چرا بهرام رادان و گلشیفته فراهانی متهم به «سرقت ژنتیکی» هستند؟

کمپین آنجلینا جولی برای بدست آوردن بریده‌ای از مو‌های دختران ایران سبب شده تا بار دیگر بحث بیوتروریسم را رسانه‌های تندروی اصولگرا پیش بکشند. بحثی که یک بار سال‌ها قبل از سوی روزنامه وطن امروز پس از کمپینی که برای شهرزاد، دختر ایرانی ۲۵ ساله ایرانی مقیم تورنتوی کانادا به راه افتاد.

به گزارش خبرآنلاین، اوایل دهه ۹۰ بود که بحث داغی در شبکه‌های اجتماعی به راه افتاد. شهرزاد نام دختر جوان ایرانی مقیم تورنتو بود که سرطان خون داشت. لوکمیا. یک نمونه نادر که پزشکان می‌گفتند نمونه همسان برای پیوند مغز استخوان به او در کانادا و دیگر نقاط جهان پیدا نشده است.

آن زمان ویدیویی از سوی بنیاد یکی از ما منتشر شد که دو هنرپیشه در آن دیده می‌شدند. بهرام رادان و گلشیفته فراهانی. بازیگران فیلم معروف سنتوری. فیلمی که از سوی وطن امروز متهم شد به تلاش برای سرقت پروفایل ژنتیکی مردم ایران از سوی نهاد‌های جاسوسی برای بیو تروریسم.

سال‌ها پس از آن اتفاق و با کمپین اخیر آنجلینا جولی و درخواست او از دخترانی ایرانی برای فرستادن بریده‌ای از مو‌های شان به یک آدرس در خارج از ایران بار دیگر این بحث درباره بیوتروریسم و سرقت ژنتیکی از سر گرفته شده است.

روزنامه همشهری و گروهی از فعالان شبکه‌های مجازی از جمله علیرضا آل داوود دبیر تشکلی به نام جبهه انقلاب اسلامی در فضای مجازی که از حامیان طرح صیانت و فیلترینگ گسترده هستند بار دیگر ماجرای گلشیفته را پیش کشیدند. آل داوود در توییت خود ماجرای این ویدیو را نقل کرده و گفته است: «چند سال قبل با یک گوش پاک کن و قطره‌ای بزاق دهان، ویروس کرونا را برای مان ساختند و حالا به دنبال ویروس کووید ۲۳ هستند؟»

او اشاره به بخشی از آن ویدیوی یکی از ما دارد که در آن گلشیفته فراهانی می‌گفت فقط کافی است بخشی از بزاق دهان تان به وسیله یک گوش پاک کن گرفته و مورد آزمایش قرار بگیرد.

دکتر تولایی متخصص ژنتیک و دبیر همایش علمی ژنتیک در این باره می‌گوید: «ببینید جمع آوری نمونه‌های ژنتیکی در همه جای دنیا حساسیت برانگیز است. اگر واقعا یک گروهی دنبال جمع آوری غیر قانونی باشند به سراغ پدیده‌های احساسی می‌روند که مردم بیشتر در چنین مسائلی ترغیب به همکاری شوند. وقتی دنبال چنین کاری باشند و هدف سوء پشت کاری باشد که خیلی مستقیم نمی‌گویند. وقتی با کمک یک چهره محبوب جامعه را تشجیع می‌کنند، همیشه ایجاد حساسیت می‌کند. به هر حال اگر یک نهادی دنبال یک سرقت پزشکی ژنتیک باشد، برایش یک سناریوی احساسی تعریف می‌کنند.»

او سپس ادامه می‌دهد: «من قضاوت قطعی ندارم، اما بر اساس حرفه ام همیشه می‌خواهم دو سمت ماجرا را ببینم. البته ماجرای درباره ماجرای خانم فراهانی و داستان «شهرزاد...» هم فارغ از اینکه چه داستان و سناریویی پشتش بوده، اگر منجر به خروج بانک اطلاعات ژنتیک از کشور شود، یک رفتار غیر حرفه ایبوده است که این حساسیت‌ها و اتهامات را به همراه داشته. برای نجات یک دختر خانم که کار بسیار زیبایی هم است، می‌شد به بانک ژن از سوی بیمارستان مورد نظر و کشور یاد شده با نهاد متناظر در ایران تماس گرفته شود و همه چیز به صورت حرفه‌ای پیش برود و بعد اگر لازم بود می‌شد از ظرفیت سلبریتی‌ها کمک گرفت برای درخواست از مردم تا نمونه‌های بیشتری اهداء و بررسی شود، اما خروج غیر قانونی نمونه‌های خونی در حقیقت رسیدن به یک بانک اطلاعات ژنی بزرگ از مردم یک کشور است که در هر جای دنیا اتفاق بیفتد، واکنش‌های بسیاری به همراه خواهد داشت.»

در ویدیوی یاد شده البته از سوی گلشیفته فراهانی و بهرام رادان و شهرزاد دختر ایرانی مبتلا به سرطان و نامزدش از ایرانی‌ها خواسته می‌شد به بیمارستان شریعتی تهران بروند و خود را در بانک اطلاعات ژنی ثبت کنند. یعنی اطلاعات و دیتای حاصل از آزمایشی که از بزاق‌ها گرفته و تست می‌شد در بیمارستان شریعتی برداشته شود، چون این بیمارستان تهران ارتباط مستقیم با بانک ژن جهانی داشته و می‌توانسته استعلام برای یافتن ژن همسان را پاسخ دهد.

شهرزاد، این دختر مبتلا به بیماری سرطان در همان سال به دلیل عدم یافت نمونه همسان درگذشت.