دانشمندان موفق شدند نمونههای ۵۰ هزار ساله یخ را از اعماق یک یختاق در قطب جنوب بیرون بکشند. این استوانه عظیم یخ، دریچهای به گذشته دور است و از طریق آن میتوان به تاریخچه تغییرات آب و هوای زمین و سطوح گازهای گلخانهای و حتی دمای زمین پی برد.
کارلو باربانته، مدیر «موسسه علوم قطبی شورای تحقیقات ملی ایتالیا» ضمن «ثمربخش» خواندن این ماموریت توضیح داد که «۱۳ محقق به مدت ۶۰ روز در محل بودند و در دو شیفت هشت ساعته از ساعت ۸ صبح تا نیمهشب، کار کردند و در نهایت موفق شدند تا عمق ۸۰۸ متری حفاری کنند، عمقی که بسیار فراتر از پیشبینی اولیه بود.»
آقای باربانته هستههای یخی نمونه برداریشده را «با کیفیت بسیار بالا» توصیف کرد و از این بابت ابراز خرسندی کرد.
دانشمندان این حفاری را در قالب یک پروژه تحقیقاتی اروپایی موسوم به «Beyond Epica» یا «ورای حماسه» انجام میدهند. این دومین عملیات حفاری این گروه در قطب جنوب است، هرچند آخرین آن نخواهد بود. این یخچالشناسان قصد دارند به عمق ۲۷۰۰ متری هم برسند، در این صورت نمونه استخراجی متعلق به یک و نیم میلیون سال پیش خواهد بود.
نمونهبرداری از یخچالها روشی مبتکرانه برای سنجش تغییرات آب و هوای کره زمین است. یخ زمانی تشکیل میشود که لایههای برف روی هم جمع و به تدریج فشرده شوند. زمانی که دانههای برف از آسمان به سطح زمین میرسند حاوی مواد شیمیایی و ذرات محلول هستند و همین امر به دانشمندان کمک میکند تا از آن به عنوان دریچهای به وضعیت جوی در هر دوره زمانی استفاده کنند.
برای نمونه در برخی از استوانههای این یخهای باستانی حلقههای به رنگ سیاه پررنگ یافت شده است که نشان میدهد در آن زمان بلورهای برفی در میانه راه با خاکستر آتشفشانی مخلوط شده است و این گواهی است بر اینکه در آن زمان یک فوران آتشفشانی رخ داده است.
پروژه «ورای حماسه» که از سال ۲۰۱۹ در حال انجام است، هفت سال به طول خواهد انجامید و بودجهای معادل یازده میلیون یورو از کمیسیون اتحادیه اروپا و سایر کشورهای حمایتکننده، از جمله فرانسه و ایتالیا به آن اختصاص داده شده است.