برخی از کودکان به طور غریزی گاز میگیرند، چون آنها توانایی کنترل خود را ندارند. برای مثال، وقتی مارکوس ۳ ساله بود عروسک خواهر ۲ سالهاش، جی نا، را میگرفت، اولین واکنش او این است که گازش بگیرد و عروسکش را پس بگیرد. او مکث نمیکند تا درباره دیگر شیوهها فکر کند و یا نتیجه اعمالش را ببیند، اما دلایل دیگری نیز وجود دارد که چرا کودکان ممکن است گاز بگیرند.
گاز گرفتن کودک، بر اساس سنی که دارد، میتواند گویای برخی موارد باشد که برای رفع آن، راه حلهایی ساده و در عین حال کاربردی وجود دارند.
چرا کودکان گاز میگیرند؟ گاز گرفتن دیگران توسط کودک نشانه ترس است یا خشم؟ کودک برای اعلام گرسنگی هم گاز میگیرد؟ کودکی که از قبل از ۱ سالگی تا بعد از ۳ سالگی گاز گرفتن را ادامه میدهد چه میخواهد؟
گاز گرفتن، یک رفتار است که اغلب در کودکان، به خصوص کودکان نوپا و ۲ ساله دیده میشود. زمانی که کودکان بالغ میشوند و کنترل خود را به دست میآورند و مهارتهای حل مساله را توسعه میدهند، معمولاً این رفتار را ترک میکنند. اگر چه معمول و رایج است، اما گاز گرفتن میتواند یک رفتار غیر معمول و بالقوه مضر باشد. این بخش به شما کمک خواهد کرد تا دلایل گاز کودکان را درک کرده و چند ایده و استراتژی برای واکنش به طور مناسب به شما میدهد.
برخی از کودکان به طور غریزی گاز میگیرند، چون آنها توانایی کنترل خود را ندارند. برای مثال، وقتی مارکوس ۳ ساله بود عروسک خواهر ۲ سالهاش، جی نا، را میگرفت، اولین واکنش او این است که گازش بگیرد و عروسکش را پس بگیرد. او مکث نمیکند تا درباره دیگر شیوهها فکر کند و یا نتیجه اعمالش را ببیند، اما دلایل دیگری نیز وجود دارد که چرا کودکان ممکن است گاز بگیرند.
۱- تسکین درد دندان درآوردن
۲- ارضای نیاز تحریک دهانی - حرکتی
۳- تقلید از بچههای دیگر و بزرگسالان
۴- احساس قوی بودن و کنترل داشتن
۵- جلب توجه کردن
۶- عمل دفاع از خود
۷- برقراری ارتباط بین نیازها و خواستههای خود، مانند گرسنگی یا خستگی
برقراری ارتباط بین بروز احساسات دشوار، مانند ناامیدی، عصبانیت، گیجی و یا ترس ("افراد زیادی در اینجا وجود دارند و من احساس میکنم شلوغ است")
انواعی از کارها وجود دارند که خانوادهها میتوانند برای جلوگیری از گاز گرفتن، انجام دهند. این کار به انتظارات مناسب از سن کودک برای رفتار کودک براساس مهارتها و تواناییهای فعلی او کمک میکند.
دقت کنید که برنامه زمانبندی، روتین و گذار کودک قابل پیش بینی و سازگار باشند.
در هنگام غذا و زمان خواب کودکتان دقت کنید تا دچار مشکل نشود.
برای آنها سرگرمی تعیین کنید و برای تمرکز کردنهایشان چارهای بیندیشید. برخی از کودکان میتوانند کارهایی، چون یوگا و یا تنفس عمیق را انجام دهند. خمیر بازی، توپهای فوم، حباب بازی، موسیقی نرم و دیگر موارد برای کاهش استرس پیشنهاد میشوند، که برای آرام شدن و دور شدن آنها از جو ممکن بسیار مناسب خواهد بود.
از استراتژیهای هدایت مثبت استفاده کنید تا به کودک خود کمک کنید کنترل خودش را به دست آورد. به عنوان مثال، برخی یادآورهای آرام، به شیوهای که به آنها میگوید چه رفتارهایی انتظار میرود، به او یاد بدهید.
از مسواکهای مناسب هم برای خود و هم فرزندتان استفاده کنید. برای تمیز کردن دندانهایتان به چیزهای زیادی نیاز نخواهید داشت، مانند حلقههای دندانی و یا پارچههای تمیز، مرطوب و سرد که در یخچال بودند. این کار به کودکان کمک میکند تا یاد بگیرند چطور میتوانند بدون آسیب زدن به کس دیگری، گاز بگیرند.
در حالی که هر وضعیتی متفاوت است، اما در اینجا برخی دستورالعملهای کلی برای پاسخ دادن به هنگام گاز گرفتن یک کودک وجود دارد.
آنها با دنیای اطرافشان، با بررسی دستها، چشمها و دهانشان آشنا میشوند، اما چنانچه اشاره شده است اغلب به کمک نیاز دارند تا یاد بگیرند که چه باید بکنند و چه نباید بکنند.
اگر آنها یک گاز آزمایشی بر روی شانه مادر یا پدربزرگش میگیرد، خونسردی خود را حفظ کنید و از سیگنالهای واضح برای برقراری ارتباط استفاده کنید که درست نیست که کسی را گاز بگیرد. یک کلمه "نه" و "گاز نگیر! " پاسخ مناسبی است.
کودکان نوپا و پیش دبستانی دارای احساسات قوی زیادی هستند که تنها قادر به مدیریت آن هستند. کودکان نوپا میتوانند خشم یا خستگی خود را ابراز کنند و یا به این دلیل که مهارتهای زبانی لازم برای ابراز احساسات خود را ندارند، گاز بگیرند.
گاز گرفتن در کودکان پیش دبستانی کمتر از کودکان نوپا است. هنگام گاز گرفتن، ممکن است به خاطر چیزی در خانه و یا در برنامه مراقبت از کودک باشد که باعث میشود کودک ناراحت، ناامید، گیج، یا ترسیده باشد. یک کودک پیش دبستانی ممکن است برای جلب توجه و یا اقدام در دفاع از خود نیز گاز بگیرد.
اگر اقدام به گاز گرفتن را توسط فرزندتان دیدید، به سرعت به صحنه بروید و به کودکی که گاز میگیرد واکنش نشان دهید. با یک لحن جدی و محکم، یک حرف قوی را بیان کنید:" گاز گرفتن نداریم. گاز گرفتن باعث آسیب میشود.
سپس، یک انتخاب ارائه دهید: "میتوانی به دوستت کمک کنی احساس بهتری داشته باشد، یا میتوانی آرام بنشینی تا زمانی که من بتوانم با تو صحبت کنم" و اگر لازم باشد، به کودک کمک کنید و به کودکی که فرزندتان گازش گرفته است، بگویید:" من متاسفم که اذیت شدی. اجازه بده کمی یخ بیاورم. " کودکی که گاز گرفتن را انجام داد میتواند به راحتی کودک را تسکین دهد اگر هر دو طرف موافق باشند.
با این اعمال باعث میشوید که پی به کار اشتباهش برده باشد. سرانجام، با کودکی که گاز گرفتن را انجام داده صحبت کنید. با استفاده از لحن آرام، محکم و صریح، ارتباط چشمی برقرار کنید و با کلمات ساده صحبت کنید.
سعی کنید بفهمید چه اتفاقی افتاد که منجر به این حادثه شد. در این قانون، "گاز گرفتن مجاز نیست"، از کلماتی را که احساسات را توصیف میکنند، استفاده کنید.
توضیح دهید که چگونه کودک میتواند در وضعیتهای مشابه در آینده واکنش نشان دهد.
اگر گاز گرفتن برای کودک به یک عادت تبدیل شود و راهنمای مثبت مداوم موثر نباشد، وقت آن است که با معلم فرزندتان ملاقات کنید. شما میتوانید با هم یک روش برای پرداختن به رفتاری که میتواند به طور مداوم در خانه و در برنامه اعمال شود، برنامه ریزی کنید.
با هم میتوانید رفتار او را مورد بحث قرار دهید و تعریف کنید و علت آن را بیابید سپس، شما و معلم (های) او میتوانید برنامهای برای رسیدگی به علل و کمک به کودک خود برای جایگزینی گاز گرفتن با رفتارهای قابل قبول دیگری ایجاد کنید.
برای چند هفته برنامهای را امتحان کنید، اما صبور باشید. زمان میبرد تا رفتارهایش را تغییر دهد که به عادات تبدیل شده اند.
با معلم فرزندتان تماس بگیرید تا اطلاعات مربوط به تغییرات رفتاری را به اشتراک بگذارید. بعد از چند هفته، اثربخشی برنامه را ارزیابی کرده و در صورت نیاز تغییراتی ایجاد کنید.
در این بخش چند استراتژی برای پرداختن به عادت گاز گرفتن کودک وجود دارد که شامل:
۱- کودک خود را زیر نظر بگیرید تا بفهمید کجا، چه زمانی، و در چه شرایطی گاز میگیرد.
۲- به سیگنالها توجه کنید، اگر به نظر میرسد که کودک آماده گاز گرفتن است، نزدیک شوید و پیش بروید.
۳- راههای قابل قبول برای بیان احساسات قوی پیشنهاد کنید. به فرزند خود کمک کنید یاد بگیرد که خواستهها و نیازهای خود را منتقل کند و آنها را به زبان بیاورد، نه اینکه به زور متوسل شود.
۴- از یک سیستم یادآوری برای کمک به فرزند خود برای یاد گرفتن احساسات قوی با کلمات و اقدامات مناسب استفاده کنید.
۵- رفتار مثبت با پذیرفتن کلمات و اقدامات مناسب کودک را به او یاد دهید.
۶- فرصتهایی برای کودک خود فراهم کنید تا انتخابهایی کند و احساس قدرت داشته باشد. دقت کنید که انتظارات رفتاری شما برای کودک مناسب بوده و به طور انفرادی مناسب باشند.
۷- داشتن یک کودک برای انجام کاری که او قادر به انجام آن نیست میتواند باعث شود که کودکان استرس بگیرد و همین استرس میتواند به گاز گرفتن منجر شود.
۸- غذاهای مختلف را با انواع بافتها ارائه دهید تا نیازهای حسی کودک خود را برآورده کنید.
۹- کلماتی را به کودک خود برای ایجاد محدودیتها باید دهید، مانند "نه، " بسه"، " یا "آن مال منه" آموزش دهید البته این استراتژیها نباید برای پرداختن به عادت گاز گرفتن کودک مورد استفاده قرار گیرند بلکه به صوت عمومی باید استفاده شوند.
۱۰- از برچسب زدن به کودک به عنوان یک "گاز گیر" اجتناب کنید. برچسبهای منفی میتوانند بر چگونگی نگرش شما نسبت به کودک تاثیر بگذارند و حتی بر احساسات کودک در مورد او تاثیر گذار هستند.
۱۱- هرگز کودک را گاز نگیرید تا تنبیه شود و یا به او نشان دهید که گاز گرفتن چیست.
۱۲- گاز گرفتن یک کودک پیامی را میفرستد که استفاده از خشونت رفتاری قابل قبول است که میتواند برای حل مشکلات مورد استفاده قرار گیرد.
۱۳- از عصبانی شدن، فریاد زدن و یا خجالت دادن کودک اجتناب کنید.
۱۴- از دادن توجه زیاد به بچهای که بعد از یک حادثه گاز میگیرد خودداری کنید. در حالی که این معمولاً مورد توجه منفی است، اما هنوز میتواند رفتار را تقویت کند و باعث شود که کودک بتواند آن را تکرار کند.
۱۵- کودک را مجبور نکنید که با کودکی که گازش گرفته بازی کند، راحتش بگذارید و اجازه دهید خودش تصمیم بگیرد.
۱۶- کودکانی را که گاز میگیرند تنبیه نامناسب نکنید، تنبیهی مشابه مجازات به کودکان برای یادگیری انضباط و خویشتن داری کمکی نمیکند. در عوض باعث میشود که کودکان عصبانی، ناراحت، جسور و دستپاچه شوند، همچنین رابطه بین شما و فرزندتان را تضعیف میکند.
منبع: نمناک