سوغات نخستین سفر شاه از فرنگ چه بود؟

بازگشت ناصرالدین شاه از فرنگ همیشه برای اهالی پایتخت نشین پر از ماجرا‌های عجیب و غریب بود. ماجرای شکل‌گیری خیابان لاله‌زار هم سوغات اولین سفر او از فرنگستان بود. خیابان لاله‌زار قرار شد چیزی شبیه خیابان شانزه‌لیزه پاریس شود.

به گزارش همشهری آنلاین، خیابانی که روزی یکی از نوستالژی‌ترین خیابان تهران محسوب می‌شد، در دل زمین‌های «میرزا علی‌اصغرخان اتابک» صدر اعظم وقت ایران، شکل گرفت. با دستور ناصرالدین شاه برای ساخت خیابان نرده‌ها و حصار‌های باغ را برداشتند و زمین‌ها هم در میان اطرافیان شاه تقسیم شد. برای سهولت در تردد مردم در این خیابان یک خط واگن اسبی از میدان توپخانه تا انتهای خیابان به راه افتاد.

به‌مرور زمان در لاله‌زار وسایل تفریح و تماشا جای گرفت. یکی از این اقدامات ساخت باغ‌وحش بود. بخش جنوبی خیابان سعدی در آن زمان به خیابان باغ‌وحش معروف بود. به تدریج و با گسترش بازار داخلی و ورود اجناس خارجی، لاله‌زار کاربرد‌های جدیدی پیدا کرد. یکی از دلایل مهم این تغییر کاربری نزدیک بودن این خیابان به ارگ سلطنتی و محله اعیان‌نشین عودلاجان بود.

از جمله این تغییرات ساخت هتل، کافه، دفتر روزنامه، سینما، تئاتر، مطب، طلا و جواهرفروشی، خیاطی فرنگی‌دوز، سلمانی جدید، عکاسی و... بود. گراند هتل که نخستین هتل تجملاتی و نخستین کافه اروپایی بود در این خیابان ساخته شد. کافه‌ها و مغازه‌های شیک این خیابان با نام‌های فرانسوی، شیک‌پوش‌ترین مردم را به این خیابان می‌کشاند. از جمله این مغازه‌ها عکاسی فوتوساتراپ، داروخانه موسیو پاپازیان، گرامافون مستر ویس، کافه کاناری، کافه رستوران آستوریا و خیاطی آمبارسون بودند.

یکی از مهم‌ترین ویژگی خیابان لاله زار ثبت اولین‌ها به نام خودش است. بسیاری از مشاغل که برای نخستین بار در ایران راه اندازی شدند کارشان را از خیابان لاله زار شروع کردند. برای مثال نخستین گل‌فروشی ابتدا در این خیابان تأسیس شد. نخستین فروشگاه بزرگ به سبک اروپایی نیز در این خیابان راه‌افتاد و بالاخره نخستین چراغ گازی در این خیابان روشن شد.