دبیر کل اتاق بازرگانی: اگر امیر کبیر الان زنده بود قطعا دق می‌کرد!

«امیر کبیر» در نزد ایرانیان «اسطوره‌ای بزرگ» است. صدراعظمی که به بهای جانش در برابر فساد دربار ایستادگی کرد و ذره‌ای حاضر به مصالحه نشد. به همین دلیل تمام دلسوزان این مرز پرگهر تلاش دارند تا در آستانه بیستم دیماه دور هم جمع شوند تا ضمن بررسی ابعاد شخصیتی «صدراعظم جاوید نام ایران» تلاش کنند تا رویکرد او در مبارزه با فساد را بررسی کرده و در مورد این نکته به تبادل نظر بپردازند که اگر امیر کبیر الان زنده بود در وانفسای «افزایش اختاپوسی فساد» در کشور چه اقدامی را انجام می‌داد.

به گزارش جماران، شورای تشکل‌های مبارزه با فساد، در سالن فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی دور هم جمع شدند تا به بررسی ابعاد فساد بپردازند. در ابتدای نشست حسن عابدی جعفری، فرشاد مومنی، بهمن عشقی سخنرانی و در بخش دوم بهاره آروین، حسین راغفر، شهرام حلاج در میزگردی شرکت کردند. در این نشست عشقی به سخنرانی پرداخت که در ذیل آمده و می‌خوانید:

در چنین روزگاری امیر کبیر قطعا دق می‌کرد!

دبیرکل اتاق بازرگانی تهران ضمن ارزیابی شخصیت امیر کبیر گفت: قطعا واژه امیر برای میرزاتقی خان واژه درستی است. اگر از تاسی از امیرالمومنین بخواهیم این واژه را ارزیابی کنیم باید گفت که امیر یک شیعه شش دانگ بود و به قولی، مومن‌ترین وزیر کابینه بود. به همین دلیل این واژه برازنده وی هست. امیر بسیار مذهبی بود و زیبا زیارت عاشورا می‌خواند و مخالف خرافه بوده است و برای تعزیه حدودی را تعیین کرد.

بهمن عشقی در ادامه افزود: به نظر من، اگر امیرکبیر امروز زنده بود، قطعا دق می‌کرد. قصد من بیان سخنان سلبی و ناامید کننده نیست و تلاش من بهره‌گیری از رویکرد ایجابی است. شرایط امروز بسیار ناگوار است. در چنین شرایطی، اطلاق واژه رفتار منطقی دور از حقیقت است.

امیر کبیر جانشین یک رمال

عشقی به شرایط کشور در زمان صدرات امیر کبیر پرداخت و گفت:زمانی که امیر به قدرت رسید و صدر اعظم شد و دولت را از حاج میرزا آقاسی تحویل گرفت اوضاع بسیار اشفته بود و یک رمال صدراعظم ایران بود. اگر یک جستجوی ساده انجام بدهید متوجه هم‌زمانی صدرات آقاسی با نخست وزیری جان راسل در بریتانیا می‌شوید. در آن زمان. میرزاآقاسی بیست هزار لیره انگلیسی و جان راسل پنج هزار لیر حقوق دریافت می‌کرد.

تلاش امیر کبیر برای تراز کردن درآمد و هزینه

وی در ادامه افزود: وقتی میرزاتقی خان به قدرت می‌رسد، سیصد هزار تومان پول در خزانه بود و اظهار می‌کنند که ۸۰۰ هزار تومان جواهرات در خزانه وجود داشته که کمتر از نصف آن احصا می‌شود. در آخرین سال حکومت حاج میرزا آقاسی ایران حدود سه میلیون تومان درآمد داشت. اگر امیر کبیر الان زنده بود قطعا تراز درآمد و هزینه را انجام می‌داد اولین قانون بودجه مدرن را میرزاتقی خان تهیه کرد. این در حالی است که کشور هنوز از تنظیم قانون بودجه جامع عاجز است!

دبیرکل اتاق بازرگانی تهران تصریح کرد: امیر کبیر اول از همه درآمد و حقوق شاهزادگان را تا یک دهم کاهش داد و جلوی بریز و بپاش شاه در شکار را گرفت. حقوق شاه را دو هزار تومان و حقوق خود را به کمتر از دو هزار در سال تقلیل می‌دهد. اولین کاری که می‌کند تسلط به درآمد و هزینه کشور است و وضعیت کشور را با توجه به درآمد متعادل می‌کند و دومین کار مهم امیرکبیر، رفع مداخله کشور‌های خارجی است.

حذف قانون سور و سات قشون ناصری

وی در ادامه افزود: امیر کبیر از اصلاح ادبیات اداری شروع کرده و القاب بی مورد را حذف می‌کند و دستگاه دولت را پاکیزه می‌کند و قانون سور و سات را حذف می‌کند بر اساس این قانون قشون شاه هر چیزی که پیدا می‌کرد، می‌توانست مصادره کند. فریدون آدمیت نقل می‌کند که من فکر می‌کردم این‌ها افسانه است، اما بعد دیدم که واقعیت دارد. امیر کبیر ضمن حذف این قانون در قشون، نظام لجستیک ایجاد می‌کند. تصریح می‌کند که اگر قرار است مالی از رعیت گرفته شود باید ارزش گذاری شده و دوم جلب رضایت شود و در نهایت ترتیب پرداخت داده شود. او تلاش می‌کند چهره یک دولت راستگو و صادق را بسازد. امیر کبیر وسواس گونه پاک دست است و ادا و اصول هم در نمی‌آورد. این پسر آشپز ضرورتی به اثبات خود ندارد.

استاد مسلم عرصه دیپلماسی

عشقی تصریح کرد: من اظهارات سفرای آن زمان را خواندم که چه بلایی سرشان آورد، اما همه آن‌ها با احترام با او برخورد می‌کردند. امیرکبیر بلایی سر عثمانی‌ها در معاهده ارزنه الروم آورد که تاریخی است، اما با این حال همواره مورد احترام دربار عثمانی بود. با وجود اینکه دست و پای سفرا را در مداخلات بسته بود با این حال همیشه او را تکریم می‌کردند. شاهکار او در حذف فصل هفتم عهدنامه ترکمانچای بی‌نظیر است.

وی در ادامه افزود: با یک تخصص ویژه با کارت دولت بریتانیا و روسیه بازی می‌کند. مهمتر اینکه کشور‌های ثالث را درگیر می‌کند. با وجود سیاست انزواطلبانه آمریکا قبل از جنگ جهانی اول برای حضور در عرصه جهانی با آن‌ها وارد مذاکره می‌شود تا قدرت سوم را برای ایجاد موازنه وارد کند.

اهمیت به بخش خصوصی

عشقی تصریح کرد: میرزاتقی خان به بخش خصوصی اهمیت زیادی می‌داد داستان دادن زردوزی لباس نظامیان به خورشید خانم بسیار معروف است. ایران همچنین در اولین اکسپوی لندن اسلحه می‌فروخت و به ظرفیت بخش خصوصی توجه زیادی داشت امیر به تکنوکراسی معتقد بوده و آن‌ها را به قدرت می‌رساند.. امیر بسیار فن سالار بود همان موضوع مهمی که ما ۴۳ سال در آن مانده‌ایم.

قانون محور بودن امیر کبیر

وی در ادامه افزود: امیرکبیر به عدالت در برخورد معتقد بود. فریدون آدمیت گفته که قاضی شرع علیه یکی از عوامل امیر کبیر که تخلف کرده بود، حکم می‌دهد. در نهایت حاکم شرع به امیر کبیر نامه می‌نویسد و می‌گوید که این حکم داده شده است، اما هرچه شما دستور بدهید اجرا می‌شود. همان زمان امیر کبیر در پاسخ می‌گوید که از عدالت ساقط شدی، چون به من نامه نوشتی هرچی قانون می‌گوید را باید اجرا کنید!

آمادگی اتاق تهران در مبارزه با فساد

من دو موضوع را در خاتمه می‌گویم اول اینکه اتاق تهران آماده است که در مبارزه با فساد اقدامات جدی را انجام دهد پیشنهاد می‌کنم که اتاق تهران به عضویت سمن دربیاید و کمک مالی انجام شود که بسیار ارزشمند است. به هر حال گسل اجتماعی و گسست بزرگی به دنبال فساد رخ می‌دهد را باید برطرف کرد. در کنار تمام معضلات باید به این نکته توجه کرد که اتاق تهران می‌تواند این نشست‌ها را میزبانی کند و باید این دیالوگ را ساری و جاری کرد، زیرا هیچ چیز به اندازه فساد آرامش مردم را مختل نمی‌کند. با ید تلاش کرد تا خلف صالحی برای امیر کبیر بود.