امام جمعه رشت: هیچ کس از کشف حجاب راضی نیست/«بزن بهادر» جایی ندارد؛ تذکر اثرگذار است

حجت الاسلام فلاحتی، نماینده، ولی فقیه در استان گیلان و امام جمعه رشت گفت: نگاه کلان مجموعه عوامل نیروی انتظامی، نیرو‌های سپاه و بسیج، ادارات، استانداری و... این است که عوامل اصلی ناهنجاری‌ها اندک هستند و آن‌ها را رصد می‌کنند. به همه دوستان عرض کرده‌ایم که افرادی که با نظام معاندت دارند و اندک هستند را ردیابی و شناسایی کنند. اینجا در وهله اول باید کار ایجابی کرد و انجام می‌دهیم.

مشروح گفت و گوی جماران با حجت الاسلام رسول فلاحتی گیلانی امام جمعه رشت و استاد درس خار فقه و اصول حوزه علمیه در پی می‌آید:

دیدگاه شما درباره لایحه عفاف و حجاب که در مجلس بررسی می‌شود، چیست؟

سال‌های گذشته در سازمان‌ها و برخی وزارتخانه‌ها مثل وزارت کشور، وزارت ارشاد، شورای فرهنگ عمومی، شورای عالی فرهنگی کشور و... قوانین ریز و درشتی درباره حجاب و عفاف وجود داشت، اما اغتشاشات اخیر و کشف حجاب‌ها قدری بستر را فراهم کرد تا دولت وارد میدان شده و حجاب مسأله حاکمیتی شود. طبیعی است که امروز دیگر آن امر به معروف و نهی از منکری که فق‌های عزیز ما در رساله‌ها مطرح کرده‌اند نه اینکه کارآمدی ندارد، چون همۀ مبانی و ارزش‌های دینی ما همیشه تأثیرگذار است، اما شیوۀ عمل و نحوه اِعمال برنامه‌ها باید عوض شود.

من در مسأله امر به معروف و نهی از منکر، بار‌ها به دوستان عرض کرده‌ام که اگر منکری دیدید باید تذکر دهید. رهبر معظم انقلاب می‌فرماید: «به طرف مقابل بگویید که این کار خلاف شرع است.»، اما ایشان اضافه می‌کنند که «اگر دیدید کسی منکری انجام می‌دهد و اگر شما تذکر دهید، تأثیر نمی‌گذارد بلکه ممکن است اثر معکوس داشته باشد؛ اما می‌دانید اگر شخص دیگری، عامل به منکر را نهی کند از او می‌پذیرد، شما به وی بگویید تا به عامل به منکر تذکر دهد.» مفهوم این سخن یعنی اعمال شیوه‌های جدید در عرصه امر به معروف و نهی از منکر است. طبیعی است که درباره این مسأله در زمان ما هم باید شیوه‌های جدیدی اعمال شود.

دولت لایحه‌ای فرستاده و در مجلس جرح و تعدیل‌هایی می‌شود. من نمی‌دانم که در آینده نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی چه تصمیاتی اتخاذ خواهند کرد؛ طبیعتاً آن‌ها تصمیماتی خواهند گرفت که مورد رضای خدا و عنایت مراجع معظم تقلید باشد و به باور‌های مردم متدین و ارزشی ما لطمه نخورد. طبیعی است که منتظر قانون هستیم.

ارزیابی خودتان را درباره جریمه‌های متعدد و متفاوتی که در لایحه در نظر گرفته شده، بفرمایید.

بعضی از مسئولان نظام که به استان ما تشریف آورده بودند، می‌گفتند: جرائم با هزینه‌هایی که نسبت به آن‌ها تعیین می‌شود تناسب و توازن ندارد و معتقد بودند که باید جریمه‌ها زیادتر شود. الان ما نمی‌توانیم قضاوت کنیم که آیا جریمه برای مسئله کشف حجاب، عامل بازدارنده است یا نه؟ من نفیاً و اثباتاً نمی‌توانم چیزی بگویم، اما افرادی که عوامل دشمن هستند و می‌خواهند نظام اسلامی را به چالش بکشند بحث دیگری دارند. آنان جرمی مرتکب می‌شوند تا نظام اسلامی را به چالش بکشند و قلوب مردم عزیز ما را جریحه‌دار کنند. اینجا می‌شود گفت که جریمه مؤثر است، اما در بخش‌های عادی و توده‌های متعارف جامعه، الان قضاوت اثباتاً و نفیاً مشکل است. از دیدگاه من، کسانی که کشف حجاب می‌کنند چند گروه هستند:

گروه اول معاندان نظام اسلامی هستند. از روز نخست پیروزی انقلاب عده‌ای معاند هستند که شامل بهائی‌ها، سطنت‌طلبان و مخالفان و معاندان نظام می‌شوند. برای گروه اول باید جریمه مقرر گردد و اگر برخورد‌های آن‌ها منجر شود به این‌که به جنگ نظام بیایند، قانون و احکام خاص خود را طلب می‌کند. برای این‌ها جریمه‌ها باید بازدارنده باشد و معاندان احساس و باور کنند که نظام اسلامی در دفاع از حدود و ثغور خود، سخت ایستاده و اصول خود را حفظ می‌کند.

گروه دوم عوامل گروه اول در ایجاد ناهنجاری‌ها هستند. برای گروه دوم در وهلۀ اول باید کار ایجابی کنیم. این‌ها را رصد و پیدا کنیم و اندیشمندان، صدا و سیما و جرائد کار فرهنگی کنند. بله، اگر این‌ها هم به راه نیامدند جریمه می‌تواند عامل بازدارنده باشد.

گروه سوم برخی از زنان یا دختران جوانی هستند که شاید هیچ هدفی علیه نظام و کسی ندارند، بلکه بستر را آماده برخی کار‌ها می‌بینند. به قول معروف «شهر که شلوغ شود قورباغه هفت تیرکش می‌شود.» در گیلان افرادی داشتیم که مشکل خانوادگی، روانی و مشکلات دیگری دارند و در خیابان یا در انظار جمعیت مسلمان و بچه‌های متدین و ارزشی کشف حجاب می‌کنند. برای این‌ها باید کار فرهنگی کرد و لازم است همه ما در این عرصه تلاش کنیم. از طرف دیگر انسان نباید به سرعت به آن‌ها بتازد.

بنابراین، در گروه سوم، بازار که شلوغ، و میدان که آشفته می‌شود یک عده می‌آیند. گروه سوم را با جریمه نمی‌شود کاری کرد، بلکه باید کار‌های ایجابی کرد تا متوجه مسیر اشتباه خود شوند. الحمدلله مجموعۀ جرائد و اصحاب رسانه ما در عرصه روشنگری کار می‌کنند.

امیدوارم که در این راستا خدای متعال ما را از گردنه عبور دهد و ان‌شاءالله با سربلندی از این گردنه عبور خواهیم کرد.

با توجه به اینکه استان‌های شمالی به ویژه استان گیلان، پذیرای میهمان از سراسر کشور هستند برنامه‌های کلان مسئولان استان پیرامون حجاب چیست؟

نگاه کلان مجموعه عوامل نیروی انتظامی، نیرو‌های سپاه و بسیج، ادارات، استانداری و... این است که عوامل اصلی ناهنجاری‌ها اندک هستند و آن‌ها را رصد می‌کنند. به همه دوستان عرض کرده‌ایم که افرادی که با نظام معاندت دارند و اندک هستند را ردیابی و شناسایی کنند. اینجا در وهله اول باید کار ایجابی کرد و انجام می‌دهیم.

به عنوان مثال، خانمی با وضع ناهنجار در شهر موتورسواری می‌کند، مسئولان وی را ردیابی و پیدا می‌کنند که در نهایت آن خانم اظهار ندامت می‌کند. اظهار ندامت که می‌کنند «أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالْإِثْمِ» ممکن است حیله به کار ببرند، اما مسئولان نظام اسلامی در اکثر بخش‌ها مداراگر هستند و با همه تعامل سازندۀ اخلاقی و فرهنگی دارند. تا حال واقعاً این گونه بوده است.

در اغتشاشات سال گذشته تعداد زیادی از بسیجیان و نیروی انتظامی شهید شدند، اما جمهوری اسلامی مدارا کرد. مگر اینکه معاندت این‌ها کار را به جایی برساند که انسان احساس کند می‌خواهند به جنگ نظام اسلامی بیایند که این مسأله، بحث دیگری دارد.

امسال انتخابات مجلس در پیش است، پیش ثبت‌نام کاندیدا‌ها شروع شده است و همه احزاب و سازمان‌ها عاقلانه پیش می‌روند. مردم ممکن است به من و زید و عمرو نقد داشته باشند، اما برای اکثر مدیران، مسئولان و جناح‌های سیاسی محرز است که باید از نظام و کشور اسلامی صیانت کنیم. بله، اقلّ و اندکی که همراز و هم‌مسیر با دشمن می‌باشند، اندک هستند و ما نباید گروه اندک را به حساب جمعیت‌های سایسی و اجتماعی بگذاریم.

خدا را شکر صاحبان رستوران‌ها، تالار‌های عروسی و مراکز پخش غذا، خودشان تذکر می‌دهند و این تذکر‌ها بسیار تأثیرگذار بوده است. عملاً می‌بینیم که در سواحل تذکر می‌دهند و اصلاً «بزن بهادر» جایی ندارد. در جلسات توصیه می‌کنیم که برای دشمنان نظام اسلامی، میدان را بسترسازی نکنید، بلکه تلاش کنید تا راهگشا باشید و تلاش کنید کسانی که حتی می‌خواهند هنجارشکنی کنند احساس کنند افرادی که تذکر می‌دهند دل‌شان برای آن‌ها می‌سوزد؛ طرف مقابل احساس کند که دل آمران به معروف و ناهیان از منکر برای عامل به منکر می‌سوزد. به دوستان گفته‌ایم که این اصل را در تمام بخش‌های تعاملی عملی کنید؛ لذا خدا را شکر در گیلان پاسخ‌های خوبی دیدیم. من هر روز تقریباً ده یا دوازده خیابان را سرکشی می‌کنم و می‌بینیم که دوستان نیروی انتظامی و بسیج در سواحل دریا، مراکز توریستی، جنگل‌ها و ... تذکر می‌دهند و تذکر اثرگذار است. مردم ایران عزیز ما میل و گرایش زیادی دارند تا در تعطیلات و زمان‌های مختلف به مناطق شمالی کشور بیایند، طبیعی است که ما باید بستر را برای آنان به گونه‌ای فراهم کنیم تا احساس نکنند اینجا میدان او تاز و غوغاسالاری است، بلکه می‌خواهیم کار فرهنگی انجام دهیم.

نظر حضرتعالی درباره بازگشت گشت ارشاد با توجه به تبعات منفی که در گذشته داشته، چیست و در صورت برگشت چگونه باید باشد؟ همچنین برخی می‌گویند که اگر دولت و نهاد‌های رسمی اقدامی نکنند، مردم به میدان می‌آیند. از دیدگاه شما تبعات این سخنان چیست؟

سردار رادان اعلام کردند که ما دیگر گشتی به نام گشت ارشاد نداریم، اما من دیشب دیدم که مأموران نیروی انتظامی به بانوانی که کشف حجاب کرده‌اند، بسیار مؤدبانه تذکر می‌دهند و هیچ تنشی ایجاد نشده است. اکثر جا‌ها پاسخ، مثبت و محترمانه بوده و طرف مقابل گوش کرده است؛ حتی دوستان به خانم‌های بی‌حجاب روسری دادند. در این مسیری که دوستان طی می‌کنند خدا را شکر تاکنون نشنیده و ندیده‌ام که در گیلان برخوردی باشد.

من اخیراً دیدم که مأمور نیروی انتظامی آن قدر خوب و محترمانه تذکر داد که طرف مقابل تشکر کرد. امروز در مجموعه‌ای بودم که سیصد یا چهار صد نفر حضور داشتند و بخش اعظم آن‌ها خانم‌های محترمه بودند، دیدم خانم‌ها چه قدر مؤدبانه و خوب همه چیز را اداره می‌کنند. من فکر نمی‌کنم اینگونه تعامل و برخورد نیرو‌های انتظامی و بسیج تأثیر منفی داشته باشد.

مردم بسیار به ما مراجعه می‌کردند و گاهی برخی با تندی و عصبانیت، تعابیری به کار می‌بردند که چرا حرکتی نمی‌کنید و حرفی نمی‌زنید؟ ما در جلسات خرد و کلان گفتیم: نه من و شما، و نه مسئولان نظام، هیچ کدام خواهان ایجاد فضایی که در آن ناهنجاری ایجاد شود نیستیم. برادران و خواهران، تأمل و تحمل کنید ببینید که مجموعۀ عقلای نظام چه فکر می‌کنند؟ هیچ کس از کشف حجاب راضی نیست و هیچ کس از این پدیده خوشش نمی‌آید.

در آغاز انقلاب که امام به ایران تشریف آوردند برخی از طوائف نسوان در اطراف پارک شهر تهران حرکاتی داشتند؛ من یادم است که امام فرمود: «این‌ها را جمع کنید، مردم ما آسیب می‌بینند و از این جریان ناراحت هستند»؛ لذا به سرعت جمع شد. بنابراین، من فکر نمی‌کنم با مجموعه‌ای که صادقانه و دلسوزانه تذکر بدهند، کسی ناراحت شود. بله، ممکن است کسی نظریه علمی یا سیاسی داشته باشد، صاحب یک تفکر اجتماعی سیاسی باشد و از این رویه خوشش نیاید؛ طبیعی است آن هم نقد می‌کند.

ما هیچ وقت نگفتیم که در کشور نقد نکنید، چون نقد سازنده خوب است. حتی گاهی برخی از من به تندی انتقاد کردند، گفتم: انسان در مسائل اجتماعی باید دارای سعه صدر داشته باشد. «آلَةُ الرئاسةِ سَعَةُ الصَّدرِ» کسی که جامعه، مجموعه، تشکل و جمعیتی را مدیریت می‌کند، باید حوصله و صبر داشته باشد و از میدان زود درنرود. در رأس کشور رهبر معظم انقلاب بسیار عاقلانه، مدبّرانه، هوشمندانه و دلسوزانه کشور را اداره می‌کند.

پس حضرتعالی در این قضیه موافق آتش به اختیار بودن نیستید و کار باید از مجاری قانونی پیش برود.

برای کسانی که می‌خواهند نظام اسلامی را از بین ببرند همه در مقابل آن‌ها آتش به اختیار هستند.