کشف فسیل ۱۰۰ میلیون‌سالۀ یک «اژدر پرنده» در آرژانتین

بقایای یک خزندۀ بالدار بزرگ که ۱۰۰ میلیون سال پیش در عصر دایناسورها در آسمان پرسه می‌زد توسط محققان کشف شد.

به گزارش فرادید، این موجود ماقبل تاریخ یک پتروسور از خانوادۀ جانوران موسوم به «اژدرکید» (Azhdarchidae) است؛ گروهی از حیوانات که بیش از ۲۰۰ میلیون سال پیش ظاهر شدند و تا زمان انقراض دسته‌جمعی در حدود ۶۶ میلیون سال پیش بر روی زمین زندگی کردند. نام این خانواده از جانوران از کلمۀ فارسی «اژدر» گرفته شده که مار یا اژدهایی هیولاوار در افسانه‌های ایرانی بوده است.

پتروسورها به این دلیل که اولین مهره‌داران یا حیوانات دارای ستون فقرات هستند که توانایی پرواز را تکامل می‌دهند، قابل توجه هستند.

این هفته، تیمی از دیرینه‌شناسان از کشف بقایای یک اژدرکید در استان ریونگرو در منطقه پاتاگونیا در جنوب آرژانتین خبر دادند.

محققان یک تک‌استخوان مهرۀ گردن را در ساحل آبگیر Ezequiel Ramos Mexía یافتند؛ دریاچه‌ای بزرگ و مصنوعی که در امتداد مرز ریونگرو با استان همسایه‌اش قرار دارد.

تصویری بازسازی شده از یک پتروسور از خانوادۀ اژدرکیدها

این استخوان مهرۀ ناقص که در مقاله‌ای در مجله موزه علوم طبیعی آرژانتین شرح داده شده، در صخره‌هایی از یک سازند زمین‌شناسی کشف شد که قدمت آن بین ۱۰۰ تا ۹۰ میلیون سال پیش است.

نویسندگان مشخص کردند که این استخوان نمایانگر یک پتروسور از خانواده اژدرکید است. این خانواده از پتروسورها شامل بزرگترین حیوانات پرنده شناخته شده در تمام دوران‌ها است؛ از جمله Quetzalcoatlus که طول بال‌هایی تا ۱۲ متر داشت و وقتی می‌ایستاد ارتفاع قدش به اندازه یک زرافه امروزی بود.

فدریکو آگنولین، یکی از نویسندگان جدیدترین مطالعه می‌گوید: «اژدارکیدها خزندگان پرنده غول‌پیکر اما بسیار لاغری بودند. آن‌ها منقارهای بسیار بلند و گردنی دراز و باریک داشتند».

به گفته آگنولین، استخوان‌های اژدرکید بسیار شکننده هستند، بنابراین به سختی می‌توان نمونۀ سالمی از آن‌ها را پیدا کرد. او در بیانیه‌ای به رسانه‌های آرژانتینی گفت: «هر گونه کشف بقایای فسیلی این خانواده مهم است، حتی اگر قطعه‌ای از استخوان‌های آن‌ها باشد».

در حال حاضر تنها یک قطعه از استخوان مهرۀ این جانور پیدا شده که به گفتۀ محققان قدیمی‌ترین فسیل یافت‌شدۀ اژدرکیدها در قاره آمریکای جنوبی است.

برخلاف گونه‌های دیگر، حیوانی که فسیل استخوان مهره‌اش کشف شده، در مقایسه با بسیاری از پتروسورهای دیگر در خانواده اژدرکیدها نسبتا کوچک بوده است، اگرچه هنوز هم به خودی خودش بزرگ بوده و احتمالاً دارای طول بال‌هایی شبیه به بال‌های کرکس‌های کندور امروزی بوده که در میان بزرگ‌ترین پرنده‌های قادر به پرواز جهان جای دارند.