چه عواملی موجب یائسگی زود هنگام می‌شوند؟

همه خانم‌ها تقریبا در یک سن معین دچار یائسگی می‌شوند، اما این موضوع به دلایلی برای بعضی از خانم‌ها زودتر از موعد پیش می‌آید و مشکلاتی را بوجود می‌آورد.

یائسگی بخش طبیعی فرآیند افزایش سن زنان است که در آن قاعدگی پایان می‌یابد و فرد دیگر نمی‌تواند باردار شود. سن یائسگی در زنان معمولاً اوایل دهه‌ی ۵۰ سالگی است، اما برخی از زنان به دلایل گوناگونی زودتر از موعد یائسه می‌شوند.

اگر بانوان زودتر از ۴۰ سالگی، یائسگی را تجربه کنند، به آن یائسگی زود هنگام یا زودرس می‌گویند. گاهی یائسگی زود هنگام علت شناخته شده‌ای ندارد، اما عواملی که در این بخش، آورده ایم، ممکن است سبب یائسگی زود هنگام شوند.

یائسگی زود هنگام ممکن است به عواملی که در ادامه آورده ایم، ایجاد شود، این عوامل عبارتند از:

جراحی رحم یا تخمدان

برداشتن هر دو تخمدان باعث یائسگی می‌شود، زیرا تخمدان‌ها مسئول ترشح هورمون‌ها هستند، اما کارشناسان بیان می‌کنند حتی برداشتن یک تخمدان می‌تواند منجر به کاهش تولید کل هورمون‌های استروژن و پروژسترون شود.

هنگامی که زنان هیسترکتومی (برداشتن رحم) دارند، تخمدان‌های آن‌ها اغلب برای جلوگیری از یائسگی در جای خود باقی می‌ماند، اما ممکن است برای تاخیر انداختن آن کافی نباشد. برداشتن رحم هم می‌تواند باعث یائسگی مشابه برداشتن تخمدان شود.

استعمال سیگار یا قرار گرفتن در معرض دود آن

اگر سیگاری هستید، بدانید که خیلی به سلامتی آسیب مب زنید. سیگار کشیدن می‌تواند زنان را به سمت یائسگی تا دو سال زودتر از حد انتظار سوق دهد و این نتیجه اثرات ضد استروژن نیکوتین است.

محققان موسسه سرطان، دریافتند زنانی که ۱۰۰ نخ سیگار یا بیشتر در زندگی خود کشیده اند ۲۶ درصد بیشتر احتمال دارد که قبل از ۵۰ سالگی دچار یائسگی شوند به علاوه، این مطالعه نشان داد زنانی که به طور منظم در خانه یا محل کار در معرض سموم دود سیگار هستند دچار یائسگی زودرس می‌شوند.

مشکلات بارداری

اگر در حین گذراندن درمان‌های ناباروری متوجه کاهش ذخیره تخمدان (DOR) شدید، متأسفانه در مسیر توقف زودرس باروری هستید. DOR به این معنی است که تخمدان‌های شما فولیکول‌های کمتری دارند که به تخمک تبدیل شوند، بنابراین باردار شدن سخت‌تر و راهی سریعتر برای یائسگی خواهد بود.

اگر هنوز قصد تشکیل خانواده دارید، مهم است به آن توجه کنید. متخصصان زنان و زایمان گزینه‌های درمانی تهاجمی‌تر برای دستیابی به بارداری، از جمله، IVF را برای بیماران مبتلا به DOR توصیه می‌کند. IVF خود، یک عامل خطر برای یائسگی زودرس نیست.

کمبود وزن

وقتی نوبت به یائسگی زودرس می‌رسد، کمبود وزن بیشتر از چاقی عامل خطر است. استروژن در بافت چربی ذخیره می‌شود، بنابراین اضافه وزن یا چاقی احتمال شروع دیررس یائسگی را افزایش می‌دهد، زیرا استروژن بیشتر است.

لاغر شدن به دلیل تغذیه نامناسب یا اختلال در خوردن، به این معنی است که چربی و استروژن کمتری وجود دارد و زن را دچار یائسگی زودرس می‌کند. زنانی که در تمرینات بدنی بیش از حد شرکت می‌کنند، مانند دوندگان ماراتن، اگر چربی بدن آن‌ها بسیار کم باشد نیز ممکن است در معرض خطر بگیرند.

درمان سرطان

یائسگی زودرس می‌تواند یک عارضه جانبی ناشی از شیمی درمانی یا پرتودرمانی باشد. درمان سرطان، مانند شیمی درمانی ورادیوتراپی لگن، اغلب به بافت تخمدان آسیب می‌رساند و منجر به نارسایی زودرس تخمدان و در نتیجه یائسگی می‌شود.

به گفته انجمن سرطان شناسی علائم یائسگی ناشی از درمان‌های سرطان می‌تواند بدتر از یائسگی طبیعی باشد، زیرا کاهش هورمون‌ها سریعتر اتفاق می‌افتد همچنین، حتی اگر درمان‌های سرطان لزوماً باعث یائسگی نشوند، آسیب‌هایی که وارد می‌شود می‌تواند زودتر از حالت عادی منجر به یائسگی شود.

بیماری خود ایمنی

تعریف "خودایمنی" به این معنی است که بدن شما به خود حمله می‌کند بنابراین برای زنانی که بیماری‌هایی مانند لوپوس، آرتریت روماتوئید، تیروئیدیت یا بیماری آدیسون دارند، آسیب به تخمک‌های آن‌ها توسط سلول‌های ایمنی خودشان ممکن است. برخی از انواع بیماری‌های خود ایمنی آنتی بادی‌هایی را تولید می‌کنند که ممکن است به اشتباه به بافت تخمدان حمله کرده و منجر به نارسایی زودرس تخمدان شوند.

برخی از بیماری‌های خود ایمنی نیز باعث آسیب به غدد تولید کننده هورمون می‌شوند. مطالعات اخیر نشان می‌دهد که ۲۰ درصد از زنان مبتلا به نارسایی زودرس تخمدان نیز دارای بیماری خود ایمنی هستند.

بی نظمی کروموزومی

سندرم ترنر که در آن یک زن بخشی یا همه یکی از دو کروموزوم X خود را از دست می‌دهد. تخمدان‌های زنان مبتلا به سندرم ترنر به خوبی عمل نکرده و اغلب حتی هورمون‌های مورد نیاز برای شروع بلوغ را تولید نمی‌کنند، اما شما می‌توانید حامل یک بیماری کروموزومی دیگر، ایکس شکننده باشید، حتی بدون اینکه بدانید.

بیماری صرع

چرخه قاعدگی می‌تواند باعث تشنج در زنانی شود که دارای بیماری عصبی صرع هستند، بنابراین به نظر می‌رسد با تغییرات هورمونی ارتباط دارد. بنیاد صرع بیان می‌کند یائسگی ممکن است یک دهه زودتر در برخی از زنان مبتلا به صرع رخ دهد مشخص نیست چرا، اما پزشکان فکر می‌کنند این ممکن است به تأثیر تشنج بر قسمت‌های خاصی از مغز که هورمون‌ها را تنظیم می‌کند، مربوط باشد.

استرس شدید

در حالی که استرس به تنهایی باعث یائسگی زودرس نمی‌شود، اما ممکن است به آن کمک کند. احتمال دارد استرس شدید روانی منجر به اختلال در عملکرد تخمدان شود. اگر استرس شدید دارید، عملکرد باروری سرکوب می‌شود. تحقیقات اخیر دانشگاه نشان داده است که استرس می‌تواند در یائسگی زن نقش داشته باشد، اما با تغییر سبک زندگی قابل اصلاح است.

منبع: نمناک