برخلاف باکتریهایی که منجر به بیماری یا ناخوشی میشوند، چیزی به نام باکتری خوب نیز وجود دارد؛ به عنوان مثال، پروبیوتیکها حاوی میکروارگانیسمهای زندهای هستند که با انواع باکتریهای موجود در بدن ما تفاوت چندانی ندارند.
به گفته مرکز ملی سلامت مکمل و یکپارچه ایالاتمتحده، پروبیوتیکها که در مکملها، محصولات زیبایی و برخی مواد غذایی مانند ماست یافت میشوند، ممکن است به حفظ تعادل و سلامت میکروبیوم حساس بدن ما کمک کنند.
در حالی که هنوز در این مورد به تحقیقات بیشتری نیاز است، نتایج برخی از مطالعات نشان دادهاند که پروبیوتیکها ممکن است به طرق مختلف از سلامت دستگاه گوارش، از جمله تسکین علائم سندرم روده تحریکپذیر (IBS)، یبوست، یا اسهال مرتبط با آنتیبیوتیک حمایت کنند. با این حال، آیا راههایی وجود دارد که پروبیوتیکها برای ما فراتر از سلامت دستگاه گوارش مفید باشند؟
نتایج مرور علمی در سال ۲۰۱۴ که در نشریه فشار خون (Hypertension) منتشر شد، با بررسی ۹ مطالعه شامل بیش از ۵۰۰ بزرگسال، برای بررسی اینکه آیا استفاده از پروبیوتیک تاثیر بالقوه مثبتی بر فشار خون بیماران دارد یا خیر، به این سوال پاسخ داد.
طبق بررسی انجمن قلب آمریکا (AHA)، محققان با بررسی مطالعات به این نتیجه رسیدند که استفاده از پروبیوتیکها - به ویژه آنهایی که حاوی سویههای متعدد باکتری هستند - باعث کاهش فشار خون بالا در بیماران میشوند. بهطور متوسط، افرادی که پروبیوتیک مصرف میکردند، کاهش فشار خون سیستولیک به میزان ۳.۵۶ میلیمتر جیوه همچنین افت متوسط ۲.۳۸ میلیمتر جیوه در فشار خون دیاستولیک را مشاهده کردند. البته طول درمان نیز بر این تاثیر مرتبط بود، زیرا تغییرات فشار خون تنها پس از هشت هفته استفاده از پروبیوتیک در بیماران مشاهده شد.
دکتر جینگ سان، نویسنده اصلی این مطالعه گفت: ما معتقدیم که پروبیوتیکها ممکن است با داشتن سایر اثرات مثبت بر سلامت، از جمله بهبود کلسترول تام و لیپوپروتئین با چگالی کم یا LDL، کلسترول، کاهش گلوکز خون و مقاومت به انسولین و با کمک به تنظیم سیستم هورمونی تنظیمکننده فشار خون و تعادل مایعات به کاهش فشار خون کمک کنند.
با این حال، دکتر سان اذعان کرد: قبل از اینکه پروبیوتیکها به عنوان یک درمان بالینی رسمی برای فشار خون بالا در نظر گرفته شوند، تحقیقات بیشتری لازم است.
یک مرور علمی جدیدتر از سال ۲۰۲۰ که در نشریه لیپیدها در سلامت و بیماری (Lipids in Health and Disease) منتشر شد، ۲۳ کارآزمایی کنترل شده را بررسی کرد که در مجموع شامل بیش از ۲۰۰۰ شرکتکننده بود تا تاثیر استفاده از پروبیوتیک بر فشار خون بیماران را تعیین کند. یافتههای مطالعه نشان داد که مکملهای پروبیوتیک با کاهش متوسط تا آماری معنیدار فشار خون سیستولیک و فشار خون دیاستولیک در بیماران مبتلا به فشار خون بالا مرتبط است. با این حال، این یافتهها طولانی مدت نبودند و فقط برای حدود هشت یا ۱۰ هفته صادق بودند.
در حالی که در کل نتایج مطمئنا امیدوارکننده به نظر میرسند، کارشناسان بر سایر عوامل سبک زندگی تاکید میکنند که افراد مبتلا به فشار خون بالا میتوانند هنگام کاهش فشار خون خود در نظر بگیرند. این عوامل شامل ورزش منظم به صورت هفتگی، مدیریت سطح استرس و کاهش مصرف سدیم است. علاوه بر مصرف نمک کمتر، میتوانید با افزایش دریافت پتاسیم با غذاهایی مانند سیبزمینی شیرین، ماست، ماهی قزل آلا و ... به پاکسازی سدیم از سیستم بدن خود نیز کمک کنید.
با این حال، کسانی که هنوز علاقهمند به مصرف مکملهای پروبیوتیک هستند، حتما با پزشک خود مشورت کنند. استفاده از پروبیوتیک برای همه توصیه نمیشود، از جمله کسانی که بیماری جدی و ایمنی ضعیفی دارند یا اخیرا تحت عمل جراحی قرار گرفتهاند. پروبیوتیکها همچنین میتوانند عوارض جانبی بالقوهای مانند واکنشهای آلرژیک، ناراحتی خفیف معده، نفخ، اسهال یا گاز معده داشته باشند.