صعود بورس از کانال ارزی؟

دلار به ادامه تاخت وتاز خود در کانال‌های جدید قیمتی ادامه می‌دهد و در این میان بورس تهران در واکنش به نوسانات قیمت اسکناس آمریکایی همچنان گرفتار فروواکنشی یا همان واکنش کند به اطلاعات موجود است. به‌نظر می‌رسد بورس تهران در روز‌های آتی خود را با ارتفاع جدید قیمت دلار همسو و همگام خواهد کرد.

بورس تهران در سال‌های اخیر با نوسانات قیمت دلار همبستگی مستقیمی داشته و همواره با یک تاخیر زمانی به افت و خیز‌های قیمت دلار عکس العمل نشان‌داده و احتمالا در مقطع کنونی نیز همین سنت تاریخی، مجددا تکرار خواهد شد و بازار دیر یا زود عقب ماندگی کنونی خود نسبت به سایر بازار‌ها و به‌خصوص بازار ارز را جبران خواهد کرد.

بازار در آینه آمار

در روزی که گذشت، شاخص‌کل بورس تهران با رشد همراه شد تا مجددا این شاخص در حوالی مرز مهم و روانی دو‌میلیون‌واحدی با حمایت همراه شود. صعود در نماگر اصلی بازار سهام در حالی رقم خورد که شاخص هم وزن در روز گذشته با کاهش مواجه شد. همچنین در روز گذشته، ۳۵۵‌میلیارد‌تومان نقدینگی حقیقی از بازار سهام خارج شد تا روند خروج سرمایه‌ها از تالار شیشه‌ای همچنان ادامه‌دار باشد.

ارزش معاملات خرد بازار سهام نیز که شامل سهام و حق تقدم می‌شود، رقم ۳‌هزار و ۶۲۶‌میلیارد‌تومان را ثبت کرد. قیمت دلار نیز در روز گذشته با افزایش همراه شد و در لحظه تنظیم این گزارش (ساعت ۱۶ روز دوشنبه) در نیمه‌های کانال ۵۳‌هزار‌تومان معامله می‌شد. به‌نظر می‌رسد در معاملات سه شنبه، بازار به افزایش قیمت ارز واکنش قابل‌توجهی نشان دهد و نماگر‌ها در دامنه مثبت به‌کار خود ادامه دهند.

چرا بورس با دلار همگام نمی‌شود؟

دلار در روز‌های اخیر توانسته خود را از بند کریدور ۴۸ تا ۵۰‌هزار‌تومان که ماه‌ها در آن محبوس بود، برهاند و وارد کانال ۵۳‌هزار تومان شود. انتظار بر این بود که بازار سهام نیز که همبستگی مستقیمی با نوسانات قیمت اسکناس آمریکایی دارد، با توجه به رشد دلار با افزایش ارتفاع قیمت‌ها و شاخص‌ها همراه شود، اما این مهم محقق نشد تا این سوال در اذهان برخی از سرمایه‌گذاران و اهالی بورس تهران متبادر شود که دلیل عدم‌پیروی بورس از دلار چیست؟ در پاسخ به سوال مذکور می‌توان دو سناریو را مطرح کرد.

همان‌طور که در گزارش روز گذشته «دنیای‌اقتصاد» تحت‌عنوان شوک جنگی به بورس تهران گفته شد، ریسک‌های ناشی از درگیری‌ها و کشمکش‌های سیاسی و نظامی در محاسبات ذهنی سرمایه‌گذاران در کوتاه مدت، وزن قابل‌توجهی دارد و این موضوع سبب می‌شود تا سرمایه‌گذاران و فعالان بورس تهران، به اثر منفی جنگ بیش از تاثیر روانی مثبت افزایش نرخ ارز واکنش نشان دهند، به همین‌دلیل بازار سهام در روز یکشنبه، یکی از سنگین‌ترین ریزش‌های ماه‌های اخیر خود را تجربه کرد، اما از آغازین دقایق معاملات روز گذشته در بورس تهران، مشخص بود که بازار سهام در این روز، اوضاع و احوال نابسامانی به مانند جریان معاملات روز یکشنبه نخواهد داشت و با توجه به کانال شکنی‌های متوالی دلار، معامله‌گران این‌بار افزایش قیمت دلار را در محاسبات ذهنی خود لحاظ خواهند کرد. همین موضوع نیز رنگ واقعیت به خود گرفت و در روز گذشته نماگر اصلی بازار سهام با رشد اندک ۰.۲۲‌درصدی همراه شد.
البته وضعیت بد معاملاتی در نماد‌های کوچک سبب شد تا شاخص هم وزن با کاهش ارتفاع ۰.۳۳‌درصدی همراه شود؛ اما در مجموع، رصد معاملات روز گذشته بورس تهران نشان از آن داشت که افزایش قیمت دلار به‌عنوان یک عامل مهم، فراروی ریزش ادامه‌دار بازار قد علم کرده است و بازار نمی‌تواند اثر افزایش نرخ ارز را نادیده بگیرد. دومین عاملی که در مواقع این‌چنینی به بازار لطمه می‌زند، تحریک جریان عرضه و تضعیف جریان تقاضا است که موجبات افت قیمت در اکثر نماد‌های معاملاتی را فراهم می‌کند. وقتی اخبار منفی در زمینه‌های مختلف به بازار مخابره می‌شود، فروشندگان دست به ماشه که هر لحظه وضعیت بازار را رصد می‌کنند و دیدگاه کوتاه مدتی دارند، اقدام به عرضه سهام خود می‌کنند. از سوی دیگر خریداران نیز با مشاهده وضعیت منفی در بازار، تقاضای خود را به روز‌های معاملاتی بعد موکول می‌کنند.

به بیانی ساده تر، افرادی که خواهان و مایل به خرید سهام هستند، اندکی صبر می‌کنند تا جهت و مسیر حرکت آتی بازار مشخص شود تا در روز‌های آینده اقدام به خرید سهام کنند. برآیند اتفاقات مذکور سبب می‌شود تا عرضه افزون‌تر و تقاضا کمتر شود و بازار در نماد‌های مختلف با کاهش قیمت همراه شود. در مقام جمع بندی برای این بخش می‌توان گفت که مخابره اخبار منفی (مانند جنگ اخیر فلسطین و اسرائیل) از دو جنبه جریان معاملات بورس تهران را تحت الشعاع قرار می‌دهد؛ از یک‌سو وزن سنگینی را در محاسبات ذهنی سرمایه‌گذاران به خود اختصاص می‌دهد و اجازه توجه به پارامتر‌های مثبت تاثیرگذار بر روند بازار را نمی‌دهد و از سویی دیگر جریان عرضه و تقاضا را دستخوش تغییراتی می‌کند که این موضوع موجب می‌شود قیمت‌ها با افت همراه شوند.

بورس صعودی خواهد شد؟

همان‌طور که گفته شد، به‌نظر می‌رسد در روز‌های آتی بورس تهران به افزایش قیمت ارز واکنش نشان خواهد داد. در سال‌گذشته نیز که در نیمه دوم سال دلار در مسیر صعودی قرارگرفت، در اوایل روند صعودی دلار، بورس تهران همچنان یک بازار عقب مانده نسبت به دلار بود و عمده رشد بورس تهران و همسان شدن بورس با روند دلار در یک بازه زمانی ۷۵‌روزه و از ابتدای اسفند سال‌گذشته تا نیمه‌های اردیبهشت صورت‌گرفت.

در سال‌های گذشته نیز چنین موضوعی در بازار سهام، اتفاق‌افتاده است. در سال‌۹۷ که کشور با جهش ارزی پس از خروج آمریکا از برجام روبه‌رو شد، بازار سهام خود را با نوسانات و افزایش قیمت دلار همگام نکرده بود، اما در سال‌۹۸ و ۹۹، رشد اصلی بورس تهران اتفاق افتاد و این بازار عقب‌ماندگی خود نسبت به دلار را جبران کرد.