(ویدئو) پای فیل چرنوبیل؛ از خطرناک‌ترین اشیا جهان!

در ۲۶ آوریل ۱۹۸۶، یک حادثه فاجعه بار در نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل در اوکراین رخ داد. انفجار در راکتور شماره ۴ این نیروگاه موجب انتشار مقادیر زیادی از مواد رادیواکتیو در محیط شد. این فاجعه ناشی از یک سری خطا‌های انسانی و نقص فنی بود و تاثیر مخربی بر مناطق اطراف داشت که هنوز هم آثار آن احساس می‌شود.

به گزارش عصر ایران، یکی از بقایای این حادثه ماده‌ای گدازه مانند و بسیار رادیواکتیو است که با نام مستعار "پای فیل" شناخته می‌شود. این توده عظیمی از ماده‌ای کمیاب به نام کوریم (Curium) است که تقریبا ۳ متر طول دارد. به دلیل سطوح بالای پرتوافشانی آن، تنها چند دقیقه قرار گرفتن در معرض پای فیل می‌تواند برای انسان مرگبار باشد.

به رغم گذشت بیش از سه دهه از فاجعه نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل، پای فیل همچنان یکی از خطرناک‌ترین اشیا جهان محسوب می‌شود.

کشف پای فیل چرنوبیل

چند ماه پس از انفجار نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل، تیمی از مهندسان برای بررسی بقایای راکتور اعزام شدند. آن‌ها توده عظیمی را در زیرزمین نیروگاه کشف کردند. بلافاصله نام پای فیل برای این توده انتخاب شد، زیرا شکل ظاهری آن شبیه به پای این حیوان بود.

تیم پژوهشی اقدام به گرفتن یک سری عکس و جمع آوری نمونه کردند. نمونه‌ها برای تعیین میزان پرتوافشانی به کار گرفته شدند. بخش مهمی از پژوهش در مورد فاجعه نیروگاه چرنوبیل، کشف پای فیل بود. این به دانشمندان اجازه داد تا میزان کامل آسیب ناشی از انفجار را درک کنند.

شکل گیری و ترکیب پای فیل

پس از انفجار، مواد رادیواکتیو از راکتور به سمت پایین مخزن آن حرکت کرده و روی کف منطقه مهار فرو ریختند. مواد رادیواکتیو با بتن منطقه مهار واکنش نشان داده و ترکیب را تغییر دادند. این ترکیب به زیرزمین نفوذ کرده و در نهایت سرد و جامد می‌شود. تخمین زده می‌شود که دما طی انفجار راکتور شماره ۴ چرنوبیل به ۲۶۰۰ درجه سلسیوس رسیده باشد.

پای فیل یک توده بزرگ از ماده‌ای بسیار رادیواکتیو به نام کوریم است. این ماده از مخلوطی از مواد بسیار رادیواکتیو از جمله اورانیم، پلوتونیم، و سایز محصولات ناشی از شکافت هسته‌ای شکل گرفته است. از دیگر ترکیبات آن می‌توان به بتن، شن و ماسه و دیگر مواد موجود در هسته راکتور و منطقه مهار بتنی اشاره کرد.

دیگر موارد شکل گیری کوریم به غیر از حادثه نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل شامل یک بار در حادثه تری مایل آیلند در سال ۱۹۷۹ و سه بار در فاجعه راکتور فوکوشیما دایچی در سال ۲۰۱۱ می‌شوند.

ترکیب دقیق پای فیل در چرنوبیل به دلیل ماهیت بسیار رادیواکتیو آن به طور دقیق مشخص نیست. با این وجود، رنگ قهوه‌ای آن نشان می‌دهد که حاوی مقدار زیادی سیلیس است.

پیامد‌ها

بین ماه‌های می‌و نوامبر ۱۹۸۶، پناهگاهی برای کمک به مهر و موم کردن مواد رادیواکتیو درون راکتور شماره ۴ نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل ساخته شد. این پناهگاه از فولاد و بتن ساخته شده بود. این پوشش تا ۹۵ درصد مواد رادیواکتیو اولیه را درون خود نگه می‌داشت.

در سال ۱۹۹۶، ده سال پس از فاجعه چرنوبیل، آرتور کورنیف، متخصص پرتوافشانی، از این مکان و پای فیل بازدید کرد. وی چندین عکس از ساختار موجود گرفت.

این عکس‌ها به عنوان هشداری برای بقیه جهان در مورد وضعیت ضعیف ساختار پوششی بود. به دنبال آن، گروهی متشکل از هفت کشور تامین مالی پروژه حبس ایمن جدید را برای ساخت محفظه‌ای مطمئن‌تر و پوشش بقایای راکتور شماره ۴ را بر عهده گرفتند. این ساختار در سال ۲۰۱۶ تکمیل شد و بخشی از یک پروژه بسیار بزرگتر محسوب می‌شود که هدف آن ایمن کردن منطقه اطراف نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل برای ۱۰۰ سال آینده است.