جایزه «شروین حاجی‌پور» راهی جهانی‌شدن

هم میهن نوشت: برندگان جایزه گرمی ۲۰۲۳ در حالی معرفی شدند که نام یک ایرانی بار دیگر در میان برگزیدگان جایزه اعلام شد؛ این‌بار برای یک جایزه تازه‌تأسیس به اسم «تغییر اجتماعی». صحبت از «شروین حاجی‌‎پور» خواننده جوان ایرانی است که روز‌های پرفرازونشیبی را طی پنج ماه اخیر پشت‌سر گذاشت و تجربه کرد.

او طی یک‌شب راه صدساله‌ی شهرت را رفت، بازداشت و پس از چندی آزاد شد، صفحه اینستاگرامش به بیش از دو میلیون نفر رسید و حالا یکی از جوایز معتبر و مهم موسیقی دنیا را به خود اختصاص داده است.

اعتباری که به شروین رسید

جایزه گرمی به‌همراه جوایز موسیقی امریکا و جایزه موسیقی بیلبورد سه جایزه مهم موسیقی در دنیا هستند. جایزه گرمی در واقع همان جایزه گرامافون است که از سال ۱۹۵۹ آغاز و به‌رسمیت شناخته شد. از آن پس همه‌ساله از سوی آکادمی ملی علوم و هنر‌های ضبط به آثار و دستاورد‌های برجسته در صنعت موسیقی اهدا شده است.

این جایزه که در موسیقی برابر با جایزه اسکار در فیلم‌سازی، جایزه امی در تلویزیون و جایزه تونی در تئاتر است، یک تندیس طلایی گرامافون است که در چهار رشته اصلی بهترین آلبوم سال، بهترین ضبط آهنگ سال، بهترین ترانه سال و بهترین هنرمند جدید به برندگان اهدا می‌شود.

جایزه موسیقی گرمی به‌صورت مستقیم هیچ منفعت مالی ندارد و گرچه هیچ جایزه نقدی برای برندگان آن به همراه ندارد، اما بنا بر اعلام نشریه فوربس میزان فروش کنسرت‌های برندگان این جایزه حداقل تا ۵۵ درصد افزایش یافته است که طبعاً چنین امتیازی شامل حال شروین حاجی‌پور نخواهد شد؛ چراکه بعید به نظر می‌رسد او بتواند مجوز‌های لازم برای اخذ مجوز برگزاری کنسرت را از وزارت ارشاد دریافت کند.

«دیوید روسو» که یک کارگردان موزیک‌ویدیو است، می‌گوید که ترانه‌سرا‌ها و تهیه‌کنندگانی را می‌شناسد که پس از برنده شدن در گرمی، درآمدشان ۱۰۰ تا ۱۵۰ درصد افزایش یافته است. بنابر اعلام کمپانی برگزارکننده کنسرت «Pollstar»، مزایای مالی جایزه گرمی می‌تواند برای تور‌های بزرگ نیز بسیار زیاد باشد؛ به‌عنوان مثال درآمد «برونو مارس» پس از کسب جایزه گرمی برای هر شب برگزاری کنسرت از ۱۳۰ هزار دلار به ۲۰۲ هزار دلار (+۵۵%) افزایش یافت.

درآمد‌های تور‌های «تیلور سوییفت» ترانه‌سرا و خواننده آمریکایی نیز پس از کسب جایزه گرمی از ۱۲۵ هزار دلار به ۶۰۰ هزار دلار (+۳۸۰%) برای هر شب اجرا در تور افزایش یافت. گرامافون طلایی جوایز گرمی گرچه ارزش مادی خاصی ندارد و حتی فروش آن نیز غیرقانونی است، اما برچسب «برنده جایزه گرمی» می‌تواند با افزایش مخاطب و درآمد چشمگیری برای هنرمندان در بلیت‌فروشی کنسرت‌ها همراه باشد.

حاجی‌پور، سومین ایرانی برنده گرمی

در سال‌های گذشته، کیهان کلهر و حمید سعیدی به‌عنوان برنده‌های جایزه گرمی، نام «ایران» را در تاریخچه جایزه‌های گرمی ثبت کرده بودند. محمدرضا شجریان و حسین علیزاده نیز با آثاری، سابقه نامزدی در جایزه‌های گرمی را دارند. با این توضیح که کیهان کلهر به‌صورت مستقیم جایزه گرمی را نبرده بلکه یکی از اعضای تیم نوازندگان آلبوم «sing me home» توانسته بود جایزه گرمی را از آن خود کند.

اولین‌باری که نام ایران در این مسابقه مطرح شد، سال ۱۹۹۲ بود که در آن دوره «اردشیر فرح» در قالب گروه «استرانز و فرح» برای آلبومی به نام «آمریکاز» کاندیدا شد. همچنین در سال ۲۰۰۳ محمدرضا شجریان، حسین علیزاده، کیهان کلهر و همایون شجریان با آلبوم «بی‌تو به‌سر نمی‌شود» و در همان سال کیهان کلهر به‌همراه شجاعت حسین‌خان نیز برای آلبوم «غزل» کاندیدا شدند. در سال ۲۰۰۵ آلبوم «فریاد» با همراهی محمدرضا شجریان، حسین علیزاده، کیهان کلهر و همایون شجریان؛ و در سال ۲۰۰۶ نیز حسین علیزاده به‌همراه ژیوان گاسپاریان برای آلبوم «به تماشای آب‌های سپید» کاندیدای دریافت گرمی شدند.

نامزدی رامین جوادی در سال ۲۰۰۸ برای موسیقی فیلم «مرد آهنی» و نامزدی مجدد او در سال ۲۰۱۷ برای آهنگ‌سازی فصل هفتم سریال «بازی تاج و تخت» دیگر نامزدی موزیسین‌های ایرانی در این رویداد موسیقایی بوده است. در تمام این سال‌ها هنرمندان ایرانی نام‌شان بیش از مرحله نامزدی نمی‌رفت تا اینکه حمید سعیدی در سال ۲۰۱۹ نام خود را به‌عنوان تنها ایرانی برنده جایزه گرمی به ثبت رساند.

شش + یک برای تغییر اجتماعی

شصت‌و‌چهارمین مراسم گرمی که بامداد دیروز برگزار شد، به‌جای شش جایزه، شامل هفت جایزه ویژه بود و جایزه «بهترین ترانه تأثیرگذار در تغییرات اجتماعی» به آن اضافه شده بود. در این بخش که تغییر مهمی در قیاس با ادوار قبلی محسوب می‌شود، با رأی کاربران، یکی از ترانه‌های تأثیرگذار اجتماعی معرفی و با تائید آکادمی گرمی، جایزه را دریافت خواهد کرد. ترانه «برای» با صدای شروین حاجی‌پور با بیش از ۱۱۵ هزار رأی توانست این جایزه را از آن خود کند. جیل بایدن، بانوی اول ایالات متحده آمریکا، نام شروین را در مراسم اعلام کرد و حاجی‌پور نیز در واکنش به بردن این جایزه با انتشار عکسی از خود در صفحه اینستاگرامش، نوشت: «ما بردیم.»

پایانی خوش

شروین حاجی پور که متولد ۱۰ فروردین ۱۳۷۶ است و طبق گفته خودش در دانشگاه رشته اقتصاد خوانده، اما از همان دوران کودکی به آهنگ‌سازی و خوانندگی علاقه داشت و مسیرش را حداقل برای خودش مشخص کرده بود. شاید بسیاری خاطرشان نباشد، اما «شهرت» برای شروین حاجی‌پور بسیار قبل‌تر از خواندن این ترانه معروف و بازداشتش رقم خورد؛ جایی‌که او در سال ۱۳۹۸ با حضور در برنامه تلویزیونی «عصر جدید» برای خودش هواداران پر‌و‌پا‌قرصی را پیدا کرد.

از همان‌جا او متوجه شد که می‌تواند کار‌های متفاوتی ارائه کند تا دیده شود. او با ترانه «شاید بهشت» در مرحله اول آن برنامه رأی هر چهار داور را به‌دست آورد، ولی به‌رغم رسیدن به مراحل نهایی، در پایان نتوانست برنده شود. با شروع ناآرامی‌های ایران که بعد از درگذشت مهسا امینی شکل گرفت، شروین حاجی‌پور با استفاده از توییت‌های منتشرشده کاربران توییتر، ترانه‌ای دو دقیقه‌ای را با اسم «برای» در صفحه شخصی اینستاگرامش منتشر کرد که در کمتر از ۷۲ ساعت بیش از ۴۰ میلیون‌بار این موزیک‌ویدیو دیده شد. حاجی‌پور تنها چند روز بعد از انتشار این ویدیو بازداشت و بعد از چند روز با قید وثیقه در تاریخ ۱۲ مهرماه آزاد شد.

بعد از این اتفاقات بود که ترانه‌های شروین حاجی‌پور که از قبل خوانده بود و مناسبت خاصی نداشت، دست‌به‌دست شد و دنبال‌کننده‌های او در اینستاگرام به‌یک‌باره از مرز دو میلیون نفر هم گذشت. او حالا یک جوان ۲۶ ساله با شهرتی جهانی است که یکی از مهم‌ترین جوایز موسیقی را از آن خود کرده است. آینده‌ی او هرچه باشد قطعاً در موسیقی است. مسیری که خودش انتخاب کرد و سختی‌هایش را به‌جان خرید تا در پایان بنویسد: «ما بردیم.»