آیا گیاهان آپارتمانی هوا را تصفیه میکنند؟ تیتر مقالهای که سال ۲۰۱۹ در مجله آتلانتیک منتشر شده، این سوال را پاسخ داده: «کدامیک از گیاهان آپارتمانی بهتر هوا را تصفیه میکنند؟ هیچ کدام.» اگر سراغ این مقاله بروید، تصویر گیاهی را میبینید که آلودگیها دورش جمع شده اند. نکته ظریفی در عکس هست.
نویسنده اذعان دارد که گیاهان میتوانند آلایندههای مضر خانه را جذب کنند، منتها برای جذب کامل آنها به تعداد زیادی گیاه نیاز دارید. تحقیقات ناسا در سال ۱۹۸۹ نشان میدهد که گیاهان آپارتمانی میتوانند آلایندههای هوای داخل، موسوم به «ترکیبات آلی فرار» را از بین ببرند، اما به شرطی که محیط، کاملا مهر و موم شده باشد و هیچ هوایی وارد نشود (مثل یک سفینه فضایی).
به گزارش دنیای اقتصاد، اما برای آنکه هوای داخل یک آپارتمان بسیار کوچک تصفیه شود، باید تعداد زیادی گیاه در یک نقطه متمرکز باشند. فقط افرادی که عاشق گل و گیاه هستند چنین شانسی دارند. اینجاست که استارتآپ فرانسوی «نئوپلنتس» به کمک ما میآید. این شرکت که سال ۲۰۱۸ توسط دکتر «پاتریک توربی» و «لیونل مورا» تاسیس شده، نوعی گیاه پوتوس طراحی کرده که یک واحد از آن میتواند کل آلایندههای تولید شده در یک اتاق ۱۳ متری را حذف کند. آنها مدعی هستند که اثربخشی گیاه شان به عنوان تصفیه کننده هوا ۳۰درصد بیشتر از گیاهانی است که در تحقیقات ناسا آمده اند. ممکن است با خودتان بگویید اینکه مشکلی نیست. پنجره را باز میکنیم و مشکل حل میشود.
توربی در پاسخ به این سوال میگوید: «وقتی پنجره را باز میکنید، به کمترین سطح آلایندهها در فضای باز میرسید، اما به محض اینکه پنجره را میبندید، پس از ۱۰ تا ۲۰ دقیقه، سطح انتشار آلایندهها دوباره افزایش مییابد. مشکل اصلی، بودن در معرض این آلایندهها برای مدت طولانی است».
او میگوید اگر بتوانید ۲۴ ساعت شبانه روز و ۷روز هفته، پنجره را باز بگذارید عالی است، اما در اغلب مناطق، این کار نشدنی ا ست؛ بهخصوص در فصول سرد (تازه به شرطی که هوای بیرون آلوده نباشد!). گیاهان آپارتمانی معمولا ترکیبات آلی فرار را بسیار آهسته جذب میکنند، اما نئوپلنتس، گیاهانش را طوری مهندسی کرده که این آلایندهها را به سرعت دریافت و بازیافت میکنند به این صورت که گیاه میتواند آنزیمهایی با عملکرد جدید تولید کند: تبدیل آلایندهها به مواد گیاهی. گیاهان به طور طبیعی، دی اکسید کربن را اصطلاحا متابولیزه میکنند؛ یعنی آن را از فضای اطراف دریافت کرده و برای رشد و تغذیه استفاده میکنند. نئوپلنتس ترتیبی داده که گیاهانش بتوانند برخی از آلایندهها را به عنوان منبع کربن، دریافت و متابولیزه کنند. پوتوس نئوپلنتس، گروهی از ترکیبات آلی فرار را به اسید آمینه و فرمالدهید را به شکر تبدیل میکند.
علت انتخاب پوتوس این بوده که اولا سرعت رشد بالایی دارد و دوم، به طور طبیعی دارای ژنهایی ا ست که کدکننده آنزیمهایی هستند که آلایندههای داخل خانه را دریافت و بازیافت میکنند. یکی دیگر از مزایای پوتوس این است که نگهداری از آن آسان است و گرده یا دانه تولید نمیکند که در طبیعت پخش شوند.
توربی میگوید: «این گیاهان از طریق گرده افشانی یا دانه گسترش نمییابند، اما میتوانید آنها را قلمه بزنید و به دوستان و آشنایان هدیه دهید تا آنها هم با گیاهان تصفیه کننده هوا آشنا شوند.» آنها همراه با گیاه، یک کود پودری شکل حاوی میکروبهای طبیعی نیز عرضه میکنند که باید با آب ترکیب شود و آن را هر۶ هفته یک بار به خاک گیاه اضافه کنید.
به این ترتیب، قابلیت گیاه در حذف آلودگی افزایش مییابد. به گفته آژانس حفاظت از محیطزیست آمریکا، غلظت بسیاری از ترکیبات آلی فرار در داخل خانهها بیشتر از بیرون است. در بسیاری از محصولات خانگی از مواد شیمیایی ارگانیک استفاده میشود. رنگ و روغن جلا و براق کنندهها و همچنین بسیاری از پاک کنندهها و ضد عفونی کنندهها و مواد آرایشی و حتی لوازم سرگرمی، همگی حاوی حلالهای آلی هستند. همه این محصولات میتوانند هنگام مصرف و حتی زمانی که در قفسهها ذخیره شده اند، ترکیبات ارگانیک آزاد کنند. پس از بررسی ۱۲ آلاینده ارگانیک رایج، مشخص شد که میزان آنها در خانهها ۲ تا ۵ برابر فضای بیرون است؛ صرف نظر از اینکه خانه در مراکز صنعتی واقع شده یا مناطق روستایی.
مشکلات سلامتی مرتبط با این آلایندهها عبارتند از «ناراحتی در بینی و گلو، سردرد، واکنش حساسیتی پوستی، تنگینفس، تهوع، استفراغ، خستگی، سرگیجه و چند علامت دیگر». برخی از این مواد آلی میتوانند باعث ایجاد سرطان در حیوانات شوند و برخی دیگر، مشکوک به سرطان زایی در انسانها هستند. نئوپلنتس قصد دارد به این مشکل، پایان دهد؛ مشکلی که دستگاههای تصفیه هوا، راهحل کاملی برای رفع آن نیستند چرا که ذرات را فیلتر میکنند، اما نمیتوانند آلایندههای گازی را فیلتر کنند. میزان سفارشهای و لیست انتظار بلند بالای مشتریان نئوپلنتس نشان میدهد که مردم نسبت به این مشکل، آگاه شده اند و حالا به هوای داخل خانه نیز به اندازه هوای بیرون، اهمیت میدهند. این شرکت قصد دارد محصول خود را مستقیما به مشتری ارائه دهد؛ به علاوه عرضه استند آب دهی و کود به مدت سه ماه.