بسیاری از ما تا زمانی که دچار فراموشی نشویم به سلامت مغز خود اهمیت نمیدهیم؛ به اندازه کافی خوابیدن، ورزش کردن، دوری از استرس، آموزش زبان جدید و سرگرم کردن خود با پازل، رایجترین توصیههایی هستند که در مورد بهبود حافظه تاکنون دریافت کردهایم.
علم تمرینات عصبی به ما میگوید که همیشه لازم نیست برای سالم نگه داشتن مغز خود به سراغ پازل سودوکو برویم. ما به سادگی میتوانیم با کمک هر پنج حواس خود با هم یا جداگانه، برای تقویت اتصالات عصبی جدید در مغز و بهبود قدرت حافظه اقدام کنیم و یکی از این تمرینات شامل کاری است که میتوانیم با بینی خود انجام دهیم و برای تقویت مغز خود بویهای جدید و متنوع را استشمام کنیم.
به گزارش ایسنا، به گفته لارنس سی. کاتز، نوروبیولوژیست، تغییر بوهای مختلفی که با روال معمول خود با آنها مرتبط میشوید - صبحها با عطر قهوه و شب با عطر کرم مرطوب کننده - میتوانند تشکیل مسیرهای مختلف را تحریک کنند و به نوبه خود حافظه ما را بهبود بخشند.
اما بینی ما چگونه به حافظه متصل است؟ مایکل لئون که در سال ۲۰۲۳ پژوهشی در مورد بویایی و حافظه در نشریه Frontiers in Neuroscience منتشر کرد، در این مورد گفت که حس بویایی شما بزرگراهی مستقیم به مراکز حافظه مغز دارد و در نتیجه تاثیر بسیار بیشتری روی حافظه نسبت به سایر حواس (بینایی و صدا) خواهد گذاشت.
این تحقیق کوچک، اما جالب شامل ۴۳ داوطلب زن و مرد سالم، بین ۶۰ تا ۸۵ سال بود. نیمی از شرکتکنندگان در معرض هفت بوی مختلف (گل رز، پرتقال، اکالیپتوس، لیمو، نعناع، رزماری، و اسطوخودوس) قرار گرفتند که به یک بوی تقسیم شد. این افراد با استفاده از پخشکننده بو، به مدت چهار ماه هر شب دو ساعت در معرض این بوهای مختلف قرار گرفتند.
نیمی دیگر پخشکننده بدون بو داشتند. پس از اسکن مغزی و آزمایشهای حافظه شفاهی، محققان دریافتند داوطلبانی که در هنگام خواب در معرض رایحههای مختلف قرار گرفتهاند، ۲۲۶ درصد در آزمونهای حافظه کلامی بهتر عمل کردهاند همچنین عملکرد بهتری در ارتباطات عصبی مرتبط با حافظه نشان دادند و تحقیقی که در سال ۲۰۲۲ روی افراد مبتلا به زوال عقل انجام شد، تقویت مشابهی در حافظه نشان داد.
به گفته محققان، اگرچه قرار گرفتن در معرض رایحههای مختلف در حالی که داوطلبان در مطالعه سال ۲۰۲۳ در خواب بودند، انجام شد، اما به گفته محققان، معرفی بوهای جدید به بینی برای تقویت سلامت مغز میتواند در هنگام بیداری نیز تمرین شود.
لئون گفت: ما بهطور کلی از بوهای جدید و متفاوت محروم هستیم و تمرینات مغزی با این مواد طبیعی میتواند فواید کوتاه مدت و بلند مدت برای حافظه داشته باشد.
اگر میخواهید از مطالعه سال ۲۰۲۳ که توسط مایکل لئون و همگروههای وی سود ببرید، میتوانید بیرون بروید و یک پخشکننده بو خریداری و هر شب بوهای مختلف را آزمایش کنید.
اگر میخواهید تمرینات نوروبیک را در حالی که بیدار هستید امتحان کنید، میتوانید به سادگی چند رایحه مختلف - اعم از روغنهای ضروری، لوسیون یا شمعهای معطر - خریداری کنید و آنها را در ساعات مختلف روز به بینی خود معرفی کنید.
نکته کلیدی این است که همه چیز را با هم مخلوط کنید – برای مثال، عطر قهوه صبحگاهی را که ممکن است با بیدار شدن از خواب حس کنید با رایحه وانیل جایگزین یا مقداری اسانس نعناع فلفلی را هنگام شب به دستگاه پخشکننده خود وارد کنید همچنین میتوانید چشمان خود را ببندید و عطرهای مختلف را در پایان هفته استشمام و سعی کنید آنها را حدس بزنید.
از دست دادن حافظه تنها به این نیست که برخی موارد کوچک روزمره خود را فراموش کنید شرایط عصبی مانند آلزایمر و شرایط سلامت روان مانند افسردگی نیز میتواند بر حافظه شما تاثیر بگذارند. استفاده پیشگیرانه از این آزمون بینی در زندگی روزمره خود بهعنوان ابزاری ساده برای فعال نگه داشتن مغزتان ضرری ندارد.