معمای ارزی بورس‌بازان

یکی از محرک‌های رشد شاخص بورس، تغییرات قیمت دلار است. این در حالی است که اخیرا اثر رشد دلار در بازار سهام منعکس نشده است. نگاهی به سابقه معاملات بورس تهران نشان می‌‏دهد که بازار سهام در تعیین مسیر آتی خود، همواره به نوسانات قیمت ارز توجه خاصی داشته است. اما واکنش شاخص‌های سهامی به افزایش نرخ ارز همیشه با تاخیر زمانی همراه بوده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در ۱۴۰۱، شاخص کل با تاخیر ۳ ماهه نسبت به رشد دلار واکنش نشان داده است.

به گزارش دنیای اقتصاد، در جریان معاملات روز گذشته بورس تهران، کلیه نماگر‌های اصلی تالار شیشه‌ای با افت همراه شدند. ارزش معاملات خرد بازار سهام نیز که شامل سهام و حق‌تقدم می‌شود، در روز گذشته رقم ۴‌ هزار و ۸۰۰‌ میلیارد تومان را ثبت کرد. همچنین در روز گذشته، ۲۹۴‌ میلیارد‌تومان پول حقیقی از گردونه معاملات سهام خارج شد. ماجرا‌های فوق در حالی به‌وقوع پیوسته که دلار در بازار آزاد همچنان در مدار افزایشی به حرکت خود ادامه‌می‌دهد و قیمت‌ها در بازار طلا و سکه نیز هم‌راستا و همگام به دلار به حرکت خود در مسیر صعودی ادامه می‌دهند.

پلی به گذشته

نوسان قیمت دلار در بازار آزاد همچنان ادامه‌دار است و در این اثنا، نکته قابل‌توجه در بازار‌های دارایی این است که بورس تهران که همواره نرخ دلار را در تعیین مسیر آتی خود مورد‌ توجه قرار می‌داد، چرا در روز‌های اخیر به این موضوع واکنش خاصی نشان نداده است.

در پاسخ به چرایی این سوال می‌توان گفت؛ نگاهی به سابقه معاملات بورس تهران در سنوات اخیر نشان می‌دهد که بورس تهران در مواجهه با نوسانات قیمت اسکناس آمریکایی در بازار آزاد، همواره با تاخیر حرکت خود را آغاز کرده‌است. نگاهی به آمار و ارقام معاملاتی در نیمه دوم سال‌گذشته و دو ماه ابتدایی سال‌جاری نشان می‌دهد که از مهرماه سال‌گذشته روند صعودی دلار در بازار آزاد شروع شده‌است و در این میان بورس تهران، توجه خاصی از خود به نوسانات نرخ ارز نشان نداده است. در مهر ماه سال‌گذشته، دلار رشد ۳.۴‌ درصدی را تجربه‌کرده، درحالی‌که شاخص‌کل بورس ۳.۴‌ درصد از ارتفاع خود را از دست داده‌است.

بورس تهران ماه بعدی را با بازدهی مثبت ماهانه به پایان رسانده و رشد ۷.۶۷‌درصدی داشته‌است، اما مجددا بازار سهام در این ماه نیز قافیه را به دلار واگذار کرده‌است.

در آذرماه دلار در مسیر افزایش قیمتی شتاب بیشتری به خود گرفته و ۱۲.۱‌ درصد رشد را به‌ثبت رسانده است، درحالی‌که بورس تهران در این ماه فقط ۶.۲‌ درصد افزایش ارتفاع داشته‌است، بنابراین در هر سه ماه پاییز سال‌گذشته دلار در مقیاس ماهانه نسبت به بورس رشد بیشتری از خود برجای گذاشته‌است. در دی ماه بازار سهام توانست بخش اندکی از عقب‌ماندگی خود نسبت به دلار را جبران کند و در این ماه شاخص بورس ۱۲.۹‌ درصد افزایش ارتفاع داشت، درحالی‌که دلار در این ماه فقط ۸.۲‌درصد رشد را تجربه کرد.

بهمن ماه، اوج واگرایی بین شاخص بورس و قیمت دلار بوده‌است. درحالی‌که دلار در این ماه افزایش افسارگسیخته ۱۵.۳‌ درصدی داشته، بورس تهران نه‌تن‌ها بازدهی مثبتی نداشته، بلکه ۹.۲‌ درصد از ارتفاع خود را نیز از دست داده‌است. موضوع فوق‌الذکر در حالی رقم خورده که قیمت دلار در اواخر بهمن سال‌گذشته در حد فاصل کریدور ۵۰ الی ۶۰‌ هزار‌ تومان قرار داشت و بورس تهران نیز به دلیل فعل و انفعالاتی که پیرامون عرضه خودرو در بورس‌کالا به‌وقوع پیوسته بود، با ضعف و فقر تقاضا مواجه بود.

نکته جالب‌توجه این است که بعد از عقب‌نشینی دلار از سقف تاریخی خود از اوایل اسفند ماه حرکت صعودی قابل‌توجه در تالار شیشه‌ای آغاز شده و در آخرین ماه سال‌گذشته، شاخص‌کل ۲۷.۹‌ درصد رشد داشته‌است که به‌نوعی در حکم جبران‌مافات این بازار برای سهامداران بود که در ماه‌های گذشته نتوانسته بود خود را با نوسانات نرخ دلار هماهنگ کند.

بازدهی ۲۷.۹‌ درصدی در بورس در اسفندماه در حالی رقم خورد که دلار در این ماه ۲.۶ درصد از ارتفاع خود را نیز از دست داد. صعود بورس تهران در سال‌جاری نیز ادامه داشت و در فروردین نیز شاخص‌کل با رشد ۱۸.۶‌ درصدی همراه شد، در این ماه نیز دلار نتوانست رشد خاصی را نسبت به بورس تجربه کند و افزایش ۶.۹‌ درصدی را تجربه کرد. آنچه که ذکر شد، مخاطب را به سمت و سوی دریافت این نتیجه رهنمون می‌سازد که همواره بازار سهام با تاخیر زمانی نسبت به دلار حرکت کرده است و هرقدر که ریسک‌های موجود در بورس، مانع از افزایش قیمت‌ها در تالار شیشه‌ای باشند، بازار نهایتا رشد می‌کند و جاماندگی خود را جبران می‌کند.