پیام تور منطقه‌ای بلینکن چیست؟

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، در آغاز سفر سه‌روزه خود به خاورمیانه همزمان با تشدید تنش‌های اسرائیل و فلسطین، جنگ روسیه در اوکراین و برنامه هسته‌ای ایران (در دستور کار خود) وارد مصر شد.

به گزارش دنیای اقتصاد، الجزیره در گزارش ۲۹ژانویه نوشت، بلینکن پس از توقف در قاهره، روز‌های دوشنبه (دیروز) و سه‌شنبه (امروز) به بیت‌المقدس و رام‌الله خواهد رفت و در آنجا به ترتیب با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل و محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین دیدار خواهد کرد.

سفر بلینکن با محوریت کابینه راست‌گرای جدید نتانیاهو برنامه‌ریزی شده بود؛ زیرا نگرانی‌ها درباره آینده جهت‌گیری اسرائیل و مذاکرات متوقف‌شده صلح با فلسطینی‌ها در افق نمایان است؛ اما این دیدار در روز پنج‌شنبه پس از آنکه نیرو‌های اسرائیلی ۹ فلسطینی را به شهادت رساندند و پس از آنکه یک فلسطینی حمله تلافی‌جویانه‌ای را در قدس شرقی اشغالی انجام داد و یک روز بعد، هفت اسرائیلی را در خارج از کنیسه به قتل رساند، فوریت جدیدی پیدا کرد. حمله دیگری در روز شنبه انجام شد و نگرانی‌ها مبنی بر تشدید مارپیچ خشونت‌ها افزایش یافته است.

بلینکن در گفتگو با اعضای کابینه جدید اسرائیل که شامل احزاب راست افراطی است که می‌خواهند شهرک‌سازی در سرزمین‌های اشغالی را افزایش دهند، درخواست‌های ایالات متحده برای آرامش را تکرار می‌کند و بر حمایت واشنگتن از راه‌حل «دو دولت» تاکید می‌کند. بلینکن همچنین برای دیدار با عباس، دیگر مقامات فلسطینی و اعضای جامعه مدنی به رام‌الله خواهد رفت.

«ودانت پاتل»، سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده به خبرنگاران گفت: بلینکن با هر دو رهبر، «به‌طور گسترده» لابی کرده و خواستار برداشتن گام‌هایی برای کاهش تنش خواهد شد. تحلیلگران این سوال را مطرح کردند که آیا بلینکن می‌تواند به پیشرفت‌هایی دست یابد یا خیر؟ «آرون دیوید میلر» مذاکره‌کننده کهنه‌کار آمریکایی، با اشاره به ۱۱روز درگیری بین اسرائیل و حماس که با آتش‌بسی با میانجیگری مصر پایان یافت، گفت: «بهترین کاری که آن‌ها می‌توانند انجام دهند این است که شرایط را ثابت نگه دارند تا از یک مه۲۰۲۱ دیگر جلوگیری کنند.»

«غیث العمری» یکی از مقامات سابق فلسطینی که اکنون در موسسه واشنگتن مشغول به کار است، گفت که انتظار دارد بلینکن مواضع سنتی ایالات متحده را به جای ایجاد مسیر جدید تکرار کند. او گفت: «این سفر خود پیام است.»

وی با اشاره به فلسطینی‌ها گفت: «بلینکن از عباس می‌خواهد که کار‌های بیشتری انجام دهد؛ اما مشخص نیست که آن‌ها چه کاری می‌توانند انجام دهند.» کابینه نتانیاهو بازنگری گسترده در قوه قضائیه اسرائیل را پیشنهاد کرده است که کنترل سیاسی بر انتصاب قضات را تقویت می‌کند و در عین حال توانایی دیوان عالی برای لغو قوانین یا حکم علیه اقدامات کابینه را تضعیف می‌کند. این پیشنهاد‌ها تظاهرات خیابانی بزرگی را علیه آنچه معترضان آن را تضعیف بالقوه استقلال قضایی می‌دانند، برانگیخت.

وزارت امور خارجه ایالات متحده گفت که بلینکن همچنین خواستار حفظ وضعیت موجود در محوطه مسجد الاقصی است؛ جایی که یهودیان مجاز به نماز خواندن نیستند. گزارش الجزیره حاکی است که خشونت در فلسطین در گفتگو‌های بین بلینکن و رئیس‌جمهور مصر (که نقش سنتی میانجیگری در خاورمیانه دارد) - با وجود انتقاد جو بایدن، از سوابق حقوق بشر مصر- دیده می‌شود. وزارت امور خارجه گفت که انتظار می‌رود بلینکن در مصر درباره مسائل منطقه‌ای مانند درگیری‌ها در لیبی و سودان گفتگو کند.

مصر همچنان یکی از دریافت‌کنندگان اصلی کمک‌های نظامی ایالات متحده است؛ اما به‌دلیل سابقه حقوق بشری این کشور، این همکاری با موشکافی بخش‌هایی از حزب دموکراتیک مواجه است. گروه‌های حقوق بشری تخمین می‌زنند که حدود ۶۰هزار نفر در زندان‌های مصر به سر می‌برند که بسیاری از آن‌ها با شرایط سختی روبه‌رو هستند.

جنگ ۱۱ماهه روسیه در اوکراین نیز در دستور کار خواهد بود. اوکراین که تجهیزات نظامی از آمریکا و اروپا دریافت کرده است، از اسرائیل خواسته است تا سامانه‌های موشکی برای سرنگونی پهپاد‌ها فراهم کند. اسرائیل این درخواست‌ها را رد کرده است.

اگرچه اسرائیل حملات روسیه را محکوم کرده، اما کمک‌های خود را به کمک‌های بشردوستانه و تجهیزات حفاظتی محدود کرده است. اسرائیل دلیل این اقدام را تمایل به همکاری مستمر با مسکو درباره سوریه و تعهد به تضمین رفاه یهودیان روسیه دانست. برنامه هسته‌ای ایران هم در زمره مسائل قابل گفتگو با طرف‌های منطقه‌ای خواهد بود.