مثنوی افشاری برآمده از شناخت عمیق استاد شجریان بر ادبیات کهن ایران است.
همه محمدرضا شجریان رابه عنوان خوانندهای که برقله اواز ایران ایستاده میشناسند، اما او فقط خواننده نبوده، خوشنویس، سازنده ساز، نوازنده، قاری قران و به نوعی ادیب بوده. آثار او برآمده از تفکر واندیشه اش بر شعر فارسی و چینش آنها کنار هم است. بسیاری از آثار او همانند همین مثنوی افشاری و ربنا گویای تبحر او در انتخاب شعر و حتی آیات قران است چرا که شجریان ازاشعار سه دفتر مثنوی برای مناجاتش و از قرار دادن چندین آیه قران کنار هم، ربنا را ساخته است.
به گزارش عصر ایران، دو اثری که از دیدگاه شجریان هیچ گاه از هم جدا نبوده اند و آنها را در یک ترکیب واحد با کوک منطبق دیده است واین چیزی نیست جز اندیشه موسیقایی او.
بارها شنیده ایم ربنا اتودی بوده که استاد شجریان خوانده، اما بی انکه ادیت شود پخش شده. مثنوی افشاری هم همین داستان را داشته چرا که این دو اثر هیچ گاه جدا از هم نبوده اند و از همان ابتدا خالقشان آنها را با هم خلق کرده است.
مثنوی افشاری اثری جاودانه در تاریخ موسیقی ایران است که در اواخر دهه ۵۰ به سفارش رادیو و تلویزیون شکل گرفته است. سفارشی که با گذشت ۴ دهه و به خاطر کج سلیقگی برخی مدیران چند سالی است در آرشیوهای رسانه ملی خاک میخورد و گوشهای مردم سرزمینمان از شنیدن این دو مناجات محروم شده است.