سونامی قیمت سرویس مدارس در مهر ۱۴۰۲

کلاس اولی‌ها که صفت «شکوفه» را یدک می‌کشند، دیروز به روال هر سال زودتر از دانش آموزان بزرگ‌تر وارد مدرسه شدند. به این ترتیب با به صدا درآمدن زنگ شکوفه ها، سال تحصیلی جدید رسما آغاز شد در حالی که هنوز تکلیف برخی مسائل از جمله سرویس مدارس کاملا روشن نیست.

به گزارش جام‌جم، شورا‌های اسلامی چندماهی است که نرخ سرویس مدارس را در شهر‌های مختلف، مصوب کرده اند، اما هنوز همه خانواده‌های متقاضی برای استفاده از سرویس ایاب و ذهاب تصمیم نگرفته اند که مهم‌ترین دلیل آن‌ها قیمت‌هایی است که برای حمل ونقل دانش آموزی اعلام می‌شود.

در شهر‌های بزرگ و به خصوص در تهران که همه چیز بوی گرانی می‌دهد عملا هزینه سرویس مدارس با نرخ تورم هماهنگ شده؛ گویی این هماهنگی وظیفه‌ای است که باید مو به مو اجرا شود. البته با این که کف و سقف قیمت‌ها در شورای شهر تهران به تصویب رسیده، هزینه‌ای که اغلب مدارس به خانواده‌ها اعلام می‌کنند، چند میلیون تومانی از حداکثر قیمت‌ها بالاتر است به طوری که صدای اعتراض والدین بلند شده است. در سایر شهر‌ها نیز تقریبا همین اوضاع حاکم است و استفاده از سرویس مدرسه سهم قابل توجهی از درآمد خانواده‌ها را می‌بلعد تا مخارج مربوط به حمل ونقل در کنار همه خرج‌های ریز و درشت یک دانش آموز، تحصیل را به یکی از گران‌ترین اقلام در سبد خانوار تبدیل کند.

قیمت‌ها و خانواده‌های شوک زده

براساس مصوبه ۵ شهریور شورای شهر پایتخت، حداقل مبلغ سرویس برای دانش آموزان ابتدایی پنج میلیون و ۴۰۰ هزار تومان و حداکثر ۲۱ میلیون تومان است که این ارقام برای دانش آموزان مقطع متوسطه از شش میلیون و ۱۰۰ هزار تومان تا حداکثر ۲۳ میلیون تومان در نوسان است. این ارقام نیز براساس مبلغ ورودیه روزانه، هزینه هر پنج کیلومتر و ضریب سطوح شیبدار محاسبه شده است. اما بررسی‌های میدانی ما نشان می‌دهد این بار نیز مانند سال‌های گذشته این مصوبه و این قیمت‌ها به راحتی توسط برخی مدارس نقض می‌شود و قیمت‌ها تا جایی که جیب خانواده‌ها کشش داشته باشد، افزایش می‌یابد.

گزارشی که پدر یک دانش آموز کلاس پنجمی به جام جم می‌دهد، حکایت از درخواست مبلغ ۲۴ میلیون تومان برای ایاب و ذهاب یک سال تحصیلی دارد. این درحالی است که حداکثرهزینه سرویس مدرسه برای مقطع ابتدایی نباید از ۲۱ میلیون تومان بیشتر باشد و ۲۴ میلیون تومان درخواستی حتی یک میلیون تومان از حداکثر مبلغ مجاز برای مقطع متوسطه بیشتر است. پدر یکی از دانش آموزان کلاس دومی تهران و ساکن منطقه ۷ نیز که فاصله خانه تا مدرسه اش حدود چهار کیلومتر است باید ۱۵ میلیون تومان بابت سرویس مدرسه بپردازد که او به شدت به این رقم اعتراض دارد. مادر دانش آموز دیگری در تهران که مسافت خانه تا مدرسه فرزندش بسیار کوتاه است نیز امسال باید ۱۱ میلیون تومان بپردازد که در گفتگو با ما می‌پرسد پس کف قیمتی که شورای شهر تعیین می‌کند و برای یک دانش آموز مقطع متوسطه باید شش میلیون و ۱۰۰ هزار تومان باشد شامل حال کدام خانواده‌ها می‌شود؟

آسمان همه جا همین رنگ است

در شهر تهران اگر خانواده‌ها بپذیرند به عنوان مثال هزینه ۲۴ میلیون تومانی سرویس مدرسه برای یک سال تحصیلی تقریبا هشت ماهه را بپردازند به این معنی است که ماهی سه میلیون تومان و روزی ۱۳۶ هزار تومان برای رفت و آمد فرزندشان باید هزینه کنند. اگر نرخ سرویس مدرسه ۱۰ میلیون تومان تعیین شده باشد، خانواده‌ها باید ماهانه یک میلیون و ۲۵۰ هزار تومان هزینه کنند که می‌شود هر روز ۵۶ هزار تومان. با این که این رقم به ظاهر چندان بالا نیست، اما بسیاری از خانواده‌ها از پس پرداخت همین مبلغ نیز برنمی آیند و مانند پدری در تهران که با جام جم گفتگو می‌کرد، خیلی‌ها ترجیح می‌دهند صبح‌ها دیرتر به محل کار برسند و کمی کسری کار بخورند تا دانش آموز را خودشان به مدرسه برسانند.

در سایر شهر‌های بزرگ نیز با این که نسبت به تهران اوضاع کمی تلطیف شده، اما همین جو حاکم است. به عنوان مثال در استان فارس برای سال تحصیلی ۱۴۰۳۱۴۰۲ مصوب شده تا براساس نوع خودرو، هزینه سرویس مدرسه برای یک کیلومتر مسافت (مسیری که به واقع کوتاه است) از چهار میلیون و ۴۸ هزار تومان تا هفت میلیون و ۳۹۸ هزار تومان متغیر باشد. همچنین رفت و آمد سرویس در محدوه طرح ترافیک ۱۰ درصد به قیمت‌ها بیفزاید. در بوشهر نیز که نرخ سرویس مدرسه نسبت به سال گذشته ۴۰ درصد افزایش داشته هر دانش آموز هر ماه برای استفاده از سرویس سواری باید ۷۰۰ هزار تومان بپردازد، البته به این شرط که فقط در یک منطقه شهرداری جابه جا شود، چراکه اگر به جابه جایی میان مناطق مختلف شهر نیاز باشد، هزینه ماهانه هر دانش آموز تا ۹۰۰ هزار تومان افزایش می‌یابد که برای یک سال تحصیلی هشت ماهه به بیش از هفت میلیون تومان می‌رسد. البته این در شرایطی است که مدارس و شرکت‌های پیمانکاری دقیقا نرخ‌های مصوب را ملاک عمل قرار دهند، زیرا اگر هر مدرسه و هر پیمانکار با این استدلال که «نمی صرفد» قیمت‌ها را به دلخواه افزایش دهد، مسلما هزینه خانواده‌ها بیشتر از ارقام اعلام شده خواهد بود.

ماهیگیری از آب گل آلود

برخی خانواده‌ها فرزندان خود را عادت می‌دهند که مسیر خانه تا مدرسه را به تنهایی بروند و برگردند که این روش برای دانش آموزان بزرگ‌تر و البته در مسافت‌های کوتاه به نظر کارساز می‌آید. اما دانش آموزان کم سن و سال یا آن‌هایی که مجبور به پیمودن مسافت‌های بیشتری هستند یا باید با پدر و مادر رفت و آمد کنند یا اگر والدین فرصت یا خودروی شخصی ندارند، چاره‌ای جز استفاده از سرویس مدرسه برای شان نمی‌ماند.

قیمت‌های مصوب هم که بالاست و بسیاری از خانواده‌ها توان پرداخت ندارند، به همین علت امسال راه دیگری باز شده که برخی از تاکسی‌های اینترنتی مبدع آن بوده اند. این شرکت‌ها مدعی ۳۰ درصد ارزان بودن نرخ‌های خود نسبت به قیمت‌های مصوب شورا‌های شهر هستند و در نگاه اول نیز همه چیز به نفع مصرف کننده جلوه می‌کند. یکی از خانواده‌هایی که این روش را دنبال کرده به ما توضیح می‌دهد رقم اعلامی مدرسه ۱۱ میلیون تومان است، اما تاکسی اینترنتی از آن‌ها ۶.۵ میلیون تومان درخواست کرده است. همچنین پدر یک دانش آموز ابتدایی در منطقه ۶ تهران که توان پرداخت هزینه ۱۰ میلیون تومانی سرویس مدرسه را نداشت با چهار میلیون و ۷۰۰ هزار تومان اعلام شده از سوی شرکت اینترنتی کنار آمده و قصد انعقاد قرار داد دارد.

این تفاوت فاحش میان قیمت‌ها سبب شد ما با تماس با یکی از این شرکت ها، چند و، چون ماجرا را جویا شویم که درست چند لحظه پس از برقراری مکالمه با اپراتور حقیقت ماجرا فاش شد. موضوع این است که تاکسی‌های اینترنتی، سال تحصیلی را به دو نیمسال اول و دوم تقسیم کرده اند و هزینه‌ای را که به اولیا اعلام می‌کنند مربوط به نیمسال اول یعنی تا پایان اسفند ۱۴۰۲ است به طوری که برای فروردین تا پایان خرداد ۱۴۰۳ بنا دارند هزینه جداگانه‌ای دریافت کنند در حالی که بیشتر خانواده‌ها از این حقیقت بی خبرند. این مسائل در مجموع گویای یک حقیقت است و آن این که سرویس مدرسه و حمل و نقل دانش آموزی در کشور ما موضوعی پرحاشیه و نابسامان است که نه در گذشته و نه اکنون برایش تدبیری نشده؛ حال آن که به شدت نیازمند سر و سامان است.

شاید لازم باشد در میان این آشفتگی یک بار دیگر بر لزوم راه اندازی اتوبوس مدرسه، خدمتی که در بیشتر کشور‌های جهان به دانش آموزان ارائه می‌شود نیز اشاره کنیم و از مسئولان بخواهیم تا موضع خود را در قبال راه اندازی این سیستم حمل ونقل با شفافیت توضیح دهند تا بدانیم آیا شهرداری‌ها که در همه نقاط جهان، اتوبوس مدرسه را راهبری و مدیریت می‌کنند در کشور ما ترجیح می‌دهند پای شان را کنار بکشند تا چالش‌های سرویس مدرسه همچنان ادامه داشته باشد؟