یکی از دلایل گرانتر بودن تورهای آنتالیا به نسبت استانبول، غیرمستقیم بودن پروازهای تهران به آنتالیاست. آنتالیا بهعنوان مقصدی ناخوشایند برای مسئولان ایرانی شناخته میشود و همین است که چند سال پیش بر پایه انتشار شماری عکس از گردشگران در سواحل این شهر و البته بدون بررسی و ارزیابی پیامدهایی که دارد، دستور داده شد که دیگر پرواز مستقیمی از تهران به آنتالیا انجام نشود.
فرارو- تابستان که میشود ترکها منتظر مسافران ایرانی هستند و این میان تنها یک مشکل وجود دارد، پرواز مستقیم از تهران به مقصد آنتالیا وجود ندارد. شهری که طبق آمار مقامات گردشگری ترکیه، در بین مسافران ایرانی از محبوبیت بالایی برخوردار است.
به گزارش فرارو، در تازهترین تحول درباره ممنوعیت پرواز مستقیم از ایران به آنتالیا و برخی دیگر از سواحل ترکیه، امروز (یازدهم تیر)رئیس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران، این سیاست را غلط دانست و خواستار حذف آن شد.
حرمتالله رفیعی با فرصت سوزی خواندن این تصمیم برای صنعت گردشگری ایران در گفتگو با ایسنا گفت: «ممنوعیت پروازهای ایرانی به آنتالیا فقط مشمول هزینه اضافی و مشقت مسافران شده است. بارها در اینباره با بخش دولتی و نهادهای امنیتی مکاتبه کردم که از این سیاست غلط برگردند؛ چرا که این تصمیم فقط پروازهای ترکیه را منتفع کرده است. چرا مردم ایران باید هزینه آباد کردن شهرهای کوچک ترکیه را بدهند، درحالیکه برای رسیدن به یک مقصد به سختی و مشقت بیفتند؟»
مسافران ایرانی آنتالیا آخرین پروازهای مستقیم به این شهر توریستی را اوایل سال ۸۴ تجربه کردند. همان روزها بود که وزیر راه و ترابری وقت به سازمان هواپیمایی کشوری دستور داد کلیه پروازهای مستقیم به سمت آنتالیا را لغو کند. آن روز مهمترین دلیل لغو این پروازها را کمبود وسایل حمل و نقل در ناوگان هوایی ایران عنوان شد، اما رسانههای ترکیه درباره این ممنوعیت و شروط ایران برای از سرگیری دوباره پرواز مستقیم به آنتالیا، دلیل دیگری را مطرح کردند.
رسانههای ترکیه در آن زمان نوشتند که محمود احمدی نژاد، رییس جمهور ایران پس از پخش تصاویر تفریح زنان ایرانی در کنار دریای مدیترانه در تلویزیونهای ترکیه، پرواز هوایی تهران- آنتالیا را لغو کرده است. این رسانهها همزمان با سفر پرویز داودی معاون اول وقت محمود احمدینژاد به ترکیه و دیدار او با اردوغان روایت جدیدی از ماجرای ممنوعیت پرواز مستقیم از ایران به ترکیه را نقل کردند.
روزنامه اکشام ترکیه آن زمان در بخشی از گزارش خود درباره سفر معاون اول احمدینژاد به ترکیه نوشت: «پرویز داودی در برابر این سوال اردوغان که چرا پروازها را دوباره بر قرار نمیکنید، گفته است: «به این دلیل که تصاویر برخی زنان و دختران ایرانی بدون پوشش اسلامی در حال شنا کردن در کنار دریا و یا در بارهای مشروب فروشی، در مطبوعات و رسانههای ترکیه منتشر شدند.»
به نوشته روزنامه اکشام در ادامه این رایزنی، ایران وعده داده پرواز به آنتالیا از سرگرفته شود؛ اما در این راستا مقامات ایرانی شروطی را تعیین کردهاند. مقامات ایرانی گفتهاند، درصورتی که گردشگران زن ایرانی از شنا در کنار سواحل آنتالیا منع شوند، در هتلهایی که جمهوری اسلامی تعیین میکند اقامت کنند و نیز حجاب را رعایت کنند، پرواز به آنتالیا از سر گرفته میشود.
به این ترتیب پرواز مستقیم از ایران به آنتالیا ممنوع ماند.
در این مدت گردشگران و آژانسهای مسافرتی راههای جایگزینی برای سفر به این شهر پیدا کردهاند. تا همین چند سال پیش نیز تورهای آنتالیا با عنوان «سواحل مدیترانه» و یا به نام شهرهای اطراف آن تبلیغ میشد. پرواز مسافران ابتدا به یکی از شهرهای نزدیک آنتالیا انجام میشد و سپس یا از طریق زمینی و یا توسط هواپیماهای کوچک، توریستهای ایرانی خودشان را به آنتالیا میرساندند.
اولین و راحتترین راه رسیدن به آنتالیا پروازهای چارتری است، پروازهایی متعلق به شرکتهای هواپیمایی ترک که از خلاء پرواز مستقیم شرکتهای هواپیمایی ایرانی به این مقصد به نفع خود استفاده کردند.
آژانسهای ایرانی که روی مقصد ترکیه کار میکنند و خودشان یک طرف قضیه پروازهای چارتری ترکیه هستند، میگویند: «با تصمیمی که برای پروازهای آنتالیا گرفتند، ضرر و ضربه بزرگی به اقتصاد کشور زدند، چرا که فرصت را برای شرکتهای هواپیمایی ترکیه، برای انجام پروازهای راحتتر و ایمنترِ مستقیم فراهم کردند و پولی که میشد به جیب صنعت هوایی ایران برود، حالا نصیب آنها شده است.».
اما شرکتهای هواپیمایی ایرانی برای دور زدن تصمیمیکه به ضرر اقتصادیشان منجر شد، پرواز به فرودگاههای نزدیک آنتالیا را برقرار کردند، مثل اسپارتا، قازیانتپه و آدانا که هر یک تقریبا با مقصد نهایی چند ساعتی فاصله دارند و ادامه این مسیر هم معمولا زمینی و با اتوبوس طی میشود.
با ممنوعیت پرواز مستقیم به آنتالیا نبوده است، مسافران به سواحل دیگری از جنوب ترکیه گرایش پیدا کردند که پرواز مستقیم داشت؛ از جمله کوشآداسی و بدروم که بعدها لغو پرواز مستقیم، به آنها نیز سرایت کرد.
پروازهای بدروم، کوش آداسی، مارماریس و... هم برای مدتی یا برای همیشه ممنوع شد. حتی با برخی پروازها هم برخورد شد. برای نمونه در خرداد ۱۳۸۵، پرواز شماره ۸۵۷ فرودگاه امام به آنکارا، همین که در فرودگاه آنکارا به زمین نشست، بلافاصله بلند شده و مسافران ایرانی را به آنتالیا برد؛ چیزی که «پرواز قاچاق آنتالیا» نام گرفت.
وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه اعلام کرد در ۵ ماه نخست سال ۲۰۲۳ در مجموع بیش از ۱۴ میلیون نفر به این کشور سفر کردهاند و این میان، ایرانیان پنجمین گروه بزرگ گردشگران ورودی به این کشور هستند.
و مطابق تابستان هر سال و همزمان با آغاز موج تابستانی مسافرت ایرانیها به ترکیه، انتقادات زیادی از این تصمیم دولت احمدینژاد که تا به امروز پابرجا مانده، مطرح میشود.
به نظر میرسد، ماجرای ممنوعیت سفر مستقیم به آنتالیا و دیگر سواحل جنوبی ترکیه نه تنها هزینه گردشگران را بسیار بالا میبرد، بلکه مشکلات و سختیهای دیگری را نیز همراه دارد.