پیامد‌های ورزش سنگین برای بچه‌ها

ورزش‌کردن به کودکان و نوجوانان کمک می‌کند انرژی زیاد خود را تخلیه کنند، فیتنس بهتری داشته باشند و تشویق شوند تا در سال‌های بعدی زندگی عادت‌های سالمی در پیش بگیرند. در مقابل، ورزش بیش از حد و نامتناسب برای کودکان و نوجوانان پیامد‌های جدی دارد و به سلامت جسم و روان آن‌ها لطمه می‌زند. ورزش‌کردن هم درست مثل هر چیز دیگری اگر زیاد از حد باشد می‌تواند موجب آسیب و ضرر شده و ضمناً باعث شود کودک یا نوجوان کلاً ورزش‌کردن را کنار بگذارد.

چاقی کودکان یک اپیدمی در بیشتر کشور‌های دنیاست و علت اصلی آن را نیز می‌توان بی‌تحرکی و یکجانشینی دانست. اما شاید این سؤال برایتان مطرح شود که آیا بچه‌ها می‌توانند خیلی زیاد ورزش کنند؟

ورزش وسواس‌گونه که به آن ورزش اجباری و بی‌اشت‌هایی ورزشی نیز می‌گویند یک وسواس و الزام بی‌اختیار برای ورزش و تمرین‌کردن است که منجر به آسیب و بیماری شده و باعث می‌شود فرد تمام فعالیت‌های تحصیلی یا کاری و حتی خانواده و دوستان را فدای ورزش‌کردن کند. این مدل ورزش‌کردن هیچ لذتی برای کودک ندارد؛ اما احساس می‌کند مجبور است تمرینات سخت ورزشی را انجام بدهد و اگر نتواند این کار را انجام بدهد احساس گناه یا اضطراب خواهد کرد.

خستگی بدنی و عضلانی

کودکان و نوجوانان با انجام تمرینات سنگین ورزشی یا تمرین زیاد با وزنه بیشتر احتمال دارد دچار خستگی عضلانی شوند. عضلات یک نوجوان ۱۴ تا ۱۶ساله به اندازه عضلات یک فرد بزرگسال قوی و کامل نیست و همین باعث می‌شود مستعد خستگی باشند.

عدم تعادل در تغذیه

تمرینات سنگین ورزشی نیازمند تغذیه درست و مناسب هستند و در اغلب موارد، نوجوانان اهمیت یک رژیم غذایی سالم و مناسب را نادیده می‌گیرند و بعد از تمرین و ورزش سراغ اسنک‌های ناسالم می‌روند و به بدن خود آسیب می‌زنند؛ بنابراین بیشتر احتمال دارد بعد‌ها دچار مشکلاتی در سلامتی خود شوند.

آسیب‌های جدی

وقتی عضو یک باشگاه ورزشی و بدنسازی می‌شوید، روال این است که هر بار سخت‌تر از قبل تمرین کنید؛ اما گاهی نوجوانان در این مورد زیاده‌روی می‌کنند که باعث می‌شود احتمال آسیب‌های جدی در باشگاه بیشتر شود. دستگاه‌های پیچیده و دمبل‌های سنگین و تجهیزات ورزشی سنگین نیازمند دقت و مراقبت هستند و تمرین با آن‌ها باید بسیار بااحتیاط انجام شود و استفاده نادرست از آن‌ها می‌تواند باعث پارگی رباط، پارگی بافت و حتی شکستگی لگن یا زانو شود.

اختلال بدریخت‌انگاری

اختلال بدریخت‌انگاری نوعی اختلال خودبیمارانگاری است که فرد نقص یا کمبود خاصی در خود پیدا می‌کند که باعث می‌شود احساس ناکافی بودن کند. نوجوانان بیشتر از افراد دیگر درگیر این اختلال می‌شوند و وقتی می‌بینند دوستان و دیگر نوجوانان اندامی بهتر از آن‌ها دارند خود را ناقص تصور می‌کنند.

آسیب به قلب

افراطی ورزش‌کردن مثلاً انجام زیاد تمرینات هوازی می‌تواند ریسک مشکلات قلبی را چندبرابر کند. نوجوانان و جوانان اغلب ناخودآگاه این مسئله را نادیده می‌گیرند و تا حدی شدید تمرین می‌کنند که می‌تواند برای سلامت قلبشان خطرناک باشد؛ بنابراین لازم است آن‌ها را راهنمایی کرده و از انجام چنین تمریناتی منع کنید.

ورزش زیاد برای بچه‌ها یعنی چه؟

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها توصیه می‌کند بچه‌های ۶ سال و بالاتر می‌توانند هر روز ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی داشته باشند. بچه‌ها نیز مانند افراد بزرگسال نیاز به تعادل بین سه نوع ورزش دارند تا در بهترین وضعیت سلامت خود باشند:. فعالیت هوازی مثل دوچرخه‌سواری، اسکیت برد یا رقص. تمرینات تقویت عضلات مثل وزنه زدن، ژیمناستیک یا کوهنوردی. تمرینات استقامتی مثل پرش یا دو.

برای اینکه مشخص کنید چه اندازه ورزش برای کودک یا نوجوان شما مناسب است باید سن او، علاقه‌مندی‌هایش و وضعیت کلی سلامتی‌اش را بررسی کنید. همچنین به این مسئله خوب دقت کنید که کودک شما به ورزش چه واکنشی نشان می‌دهد. مثلاً یک کودک سالم و پرجنب‌وجوش تا زمانی که احساس شادی و سلامتی می‌کند می‌تواند بیشتر از یک ساعت در روز نیز فعالیت بدنی داشته باشد.

اما والدین و مربی‌ها و پزشکان باید مراقب کودک باشند تا اگر چیزی اشتباه بود زود متوجه شوند. بچه‌های بزرگ‌تر که در انواع ورزش‌ها شرکت می‌کنند یا فعالیت‌های شدید ورزشی دارند بیشتر ممکن است دچار مشکلات مرتبط با فعالیت‌های زیاد و سنگین شوند. علائمی که نشان می‌دهند کودک ممکن است سعی در پنهان‌کردن یک آسیب داشته باشد شامل مراقبت از قسمتی از بدن که درد دارد، کاهش سطح فعالیت یا تغییر خلق‌وخو می‌شود.

چه چیزی باعث ورزش بیش از حد برای بچه‌ها می‌شود؟

فعالیت‌های ورزشی برای کودکان و نوجوانان می‌تواند بسیار شدید و رقابتی شود. خیلی از بچه‌ها هم‌زمان چند ورزش انجام می‌دهند که می‌تواند باعث خستگی و بی‌رمقی و مشغله‌های زیادشان شود.

بعضی از بچه‌ها از سنین کودکی ورزشی را شروع می‌کنند و تا سال‌ها بعد همان ورزش را ادامه می‌دهند. کودک بدون استراحت و تغییر تمرکز می‌تواند دچار آسیب فیزیکی و استرس هیجانی و روانی و حتی دل‌زدگی شود.

گاهی اطرافیان از بچه‌هایی که در فعالیت‌های ورزشی سنگین شرکت می‌کنند انتظار دارند به مراحل بسیار بالاتری نسبت به سن خود برسند. ورزش‌های بسیار رقابتی می‌تواند بچه‌ها را نسبت به وزن و عملکرد ورزشی‌شان بسیار حساس و وسواسی کند که عواقب خوبی نخواهد داشت.

علائم ورزش بیش از حد چیست؟

لازم است نسبت به علائم ورزش زیاد کودکان دقیق باشید. اگر کودک علاقه خود را نسبت به فعالیت ورزشی‌اش ناگهان از دست داد و دیگر لذتی از آن نمی‌برد احتمالاً خسته و دل‌زده شده است. دیگر علائم ورزش زیاد شامل موارد زیر می‌شود:. خستگی و بی‌رمقی (فیزیکی و هیجانی). ضعف سیستم ایمنی بدن. ناتوانی در ریکاوری بعد از تمرین. آسیب‌هایی مانند تاندونیت و پارگی رباط. کم‌خوابی. افسردگی

دختران نوجوان ورزشکار نیز ممکن است علائم عارضه‌ای جدی به نام نشانگان سه‌گانه زنان ورزشکار شوند که ترکیبی از سه عارضه است: اختلال خوردن (رژیم‌های غذایی بسیار سخت)، اختلال در قاعدگی (پریود‌های نامنظم یا پریود نشدن) و کاهش تراکم استخوان (علائم پوکی‌استخوان).

چگونه می‌توانید جلوی ورزش بیش از حد کودک را بگیرید؟

بهترین راه این است که تفاوت میزان سالم ورزش و ورزش بیش از اندازه را بدانید. بچه‌ها باید برنامه متعادلی از تمرینات هوازی و قدرتی و استقامتی داشته باشند. تمرکز روی یک نوع ورزش می‌تواند منجر به آسیب شود. والدین باید بچه‌ها را به بازی‌های آزاد و متنوع تشویق کنند تا تعادل مناسبی بین فعالیت‌های بچه‌ها و ورزش‌هایی که می‌کنند برقرار شود. ضمناً پدر و مادر باید وضعیت فیزیکی و هیجانی کودک را نیز ارزیابی کنند.

کارشناسان می‌گویند به‌عنوان یک قانون کلی بچه‌ها نباید بیش از یک ساعت در هفته به‌ازای هر سال از سن خود به یک رشته ورزشی بپردازند. طبق توصیه کارشناسان بچه‌ها باید حداقل یک روز در هفته استراحت کنند تا بدنشان ریکاوری و ترمیم شود.

ورزش و شرکت در فعالیت‌های ورزشی بخش مهمی از دوران کودکی هستند. این فعالیت‌ها به بچه‌ها یاد می‌دهند چگونه با هم همکاری کنند، چگونه تمام تلاش خود را برای رسیدن به هدفشان بکنند و حتی چطور با افتخار و پذیرش ببازند.

منبع: تبیان