چین را به منبع نگرانی رو به رشدی برای سیاستگذاران در سراسر جهان تبدیل خواهد کرد.

چین حدود ۴۰ درصد از رشد جهانی را به خود اختصاص داده است. مصرف کم در چین به معنای کاهش صادرات بسیاری از کشور‌ها مانند استرالیا، برزیل و چندین کشور در آفریقا است. تقاضای ضعیف در چین به معنای کاهش قیمت برای کالا‌های تولید شده توسط تولیدکنندگان جهانی است که بر تولید و اشتغال در بسیاری از اقتصاد‌ها سایه افکنده است.

چین ارزان به نظر خوب است، اما نه برای مدت طولانی

اگر قیمت عرضه از چین کاهش یابد ممکن است در کوتاه مدت به نفع برخی کشور‌ها باشد، اما در بلندمدت برای کشور‌های در حال توسعه خوب نخواهد بود. برای مثال در مورد کشوری، چون بنگلادش زمانی که اقتصاد امریکا قوی باشد بنگلادش انتظار دریافت سفارش‌های بیش تری برای پوشاک دارد و اگر رشد اقتصاد چین کُند شود قیمت مواد خام تهیه شده از آنجا ممکن است کاهش یابد. با این وجود، این یک پدیده کوتاه مدت خواهد بود و اگر کاهش رشد اقتصادی در چین طولانی مدت شود برای اقتصاد جهانی خوب نیست. کاهش سرعت رشد اقتصاد چین برای بیش از ۱۵۰ کشوری که پول و فناوری آن کشور را برای ساخت جاده ها، فرودگاه ها، بنادر دریایی و پل‌ها دریافت کرده اند نگران کننده خواهد بود.

چین ممکن است هنوز قوی ظاهر شود

با این وجود، امیدی برای اقتصاد چین وجود دارد. علیرغم پیش بینی‌ها مبنی بر این که رشد چین ممکن است در سال ۲۰۲۴ و پس از آن کُند باشد هیچ یک از این‌ها بدان معنا نیست که سقوط مالی یا اقتصادی در چین اجتناب ناپذیر است.

اگرچه تنش‌ها بین چین و دموکراسی‌های غربی نیز در پیش بینی‌های رکود اقتصادی نقش دارد شواهد تاکنون نشان می‌دهد که فرود سختی در چین در راه است. چین پیش از این با کاهش رشد اقتصادی مواجه بوده است و حتی پس از آن نیز برای چندین دهه به رشد درخشانی دست یافته است. با این وجود، چالش‌ها در حال حاضر بزرگ‌تر و از جنبه‌های مختلف همزمان هستند و باعث می‌شوند که باد‌های مخالف برای رشد چین غیر قابل حل‌تر از سال‌های ۲۰۱۰ یا اوایل دهه ۲۰۲۰ باشند.

همه مشکلات اقتصادی نیستند بلکه مسائل سیاستگذاری نیز وجود دارند که به شدت ترمزی در مسیر بخش‌های در حال رشد سریعی که اقتصاد چین را در دهه‌های گذشته به سمت رشد سوق داده اند بوده و اعتماد سرمایه گذاران، تولیدکنندگان و مصرف کنندگان را کاهش داده اند. صندوق بین‌المللی پول در گزارشی توصیه کرد که دولت چین شهروندان خود را تشویق کند تا ابزار‌های جدیدی برای سرمایه گذاری بیابند و اصلاحات بازار محور را از جمله ابزار‌های دیگر برای تقویت اقتصاد کشور دنبال کنند. اگر این اتفاق رخ ندهد ممکن است رکود اقتصادی در چین طولانی شده و آینده اقتصادی بسیاری از کشور‌های نوظهور نیز متزلزل شود.