چه بازی‌هایی برای کودکان بیش‌فعال مفید است؟

کودکان بیش‌فعال منبع انرژی فوق‌العاده‌ای هستند که این انرژی گاهی با بازی، قابل‌کنترل و بهبود است

ADHD مخفف اختلال نقص توجه و بیش فعالی است. ADHD یک اختلال عصبی رشدی است که معمولاً از دوران کودکی شروع می‌شود. کودکان مبتلا به این اختلال اغلب در توانایی توجه خود مشکل‌دارند و بیش‌ازحد فعال هستند، اما عدم توجه به انرژی بی‌پایان در این کودکان می‌تواند باعث ناامیدی و مشکلات رفتاری در آن‌ها شود؛ لذا یکی از مواردی که والدین کودکان مبتلا به ADHD باید در نظر بگیرند، افزایش زمان بازی، بازی در فضای باز و ورزش است.

چرا بازی برای کودکان بیش‌فعال مهم است؟

بازی می‌تواند از طرق مختلف به کودکان مبتلا به ADHD کمک کند. فعالیت بیش‌ازحد یکی از علائم اصلی این اختلال است، اما تحقیقات نشان داده که سطح انرژی اضافی کودکان بیش‌فعال با بازی تخلیه می‌شود.

یکی دیگر از فواید بازی برای کودکان بیش‌فعال، بهبود کیفیت خواب است؛ زیرا بازی، توانایی مغز برای خواب عمیق را بهبود می‌بخشد.

برخی تحقیقات نشان می‌دهد که کودکان مبتلا به ADHD ممکن است به دلیل کاهش جریان خون در بخش‌های خاصی از مغز، از تمرکز، برنامه‌ریزی یا کنترل احساسات پایینی برخوردار باشند. بااین‌حال، درگیر شدن در بازی می‌تواند جریان خون را در این نواحی افزایش دهد و درنتیجه توانایی کودکان را برای توجه و تمرکز بر روی کار‌ها افزایش دهد.

بهترین بازی‌ها برای بهبود بیش فعالی در دوران کودکی

یکی از بهترین و مؤثرترین راه‌ها برای بهبود بیش فعالی، بازی است. بیشتر کودکان، به‌ویژه آن‌هایی که ADHD دارند، برای پرانرژی و فعال بودن به فضای فیزیکی نیاز دارند تا بتوانند آزادانه بدوند و انرژی‌شان را تخلیه کنند. علاوه بر این، برخی بازی‌های ساختاری که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم، می‌تواند به کودک بیش‌فعال کمک کند تا انرژی خود را به شیوه‌ای مثبت متمرکز کند و به او فرصتی دهد تا انرژی اضافی خود را بسوزاند.

شنا ممکن است نیاز به دارو را کاهش دهد

یکی از علائم اصلی ADHD بیش فعالی است. فعالیت‌های حرکتی مثل شنا می‌تواند به بچه‌های ADHD کمک کند تا انرژی اضافی خود را با اقدامات نامناسب اجتماعی مانند فریاد زدن و عصبانیت تخلیه نکنند. شنا همچنین ممکن است نیاز به دارو را کاهش دهد. درحالی‌که ممکن است دارو‌ها برای تمرکز کودکان بر روی فعالیت‌هایی مانند نحوه خواندن و نوشتن ضروری باشند، اما فعالیت‌هایی پرانرژی مانند شنا می‌تواند به کودکان مبتلا به ADHD کمک کند تا برای هوشیاری و تمرکز بر روی کار به داروی کمتری نیاز داشته باشند.

مدیتیشن و یوگا، کودکان ADHD را آرام می‌کند

کودکان مبتلا به ADHD مانند کودکان در طیف اوتیسم اغلب با اضطراب دست‌وپنجه نرم می‌کنند. یک کودک ADHD ممکن است در پاسخ به سیل افکار یا تحریک حسی، دچار اضطراب شود، اما مدیتیشن و یوگا یکی از بهترین راه‌ها برای مقابله با اضطراب در این کودکان است.

نشان داده‌شده است که مدیتیشن باعث ضخیم شدن قشر جلوی مغز می‌شود. این بخشی از مغز انسان است که با توجه، برنامه‌ریزی و کنترل تکانه مرتبط است؛ مانند فیزیوتراپی برای ماهیچه‌های آتروفی شده، مدیتیشن می‌تواند به تقویت تمرکز کودک ADHD کمک کند.

همچنین به دلیل کمبود ماده شیمیایی دوپامین در افراد مبتلا به ADHD، مدیتیشن و یوگا سبب افزایش سطح دوپامین در مغز این افراد می‌شود و درنهایت از اضطراب عمومی و افسردگی بالینی جلوگیری می‌نماید.

هنر‌های رزمی اعتمادبه‌نفس را افزایش می‌دهد

مطالعات نشان می‌دهد که هنر‌های رزمی مانند کاراته، تیراندازی، شمشیربازی، بوکس، تکواندو و... می‌تواند شبکه‌های عصبی را در مغز تقویت کند و کودکان مبتلا به ADHD را قادر به تمرین خودکنترلی کند. این ورزش همچنین اعتمادبه‌نفس کودک را بهبود می‌بخشد و هماهنگی ذهن و بدن او را افزایش می‌دهد.

تنیس به ثابت نگه‌داشتن کودک ADHD کمک می‌کند

ورزش‌های انفرادی معمولاً برای بچه‌های بیش‌فعال، بهترین گزینه هستند. تنیس یکی از ورزش‌های انفرادی است که مربی تنها با یک بازیکن در تعامل است؛ بچه‌های بیش‌فعال به دلیل مشکل عدم تمرکز می‌توانند از توجه ویژه مربی در این ورزش بهره ببرند. توجه مربی نه‌تن‌ها می‌تواند به ثابت نگه‌داشتن یک کودک ADHD کمک کند، بلکه تمرین‌هایی که مربی به کودک می‌آموزد به آن‌ها کمک می‌کند تا با دقت، توپ تنیس را دنبال کنند و درنهایت، این مسئله می‌تواند توانایی تمرکز را در کودک بهبود ببخشد.

ازآنجایی‌که تنیس یک بازی ذهنی است و نیاز به توجه دقیق به توپ دارد، ممکن است این ورزش برای بسیاری از کودکان جذاب نباشد، اما کودکان ADHD به دلیل برخورداری از هوش بالا همراه باانرژی فوق‌العاده، اغلب از این بازی لذت برده و در مقابل می‌توانند از مزایای این ورزش در بهبود اختلال خود سود برند.

دقت کنید که عدم علاقه فرزندتان به انجام هر یک از ورزش و بازی‌های فوق ممکن است بیش از مزیت، مخرب باشد؛ بنابراین، فعالیتی را انتخاب کنید که اولاً موردعلاقه فرزندتان باشد، دوماً با توانایی‌ها و عملکرد فعلی او همخوانی داشته باشد. در این صورت است که می‌توانید شاهد اثرات مثبت بازی و ورزش در بهبود اختلال ADHD در کودکتان باشید.

آیا بازی‌های کامپیوتری برای کودکان ADHD بی‌خطر است؟

بسیاری از والدین کودکان مبتلا به ADHD نگران تأثیر مخرب بازی‌های ویدیویی بر کودکان‌شان هستند. این در حالی است که هیچ مدرکی مبنی بر اینکه بازی‌های ویدیویی باعث ADHD می‌شوند یا علائم را تشدید می‌کنند، وجود ندارد.

یک مطالعه بزرگ از نروژ نشان داد که بازی‌های ویدیویی جذابیت‌های ویژه‌ای برای کودکان مبتلا به ADHD دارد و این افراد با بزرگتر شدن تمایل بیشتری به بازی از خود نشان می‌‎دهند. محققان دلایل مختلفی در مورد اینکه چرا بازی‌های ویدیویی ممکن است چنین کشش قوی بر روی برخی از کودکان و نوجوانان مبتلا به ADHD داشته باشند، مطرح کرده‌اند:

- کودکی که از حواس‌پرتی و عدم تمرکز در دنیای واقعی رنج می‌برد، ممکن است در حین بازی بتواند تمرکز بیشتری داشته باشد.

- بازی‌های ویدیویی عموماً سرعت بالایی دارند و ازنظر بصری هیجان‌انگیز هستند. به همین کودکان ADHD در این بازی‌ها می‌توانند بر مهارت‌های خود مسلط شوند، از واقعیت فرار کنند و احساس بهتری نسبت به خود داشته باشند.

- بازی‌های ویدیویی می‌توانند باعث ایجاد مهارت‌های مهم در کودکان مبتلا به ADHD شوند؛ مهارت‌هایی مثل مهارت‌های بصری، هماهنگی دست و چشم، مدیریت زمان، استراتژی و حل مسئله، برنامه‌ریزی و اولویت‌بندی.

والدین باید به این نکته توجه داشته باشند که بازی ویدیویی برای کودکان ADHD در صورتی مفید خواهد بود که متناسب با سن آن‌ها باشد و خشن یا دارای محتوای جنسی نباشد. توجه به مدت‌زمان استفاده از بازی‌ها موضوع دیگری است که والدین باید به آن دقت کنند لذا لازم است والدین قوانینی را درباره مدت‌زمان بازی وضع کرده و در این مورد با فرزندشان صحبت کنند. همچنین، مراقب باشید که بازی‌های ویدیویی جایگزین فعالیت‌هایی مانند انجام تکالیف و کار‌های خانه، تعاملات اجتماعی، وقت گذاشتن با خانواده، فعالیت بدنی و ... نشود.

منبع: ایرنا