میرسلیم: دولت چگونه از «مافیا» صحبت می‌کند؟

وقتی وزارت صمت خودش مدیر مسئول نصب می‌کند دیگر نمی‌تواند خودش نظارت هم بکند، ولی وقتی مجمع عمومی طبق قانون مدیر تعیین کند دولت می‌تواند از جایگاه حکومتی نظارت کند و ایرادات را بگیرد.

سال‌هاست مردم از کیفیت و قیمت خودرو ناراضی هستند و در این دولت این نارضایتی بیشتر نمود پیدا کرد، عده‌ای مسبب این افزایش بی‌مهابای قیمت را وزارت صمت می‌دانستند و انگشت اتهام را به‌سوی وزیر این وزارتخانه نشانه رفتند تا در نهایت خودرو بتواند به‌عنوان یکی از عوامل استیضاح وی عرض اندام کند.

فاطمی‌امین معتقد بود مافیا‌هایی در بازار و برخی خودروسازان وجود دارد که نمی‌خواهند قیمت خودرو کاهش پیدا کند، این در حالی است که برخی نمایندگان مجلس معتقد بودند خودروسازان به آب و آتش می‌زنند تا وزیر صمت مجددا رای اعتماد بگیرد. از سوی دیگر دولت سیزدهم اخیرا لایحه تشکیل وزارت بارزگانی و جدا شدن بخش صنعت از تجارت را ارائه کرده و بنا دارد این دو بخش را به دو وزیر بسپارد. ظاهرا رئیسی برای انتخاب وزیر جایگزین کار ساده‌ای را در پیش ندارد و با خط و نشان‌های این روز‌های نمایندگان باید از هرحیث جانب احتیاط را رعایت کند.

در ادامه گفتگوی خبرآنلاین با مصطفی میرسلیم را می خوانید:

وزیر صمت تا زمان استیضاح همواره از مافیای خودرو صحبت می‌کرد، به‌نظر شما ایشان بنا بر چه مستنداتی چنین موضوعی را طرح کردند و اصلا آیا چنین مافیایی در کشور وجود دارد؟

در کشور ما دو بخش در خصوص خودرو فعالیت می‌کنند، یک بخش شرکت‌های ایران‌خودرو و سایپا هستند که خودرو می‌سازند و تولیدکننده‌اند و کارشان صرف همبندی نیست. این‌که آیا کیفیت کار آن‌ها مطلوب است یا نه، محل سوال است. وقتی دولت مدیران خودروسازان را تعیین می‌کند، نمی‌شود گفت مافیا، مافیا به خانواده‌ای گفته می‌شود که مثلا از نظر اقتصادی کل سرنوشت یک بخش را به‌دست می‌گیرد و آن را اداره می‌کند. وزیر صمت دراین مدت وزارت، خود سه‌بار مدیر خودروسازان را عوض کرده و بنده اعتراض داشتم که شما چرا چنین کاری می‌کنید؟ شما که در ایران خودرو پنج درصد سهام دارید، به چه حقی این‌کار را می‌کنید؟ مجمع عمومی شرکت خودروساز، باید فرد مناسبی را برای مدیریت تعیین کند و شما به‌عنوان دولت نباید چنین اقدامی کنید. وقتی خودتان مدیر مسئول می‌گذارید، خودتان هم باید پاسخ‌گو باشید، چون مسئولیت با مدیر است و مدیر منصوب شما است.

بخش دوم شرکت‌هایی هستند که همبندی می‌کنند یعنی عمدتا از خارج قطعات منفصله را می‌آورند و همبندی می‌کنند و محصول همبندی شده را به مردم می‌فروشند که ارزش کار آن‌ها به اندازه بخش اول نیست، چون کار آن‌ها ساخت و تولید است. یادتان باشد بخش اول در حدود یک میلیون دستگاه تولید دارد و این همبندی کاران بخش ویژه‌ای دارند و خودروهای‌شان هم اغلب گران‌تر است و در توان خرید اکثر مردم نیست. الآن تولید داخلی در کشور ما جوابگوی نیاز‌های عادی مردم است و اساسا دیگر کشور ظرفیت و کشش جذب بیش از این مقدار تولید را ندارد و همه شهر‌های ما حتی شهر‌های کوچک گرفتار ازدحام خودرو شده‌اند. حدود ۳۰ میلیون خودرو برای ۸۷ میلیون جمعیت در حال حرکت است و این خیلی زیاد است. به‌لحاظ سرانه جمعیتی تعداد خودرو‌هایی که ما در کشور داریم، از خیلی از کشور‌های دنیا بیشتر است. مگر این‌که برنامه اسقاط خودرو‌های فرسوده را جدی بگیریم و نوسازی ناوگان سواری انجام گیرد.

علت این همه استقبال از بازار خوردو چیست؟

علت این است که با توجه به تورم بیش از ۴۰ درصدی، مردمی که پولشان در بانک است و در حدود ۲۰ درصد سود می‌گیرند، شاهد ذوب شدن ارزش پولشان هستند و بنابراین برای جلوگیری از خسارت بیشتر به‌سمت خودرو، طلا و ارز و زمین و ساختمان می‌روند. اصلا علت گران شدن قیمت خودرو در بازار همین است و به خودروساز هم برنمی‌گردد، خودروساز زحمت خود را می‌کشد، البته منهای این‌که باید روی کیفیت، کار بیشتری کند. الآن شاید بعضی شرکت‌ها ضرر هم بکنند.

با این قیمت‌ها چرا ضرر؟

برای این‌که ورق فولاد و مواد پلاستیکی و ... را به‌صورت دلاری می‌خرند و این افزایش قیمت مواد اولیه وهم‌چنین افزایش حقوق افراد بر افزایش قیمت خودرو‌ها موثر است. باید این مسئولیت فنی را از وزارت صمت خواست که شما برای آینده صنعت خودروسازی و ترابری در کشور چه برنامه‌ای دارید.

آیا نظارت وزارت صمت بر عملکرد خودروسازان کافی و وافی بود؟

چگونه می‌شود کسی خودش مدیر باشد و بر خودش ناظر باشد؟ این دو مسئولیت مختلف است، وقتی وزارت صمت خودش مدیر مسئول نصب می‌کند، دیگر نمی‌تواند خودش نظارت هم بکند، ولی وقتی مجمع عمومی، طبق قانون مدیر تعیین کند دولت می‌تواند از جایگاه حکومتی نظارت کند و ایرادات را بگیرد.

شما فکر می‌کنید با تغییر وزیر، وضعیت بهتر خواهد شد؟

من معتقدم اقداماتی که آقای فاطمی‌امین در ابتدا داشتند خوب بود، ایشان موفق شد که در زمینه تولید تحول‌آفرینی کند و تولید خودرو را تقریبا به جایگاه اول خود برگرداند. از نظر کیفیت هم پیشرفت‌هایی داشته‌اند، ولی نه به اندازه کافی. ایشان می‌توانست مطالبه‌گر باشد، ولی چون مدیر را خودش معرفی می‌کرد، مطالبه‌گری مشکل می‌شد. ایشان این اواخر برای تنظیم بازار به سراغ واردات رفتند و با توجه به این‌که واردات برای مردم جذابیت دارد، در آن سرمایه‌گذاری خواهند کرد و بعید است که در قیمت تاثیر بگذارد، بلکه این‌کار در حجم گسترده، موجب افزایش قیمت از مبدأ خواهد شد. راه حل ما این نیست که برای کاهش قیمت بخواهیم به‌واردات اتکا کنیم. اگر بخواهند با دادن مجوز عمومی، خودرو‌های دست دوم را وارد کنند، مسائل دیگری خواهند آفرید برای این‌که همه اشتیاق پیدا می‌کنند بروند مثلا ترکیه و خودرو‌های دست دوم آن‌ها را بخرند. آن‌جا بازاری با محدودیت‌های خود دارد. اگر قرار باشد صد یا دویست هزار نفر به ترکیه بروند و خودرو دست دوم بیاورند، بازار آنجا را نیز به‌هم خواهند ریخت. این‌کار خطایی بود که وزارت صمت به آن پرداخت.

شما از موافقان استیضاح فاطمی‌امین بودید؟

من موافق فعالیت‌های خوب اولیه وزیر صمت در زمینه رشد تولید بودم، ولی اخیرا ایشان وارد صحنه ارائه لایحه واردات خودرو‌های دست دوم و مستعمل شد که به‌نظر من با ظرفیت تولید موجود در کشور سازگار نیست و این نوع واردات، تنظیم کننده بازار هم نخواهد بود، این کار خطایی بود که دولت پیشنهاد کرد و امیدوارم مجلس با درایت، آن را رد کند. به‌علاوه قیمت خودرو در بازار آشفتۀ ما تنها به ایشان بر نمی‌گشت و ناشی از مشکلات اقتصاد کلان کشور است که کل دولت باید برای آن چاره‌ای بیندیشد.

گفته آقای علیرضابیگی در مورد ماشین‌های شاسی بلند صحت داشت؟

من خودم سندی در این خصوص ندیدم.

برخی نماینده‌ها می‌گفتند تا لحظه آخر لابی‌گری صورت گرفته است.

نه، نه، من در تمام جزئیات بودم و اصلا چنین چیزی را شاهد نبودم.

چرا دولت در این مرحله لایحه تشکیل وزارت بازرگانی را به مجلس آورد؟

آن‌ها برای این‌که آقای فاطمی امین را نجات دهند این لایحه را مطرح کردند. من در خصوص وزارت جدید آقای فاطمی امین چیزی نشنیده‌ام. البته ایشان را، چون رأی اعتماد نیاورده، نمی‌توانند معرفی کنند.