منطقه در آستانه انفجار

دیگ جوشان خاورمیانه در حال غل غل خوردن است. شواهد نشان می‌دهد فضای منطقه به سوی تنش بیشتر در حال حرکت است. از یکسو، اسرائیل حملات خود را تشدید کرده و در جدیدترین دور از حملات خود بیمارستان ناصر در خان یونس را مورد حمله قرار داد که طی این حمله و به دلیل قطع برق و اکسیژن تعدادی از بیماران جان خود را از دست دادند. از سوی دیگر، حملات اسرائیل تا ۲۰ کیلومتری جنوب لبنان است که پاسخ متقابل حزب الله به پایگاه نظامی اسرائیل است.

به گزارش دنیای اقتصاد به نقل از الجزیره، «اومورت اوراس» و «عروبه جمال» در گزارش ۱۶ فوریه در الجزیره (که پیوسته به‌روزرسانی می‌شد) نوشتند، نتانیاهو همچنان مخالف شناسایی یک دولت فلسطینی است و آن را «پاداشی به حماس» می‌داند. حملات اسرائیل تاکنون بیش از ۲۸‌هزار کشته و ۶۶‌هزار مجروح بر جای گذاشته است.

دکتر «ناهید ابو تیما»، مدیر مجتمع بیمارستانی ناصر در خان یونس، به الجزیره گفت که وضعیت در این بیمارستان «فاجعه» است. او با اشاره به اینکه نیرو‌های اسرائیلی بیماران و غیرنظامیانی را که در این بیمارستان پناه گرفته‌اند محاصره کرده و گاهی با تک‌تیرانداز‌ها آن‌ها را هدف قرار می‌دهند می‌گوید: «ما مجبور شدیم تمام بیماران را جابه‌جا کرده و مجروحان را به ساختمان قدیمی بیمارستان منتقل کنیم. برق کل بیمارستان را قطع کردند؛ بسیاری از بیماران در آی. سی. یو و آن‌هایی که زیر اکسیژن قرار داشتند و تمام دیالیزی‌ها در تقلای زندگی بودند.»

«گیدئون لوی»، روزنامه نگار اسرائیلی و مفسر سیاسی، می‌گوید پروژه اسرائیل جلوگیری از احتمال یک دولت فلسطینی است. او می‌گوید این اظهارنظرات ریشه در درخواست‌های مداوم طرف‌های بین‌المللی دارد که خواهان شناسایی دولت فلسطین بر اساس مرز‌های ۱۹۶۷ است که یک بار و برای همیشه این درگیری را خاتمه دهد.

بر همین اساس، نتانیاهو کاملا مخالف دولت مستقل فلسطینی است و می‌گوید اسرائیل تمام نیاز‌های امنیتی سرزمین‌های اشغالی فلسطین را بر عهده خواهد گرفت. لوی به الجزیره گفت: «نتانیاهو هر کاری که ممکن بود انجام داد - و اتفاقا موفق هم شد – تا مشکل فلسطین را برای سال‌ها از روی میز مذاکره کنار بگذارد تا اینکه ۷ اکتبر فرا رسید و به او یادآوری کرد که نمی‌تواند برای همیشه به این کار ادامه دهد.»

الجزیره در گزارشی دیگر نوشت، صدها‌هزار فلسطینی گرفتار در جنوب رفح می‌گویند در صورت آغاز حمله زمینی اسرائیل نمی‌دانند به کجا بروند. «احلام ابو عاصی» می‌گوید: «ما از شهر غزه به جنوب کوچیدیم و آواره‌مان کردند. گفتند به رفح بروید و ما هم آمدیم. الان نه می‌توانیم برویم و نه بجنبیم. هیچ جایی برایمان امن نیست. تک‌تیرانداز‌ها هم دست از سرمان بر نمی‌دارند.»

«هانی محمود»، که از جنوب غزه گزارش می‌داد، در الجزیره نوشت که تراژدی پشت سر هم بر سر مردم و بیمارستان ناصر فرود می‌آید. این یک جنگ روانی است که می‌خواهد به فلسطینیان بگوید هیچ کجا برایتان امن نیست. او می‌نویسد در این بیمارستان نه برق است، نه آب، نه دارو و نه بخاری. مراکز درمانی با فشار اسرائیل و تخریب‌ها یکی یکی از سرویس خارج می‌شوند. «دیده‌بان حقوق بشر» می‌گوید «ویرانی سیستماتیک دانشگاه‌ها» هم نشانه‌ای دیگر از نابودی «آخرین تجلی‌های زندگی در نوار غزه است.» این نهاد چنین اقدامی را «ارتکاب جنایت نسل‌کشی» نامید.

در جبهه شمالی چه می‌گذرد؟

ارتش اسرائیل می‌گوید جنگنده‌هایش به «ساختار‌های نظامی» حزب الله در روستای قنطره در جنوب لبنان حمله کرده است. رسانه‌های لبنانی می‌گویند حمله به خانه‌ای در این روستا باعث شهادت سه غیرنظامی شد. به دنبال حمله اسرائیل ۱۰ غیرنظامی دیگر در جنوب لبنان شهید شدند.

گفته شده سه نفر از فرماندهان نظامی حزب الله هم جزو شهدا هستند. «امانوئل فابیان» در گزارش ۱۵ فوریه در «تایمز آو اسرائیل» نوشت، روز پنج‌شنبه اسرائیل یکی از اعضای یگان نخبه حاج رضوان را همراه با معاونش ترور کرد. ارتش اسرائیل می‌گوید او مسوول بمب‌گذاری در مارس ۲۰۲۳ در شمال این رژیم بود. جنگنده‌های اسرائیلی ساختمانی را هدف قرار دادند که در آن «علی محمد الدبس» و معاونش «حسن ابراهیم عیسا» در آن به سر می‌بردند. به گفته ارتش اسرائیل، الدبس یکی از فرماندهان نظامی در یگان نخبه رضوان بود که یکی از مغز‌های متفکر در پس حملات به اسرائیل بود.

این رسانه اسرائیلی می‌گوید الدبس پیش‌تر هم از سوی اسرائیل هدف قرار گرفته و مجروح شده بود. «حسین احمد عقیل» هم از دیگر نیرو‌های حزب الله بود که خبر شهادت او از سوی این گروه اعلام شد. نگرانی از وقوع یک درگیری تمام عیار میان حزب‌الله و اسرائیل در حال افزایش است. حملات اسرائیل در پاسخ به حملات موشکی حزب‌الله به مناطقی از اسرائیل بود. روز پنج‌شنبه هم ۱۴ راکت به کریات شمونا شلیک شد.

گزارش‌ها حاکی است که هر دو طرف تلاش دارند نبرد را به صورت مدیریت شده جلو ببرند. در زمانی که اسرائیل به ۵‌کیلومتری جنوب لبنان نفوذ کرد، موشک‌های حزب‌الله تا شعاع ۵ کیلومتری در داخل خاک اسرائیل پاسخ می‌داد. با گسترده شدن دایره جغرافیایی نبرد و حملات هوایی اسرائیل تا ۲۰ کیلومتری خاک لبنان، حزب‌الله هم با موشک‌هایی با همین برد به برخی نقاط اسرائیل حمله کردند. «فرانس ۲۴» هم اعلام کرد که غیر از این سه فرمانده حزب الله، ۷ نفر دیگر از اعضای خانواده آن‌ها جان خود را از دست دادند. این تلفات ۱۰ نفری را بزرگ‌ترین تلفات حزب‌الله از آغاز حملات اسرائیل در ۷ اکتبر نامیده‌اند.

روابط مصر و اسرائیل در محک آزمون

الجزیره در گزارش دیگری گریزی به رویکرد‌های مصر در تحولات اخیر غزه زد و نوشت، مصر اولین کشور عربی بود که پس از کمپ‌دیوید در سال ۱۹۷۹ با اسرائیل رابطه برقرار کرد. اکنون حمله زمینی اسرائیل به رفح که ۴/۱ میلیون فلسطینی را در خود جای داده است، روابط دو طرف را به بوته‌آزمون گذاشته است.

اگرچه «سامح شکری»، وزیر خارجه مصر، گفت که توافق ۱۹۷۹ را نادیده نگرفته، اما افزود این توافق تا زمانی معتبر است که «به صورت متقابل» به آن پایبند باشند نه اینکه فقط یک طرف و آن هم مصر مفاد آن را رعایت کند. حمله زمینی برنامه‌ریزی شده اسرائیل به رفح آوارگان فلسطینی را مجبور به حرکت به سوی صحرای سینا می‌کند؛ اقدامی که مقام‌های مصری آن را «عبور از خط قرمز» نامیده‌اند.

این جمعیت آواره از فقدان آب و غذا و دارو در عذاب است. برخی خانواده‌ها می‌گویند طی ۲۷ روز گذشته خود را با نمک و فلفل زنده نگه داشته‌اند. برخی دیگر می‌گویند از داشتن آب سالم محروم هستند و باید از آب ناودان‌ها بنوشند. کودکان یکی پس از دیگری تلف می‌شوند.

بعد از تاسیس اسرائیل، این رژیم ۷۵۰‌هزار فلسطینی را اخراج و مانع از بازگشت آن‌ها به سرزمین خود شد. نتانیاهو چندی پیش اعلام کرده بود که خواهان کنترل «کریدور فیلادلفی» است که مصر را از غزه جدا می‌کند. این اقدام خشم مصری‌ها را برانگیخت. «ضیا رشوان»، مدیر سرویس اطلاع‌رسانی دولتی، می‌گوید «اشغال» این کریدور ۱۴کیلومتری که دارای ۱۰۰ متر پهناست، نقض توافق اسرائیل- مصر است.

این نشان می‌دهد که اقدامات اسرائیل در غزه، روابط این رژیم با مصر را هم دچار بحران کرده است. در همین راستا، مصر امنیت مرزی را سفت و سخت‌تر کرده و تانک‌ها و ادوات زرهی را در مرز مستقر کرده تا مانع از سرریز بحران از اسرائیل و حملات زمینی‌اش شود.

به نوشته الجزیره، اسرائیل نیرو‌های خود را از سینا در ازای روابط دیپلماتیک با مصر خارج کرد. با این حال، تحلیلگران بر این باورند که با افزایش فشار‌های اسرائیل، مصر حتی اگر هم بخواهد نمی‌تواند از توافق کمپ دیوید خارج شود. این کشور سالانه میلیارد‌ها دلار کمک از آمریکا دریافت می‌کند و پیوند‌های نظامی نزدیکی هم با واشنگتن دارد. تجمیع نظامی گسترده مصر در مرز می‌تواند بار سنگینی بر اقتصاد از پیش بحرانی این کشور وارد کند.