۳۰۰ هزار سال قبل آدم‌ها و فیل‌ها اینجا قدم زده‌اند!

در مطالعه‌ای که این هفته در مجله‌ی Quaternary Science Reviews منتشر شد، یک تیم تحقیقاتی بین‌المللی به رهبری دانشمندان دانشگاه توبینگن و مرکز تکامل انسان و محیط دیرینه‌ی سنکنبرگ، شواهدی از نخستین ردپای شناخته‌شده‌ی انسان از آلمان را ارائه کرده‌اند.

به گزارش فرادید، این ردپا‌ها در سایت پارینه‌سنگی شونینگن با ۳۰۰ هزار سال قدمت کشف شدند. ردپا‌ها که احتمالاً متعلق به هومو هایدلبرگنسیس هستند، با چندین ردپای حیوانات دیگر احاطه شده‌اند و در مجموع تصویری از اکوسیستم آن زمان را نشان می‌دهند. در سال ۲۰۱۷ نیز اسکلت تقریبا کامل یک فیل با قدمت سیصدهزارسال در همین ناحیه کشف شده بود.

دریاچه‌ای با چند کیلومتر طول و چند صد متر عرض در جنگل روباز توس و کاج با زیررسته‌ای از علف‌ها قرار دارد. در سواحل گل‌آلود آن، گله‌های فیل، کرگدن، و پستاندراران دیگر برای نوشیدن آب یا حمام کردن جمع می‌شوند. در میان این مناظر، خانواده‌ی کوچکی از «مردم باستانی هایدلبرگ» حضور دارند؛ گونه‌ای از انسان که مدت‌هاست منقرض شده است.

ردپای انسان هومینین در شونینگن

دکتر فلاویو آلتامورا یکی از همکاران مرکز تکامل انسان و محیط دیرینه‌ی سنکنبرگ در دانشگاه توبینگن توضیح می‌دهد: «این چیزی است که شاید ۳۰۰۰۰۰ سال پیش در شونینگنِ نیدرزاکسن به نظر می‌رسیده است. برای نخستین بار، ما از دو مکان در شونینگن تحقیقات دقیقی درباره ردپا‌های فسیلی انجام دادیم.

«این ردپا‌ها همراه با اطلاعات بدست‌آمده از تجزیه و تحلیل‌های رسوب‌شناسی، باستان‌شناسی، دیرینه‌شناسی و دیرینه‌گیاه‌شناسی، بینش‌هایی از محیط دیرینه و پستاندارانی را در اختیار ما قرار می‌دهد که زمانی در این منطقه زندگی می‌کردند. میان این ردپاها، سه ردپا با ردپا‌های انسان هومینین مطابقت دارد که حدود ۳۰۰۰۰۰ سال قدمت دارد و می‌توان گفت قدیمی‌ترین ردپای انسان از آلمان است و به احتمال زیاد متعلق به انسان هایدلبرگنسیس است.»

(اسکلت سیصدهزارسالۀ فیل که شش سال قبل کشف شد)

دانشمندان دو مورد از سه ردپای انسانی در شونینگن را به افراد جوانی نسبت می‌دهند که از دریاچه و منابع آن در گروه کوچکی با سنین مختلف استفاده می‌کردند. بسته به فصل، گیاهان، میوه‌ها، برگ‌ها، شاخریزه‌ها و قارچ‌های اطراف دریاچه، یافته‌های ما تأیید می‌کند که گونه‌های انسانی منقرض در سواحل دریاچه یا رودخانه‌های کم‌عمق زندگی می‌کردند.

طبق این مطالعه، ردپا‌های مختلف در شونینگن تصویری از زندگی روزمره یک خانواده را نشان می‌دهد و احتمالاً دربرگیرنده‌ی اطلاعاتی درباره رفتار و ترکیب اجتماعی گروه‌های هومینین، همینطور تعاملات فاصله‌ای و هم‌زیستی با گله فیل‌ها و سایر پستانداران کوچکتر است. این باستان‌شناس و کارشناس ردپا‌های فسیلی می‌گوید: «بر اساس ردیابی‌ها، از جمله ردپا‌های کودکان و نوجوانان، این ردپا‌ها احتمالا به یک خانواده تعلق داشته تا یک گروه شکارچی بزرگسال.»

(ردپای کشف شدۀ یک فیل ماقبل تاریخ در همین ناحیه)

این تیم افزون بر ردپای انسان، مجموعه‌ای از ردپا‌های فیل که به گونه منقرض‌شده‌ی Palaeoloxodon antiquus نسبت داده شده را تجزیه و تحلیل کردند: فیلی با عاج‌های مستقیم که در آن زمان بزرگترین حیوان خشکی بود و وزن گاو‌های نر بالغ آن به ۱۳ تن می‌رسید.

دکتر جوردی سرانگلی، ناظر حفاری در شونینگن توضیح می‌دهد: ردپا‌های فیلی که در شونینگن کشف کردیم به طول قابل‌توجه ۵۵ سانتی‌متر می‌رسند. در برخی موارد، در ردپا‌ها قطعات چوب هم یافتیم که توسط حیوانات به خاک نرم آن زمان فشار داده شده بود. همچنین ردپای یک کرگدن هم پیدا شد Stephanorhinus kirchbergensis یا (Stephanorhinus hemitoechus که نخستین ردپای هر یک از این گونه‌های پلیستوسن است که تاکنون در اروپا پیدا شده‌اند.