انکار اثر هوش مصنوعی در حذف مشاغل

یونایتد پارسل یکی از آن شرکت‌هایی است که در مواجهه با هوش مصنوعی یک جور رویکرد دوگانه دارند و روز به روز هم بر تعدادشان افزوده می‌شود: از یک سو می‌خواهند به سرمایه‌گذاران نشان دهند که هوش مصنوعی باعث صرف هزینه و منابع کمتر و کارآیی بیشتر می‌شود و از سوی دیگر سعی دارند از رعب و وحشتی که ارتباط مستقیم بین تکنولوژی و تعدیل نیرو به وجود می‌آورد، دور بمانند. البته مدتی بعد یکی از سخنگویان شرکت گفت که هوش مصنوعی جای کارکنان را نمی‌گیرد و مدیران در کنفرانس سوددهی شرکت ارتباط مستقیمی بین هوش مصنوعی و تعدیل نیرو‌های دائمی برقرار نکرده اند.

به گزارش دنیای اقتصاد، شرکت خدمات مالی آمریکایی «بلک راک» ماه گذشته اعلام کرد که ۶۰۰ نفر از نیرو‌های خود را از کار برکنار خواهد کرد. لری فینک، مدیرعامل و راب کپیتو، رئیس هیات‌مدیره شرکت، در پیامی به کارکنان، به تحولات چشمگیر صنعت اشاره کردند و گفتند تکنولوژی‌های جدید آمده اند تا صنعت ما را هم همچون سایر صنایع دگرگون کنند. به‌رغم اینکه فینک همیشه با صراحت از ایمانش به قابلیت بالقوه هوش مصنوعی برای تسریع چند برابری بهره وری صحبت می‌کند، در میان علل این تعدیل نیروی ۶۰۰ نفری، حرفی از اثر تکنولوژی‌های تازه به میان نیامده. فینک در متنی که برای کارکنان فرستاده اند، گفته که قرار بر کاهش نیرو نیست و انتظار دارد تا پایان سال تعداد نیروهایشان بیشتر شود؛ چون در حال گسترش بخش‌هایی از کسب و کارشان هستند.

متخصصان - بدون موفقیت چندانی - در تلاشند تا به عدد درست و دقیقی از تعداد مشاغلی که به واسطه پیشرفت سریع هوش مصنوعی در حال حذف شدن هستند، برسند. به گزارش شرکت کاریابی «چلنجر، گری و کریسمس» شرکت‌های آمریکایی از ماه مه سال گذشته تاکنون ۴۶۰۰ تعدیل نیروی ناشی از هوش مصنوعی را اعلام کرده اند؛ یا به این دلیل که هوش مصنوعی قادر به انجام کار نیرو‌های تعدیلی بوده، یا به این دلیل که نیروهایشان را حذف کرده اند تا برای جذب نیرو‌های مسلط به هوش مصنوعی جای خالی باز کنند. با این حال، اندرو چلنجر، نایب رئیس شرکت در مصاحبه‌ای گفته شکی وجود ندارد که عدد حقیقی بیشتر از این حرف هاست.

به گفته چلنجر: «تعداد تعدیل‌های ناشی از هوش مصنوعی بیشتر از آن چیزی است که اعلام می‌شود یا به هوش مصنوعی نسبت داده می‌شود. چون هر بار که شرکتی این موضوع را به زبان می‌آورد تا یک ماه تبدیل به تیتر اول تمام خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها می‌شود و اغلب اوقات ترجیح می‌دهند بدون سروصدا کارشان را انجام دهند.» بهار گذشته، مدیرعامل شرکت IBM در گفتگو با بلومبرگ اعلام کرد شرکتش تصمیم دارد استخدام درحوزه‌هایی را که فکر می‌کند به زودی هوش مصنوعی جایگزین آن‌ها می‌شود متوقف کند. این موضوع تیتر اول خبر‌های سراسر دنیا شد. پس از آن، یکی از سخنگویان شرکت اعلام کرد که IBM برنامه‌ای برای توقف استخدام ندارد و هدفشان این است که امسال تعداد نیرو‌ها را ثابت نگه دارند.

جانی تیلور، مدیرعامل انجمن مدیریت منابع انسانی هم موافق است که از این به بعد چنین تعدیل‌هایی به وفور اتفاق خواهد افتاد. تیلور در مصاحبه‌ای در ماه دسامبر گفت: «IBM پیشرو این حرکت بود و برنامه اش را صراحتا اعلام کرد و حسابی چوبش را هم خورد. به خاطر همین بقیه گفتند پس من اعلام نمی‌کنم، فقط انجامش می‌دهم! واقعیت این است که از این به بعد تعداد نیروی کار کاهش پیدا می‌کند و قرار نیست الزاما به زبان بیاید. ممکن است خیلی از شرکت‌ها با کاهش چشمگیر استخدامشان این کار را انجام دهند. سه سال دیگر چشم باز می‌کنیم و می‌بینیم سازمان‌ها خیلی جمع و جورتر شده اند. آن‌ها بدون اینکه سروصدایش را دربیاورند هوش مصنوعی را جایگزین شما می‌کنند.»

طبق آمار چلنجر، تاکنون بیشتر برکناری‌های ناشی از هوش مصنوعی در صنعت تکنولوژی اتفاق افتاده. شرکت‌هایی همچون سایت مرجع تکالیف مدرسه «چگ» (chegg) یا سایت مرجع برنامه‌نویسان «استک اورفلو» که در آن‌ها پاسخ مرتبط برای هر سوال سختی پیدا می‌شد، بعد از آنکه کسب و کارشان مستقیما تحت‌تاثیر محصولات هوش مصنوعی قرار گرفت، بخشی از نیروهایشان را از کار برکنار کردند. شرکت‌های دیگری همچون دراپ باکس هم بلافاصله تمرکزشان را روی تکنولوژی جدید گذاشتند و نیروهایشان را اخراج کردند تا جا برای جذب نیرو‌های مسلط به هوش مصنوعی باز کنند.

بعد از IBM شرکت‌های انگشت شماری صراحتا اعلام کردند که تعدیل نیرو یا توقف استخدامشان به خاطر هوش مصنوعی است. در ماه دسامبر، شرکت سوئدی الان بخر بعدا پرداخت کن «کلارنا» اعلام کرد به دلیل اینکه ابزار‌هایی همچون چت جی پی تی شرکت OpenAI، زمان موردنیاز برای انجام بخشی از کارهایشان را کاهش می‌دهند، فعلا استخدام نیرو را متوقف می‌کنند. سباستین سیمیاتکوفسکی، در گفتگو با خبرگزاری تلگراف گفته: «در حال حاضر کار درست برای ما این است که بگوییم اجازه بدهید فعلا نیروی بیشتری استخدام نکنیم و دست نگه داریم ببینیم در آینده قرار است چه اتفاقی بیفتد.» سخنگوی شرکت حاضر نشده در این باره توضیح بیشتری بدهد.

در ژانویه، شرکت یادگیری زبان دولینگو قرارداد ۱۰‌درصد از کارکنانش را تمدید نکرد. یکی از سخنگویان شرکت به بلومبرگ گفت: «مساله این است که ما دیگر برای انجام یک سری از کار‌هایی که نیرو‌های قراردادی انجام می‌دادند، به این تعداد نیرو احتیاج نداریم که بخشی از آن می‌تواند به هوش مصنوعی برگردد؛ اما شرکت تصمیمی برای توقف استخدام ندارد و در حال حاضر برای نقش‌های متعدد و گوناگونی مشغول جذب نیرو هستیم.»

شرکت اعلام کرد که هیچ کدام از نیرو‌های تمام وقتشان تعدیل نشده اند و این کاهش نیرو به معنای جایگزینی مستقیم نیرو‌ها با هوش مصنوعی نیست، چرا که بسیاری از کارکنان تمام وقت و قراردادی اش در کارشان از این تکنولوژی استفاده می‌کنند. این طرز تفکر صرفا مختص این شرکت‌ها نیست. بیشتر شرکت‌ها چنین تفکری دارند، فقط آن‌ها به زبان نمی‌آورند. در نظرسنجی سال گذشته موسسه گالوپ از مدیران منابع انسانی شرکت‌های لیست فورچون ۵۰۰، سه نفر از هر چهار نفر گفتند می‌توانند تصور کنند که هوش مصنوعی در سه سال آینده جایگزین یک سری از مشاغل شرکتشان شود.

باب توئی، رئیس منابع انسانی شرکت بیمه آلستیت گفت: «بگذارید تظاهر نکنیم که مشاغل به خاطر هوش مصنوعی از بین خواهند رفت. منظورم کلیت بازار کار است نه صرفا شرکت من. مشاغلی از بین می‌روند و مشاغل دیگری قوی‌تر می‌شوند.» توئی گفت که در واحد خودش هوش مصنوعی کار تیم‌های یادگیری و توسعه را تغییر خواهد داد؛ به این صورت که کارکنان آلستیت را برای مثلا یک روش جدید بررسی ادعا آموزش دهند. تولید محتوایی که قبلا یک فرآیند سه‌هفته‌ای وقت گیر بود، حالا در کمتر از یک روز انجام می‌شود. او گفت: «اکنون در بحبوحه این اتفاق هستیم.»

مدیران سرشناسی در صنعت تکنولوژی هشدار داده اند که هوش مصنوعی این قابلیت را دارد که مشاغل مشخصی را از پرده روزگار محو کند. این قضیه تا جایی پیش رفته که ایلان ماسک گفته: «روزی از راه می‌رسد که دیگر هیچ شغلی متقاضی نداشته باشد.»، اما برای شرکت‌هایی که در حال حاضر سرگرم معرفی هوش مصنوعی به کارکنانشان هستند، اغلب رویکرد بهتر و مثبت تری برای بیان این مساله وجود دارد.

چلنجر می‌گوید: «چیزی که از این به بعد زیاد از شرکت‌ها خواهید شنید این است که بگویند هدفشان کاهش نیرو نیست، بلکه تمرکزشان روی تقویت نیرو است - یعنی تلاش برای موثرتر و کارآمدتر کردن افراد. اما معلوم است که همین حالا هم چندین و چند سناریو وجود دارد که یک نفر با کمک هوش مصنوعی می‌تواند کار چهار یا پنج نفر را انجام دهد؛ مساله‌ای که سال گذشته امکان پذیر نبود. پس حتی اگر شرکت‌ها در بوق و کرنا اعلام نکنند و صدایش را درنیاورند هم، این اتفاق در حال وقوع است.»