انصارالله پس از آتش بس در یمن به کدامین سو می‌روند؟ / چرا آمریکا باید با انصارالله یمن مصالحه کند؟

فرارو- بروس ریدل یکی از همکاران ارشد و مدیر پروژه اطلاعاتی بروکینگز است. او در سال ۲۰۰۶ میلادی پس از سه دهه فعالیت در سیا از جمله در مناصب خارج از امریکا بازنشسته شد. او مشاور ارشد چهار رئیس جمهور ایالات متحده در امور جنوب آسیا و خاورمیانه در کارکنان شورای امنیت ملی در کاخ سفید بوده است. او هم چنین معاون وزیر دفاع در امور خاور نزدیک و جنوب آسیا در پنتاگون و مشاور ارشد ناتو در بروکسل بوده است. ریدل یکی از اعضای تیم پروسه صلح پرزیدنت "بیل کلینتون" بود و در کمپ دیوید و دیگر نشست‌های اعراب و اسرائیل به مذاکره پرداخت.

در ژانویه ۲۰۰۹ میلادی "باراک اوباما" رئیس جمهور وقت امریکا از او خواست تا ریاست بررسی سیاست آمریکا در قبال افغانستان را بر عهده بگیرد. ریدل در سال ۲۰۱۱ میلادی به عنوان مشاور متخصص برای تعقیب "عمر فاروق عبدالمطلب" عامل وابسته به القاعده فعالیت‌هایی را انجام داد. در دسامبر ۲۰۱۱ میلادی "دیوید کامرون" نخست وزیر بریتانیا از او خواست تا در شورای امنیت ملی آن کشور در لندن گزارش و توضیحاتی را در مورد وضعیت پاکستان ارائه دهد. ریدل نویسنده کتاب‌های بسیاری در حوزه مسائل خاورمیانه بوده است.

به گزارش فرارو به نقل از اندیشکده بروکینگز؛ در جنگ داخلی تقریباً ده ساله یمن پایبندی به آتش بس که در آوریل ۲۰۲۲ توسط گروه شیعه انصارالله آغاز شد نشان می‌دهد آنان اکنون آماده زندگی با یک نتیجه سیاسی از جنگ هستند که کنترل بیش تری را در اختیارشان قرار می‌دهد. به نظر می‌رسد انصارالله آماده هستند که به کنترلی کم‌تر از اعمال کنترل بر کل یمن رضایت دهند. با این وجود، آنان عجله‌ای برای دستیابی به توافق ندارند و آتش بس می‌تواند با راحتی نقض و شکسته شود و یمن و عربستان سعودی را به نبردی تازه در سال ۲۰۲۳ میلادی بازگرداند.

آتش‌بس و محدودیت‌های آن

انصارالله از آغاز سال ۲۰۱۴ میلادی علیه دولت مورد حمایت عربستان سعودی که از بهار عربی در سال ۲۰۱۱ میلادی در یمن ظهور کرد شورش کردند. "علی عبدالله صالح" رئیس جمهور سابق یمن به آنان پیوست تا این که از آنان جدا شد. او در سال ۲۰۱۷ میلادی کشته شد.

در آوریل ۲۰۲۲ میلادی سازمان ملل متحد در مورد آتش بس میان شورشیان انصارالله و دولت یمن و شبه نظامیان وابسته به آن مذاکراتی را انجام داد و بندر کلیدی حدیده را برای انتقال سوخت و مواد غذایی به شمال یمن منطقه تحت کنترل انصارالله باز کرد. هم چنین، امکان پرواز‌های تجاری به مصر و اردن از فرودگاه صنعا فراهم شد. آتش بس در سال ۲۰۲۲ میلادی دو بار تمدید شد، اما در اکتبر پس از پایان آن تمدیدی صورت نگرفت. با این وجود، هر دو طرف کماکان در اکثر موارد به آتش بس و سایر شرایط مرتبط با آن مانند پرواز‌های تجاری پایبند باقی مانده اند.

ابعاد خارجی لاینحل باقی مانده

یمن هم چنان میدان نبرد حیاتی برای قدرت‌های خارجی می‌باشد. انصارالله شیعه مورد حمایت ایران و متحدش حزب الله لبنان بوده است. حدود ۴۰ مستشار ایرانی در یمن حضور دارند. سعودی‌ها با حمایت از دولت یمن و شبه نظامیان مختلف مخالف انصارالله علیرغم هزینه‌های هنگفت به هیچ یک از اولویت‌های سیاسی شان دست نیافته اند.

هنگامی که آتش بس در آوریل گذشته آغاز شد آنان "عبده ربه منصور هادی" رئیس جمهور موقت یمن را که یک دهه پیش به جای صالح به قدرت رساندند کنار گذاشتند. هادی اکنون در حبس خانگی در ریاض به سر می‌برد. او با یک شورای سیاسی هفت نفره جایگزین شد که نماینده گروه‌های مختلف وفادار به عربستان سعودی است. امارات متحده عربی نیز از شبه نظامیان مخالف انصارالله به ویژه در شهر بندری عدن در جنوب آن کشور حمایت می‌کند.

سیاست ایالات متحده در یمن اخیرا در مدیریت مناقشه تا حدودی موفق بوده است، اما برای متوقف ساختن بحران و فاجعه انسانی ناشی از جنگ سعودی و محاصره شمال کافی نیست. "جو بایدن" رئیس جمهور ایالات متحده اندکی پس از مراسم تحلیف خود در یک سخنرانی مهم در مورد سیاست خارجی امریکا گفته بود جنگ یمن باید پایان یابد. اولویت دادن به پایان درگیری در سیاست ایالات متحده قابل ستایش است و بایدن با حمایت از سازمان ملل به موفقیت‌هایی دست یافته است.

او "تیم لندرکینگ" دیپلمات مجرب و متخصص خاورمیانه در وزارت امور خارجه را به عنوان نماینده آمریکا در امور یمن معرفی کرد. به طور خاص، بایدن وعده پایان دادن به حمایت آمریکا از عملیات نظامی "تهاجمی" سعودی‌ها را مطرح ساخت، اما این موضوع را توضیح نداد که یک اقدام نظامی تهاجمی مصداق چیست و یا آن که توصیه‌هایش در مورد محاصره عربستان سعودی در یمن اعمال می‌شوند یا خیر.

هم چنین، بایدن خواستار قطعنامه جدیدی در شورای امنیت سازمان ملل متحد نشد تا مبنایی برای ابتکار عمل صلح او باشد. در سال ۲۰۱۶ میلادی قطعنامه ۲۲۱۶ شورای امنیت سازمان ملل از انصارالله خواسته بود از تمام سرزمین‌هایی که در جریان جنگ داخلی اشغال کرده بودند از جمله از صنعا عقب نشینی کنند، دولت مستقر یمن را برسمیت بشناسند، تسلیحات شان را به سازمان ملل متحد تحویل دهند و به حملات پهپادی و موشکی به عربستان سعودی پایان دهند.

پس از شش سال جنگ انصارالله حتی به یکی از این خواسته‌ها نیز پاسخ مثبت نداده اند. نیروی دریایی ایالات متحده هم چنین به رهگیری کشتی‌ها معمولا ناو‌های کوچک که ادعا می‌کند از ایران به تسلیحات وارد می‌کنند ادامه می‌دهد. برای مثال، در دسامبر ۲۰۲۱ میلادی نیروی دریایی امریکا گزارش داد که یک کشتی را با ۱۴۰۰ قبضه اسلحه تهاجمی AK-۴۷ و ۲۲۶۶۰۰ گلوله رهگیری کرده است. رهگیری دیگر در ژانویه ۲۰۲۳ میلادی رخ داد. در واقع، ایالات متحده شریک محاصره عربستان سعودی در یمن است.

آموزش زندگی با انصارالله یمن

تراژدی روابط آمریکا با یمن اکنون فاجعه بار است. دو رئیس جمهور آمریکا با درجات مختلفی از شور و شوق از جنگ مرگبار عربستان سعودی برای شکست دادن انصارالله حمایت کردند. ده‌ها هزار یمنی از جمله هزاران کودک مبتلا به سوء تغذیه بر اثر محاصره کشته شده اند. سومین رئیس جمهور ایالات متحده اکنون در حال تلاش برای پایان دادن به درگیری است.

انصارالله به شدت ضد امریکایی هستند، اما آنان آسیب چندانی به امریکایی‌ها یا منافع حیاتی ما وارد نساخته اند. در عوض، جنگ عربستان به آنان اجازه داد تا نقش مدافعان میهن پرست کشور کوچکی را ایفا کنند که با حمایت واشنگتن و بسیاری از کشور‌های غربی با همسایه ثروتمند خود می‌جنگند. انصارالله در امتداد خطوط حزب الله لبنان سازماندهی شده اند گروهی که الگوی آنان بوده و یک تهدید طولانی مدت برای امریکایی‌ها و منافع امریکا است. آنان می‌توانند به حزب الله دیگری تبدیل شوند به ویژه اگر آتش بس از بین برود.

وقت آن است که به این فاجعه پایان دهیم. آتش بس می‌تواند به راحتی فرو بریزد و انصارالله می‌توانند با موشک‌ها و پهپاد‌های خود که با کمک ایران مهندسی شده اند حملات شان را علیه اهداف سعودی از جمله ریاض از سر بگیرند.

معامله با انصارالله حتی پس از جنگ نیز کار آسانی نخواهد بود. موضع ضد آمریکایی آنان عمیقا ریشه در خاستگاه آن جنبش دارد. این یکی از پیامد‌های ماندگار تصمیم فاجعه بار امریکا برای حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ میلادی است که منجر به تاسیس گروه انصارالله شد و اکنون با بیش از شش سال حمایت امریکا از جنگی تحت رهبری همسایه‌ای که اکثر مردم یمن از آن متنفر هستند ترکیب شده است. حملات هوایی، محاصره و گرسنگی دادن عمدی ریاض به یمنی‌ها از ویژگی‌های جنگی است که ایالات متحده از آن حمایت کرده است.

در عرصه میدانی انصارالله در منطقه‌ای که تحت کنترل خود دارند یک دولت کارآمد ایجاد کرده اند که شامل نمایندگان گروه‌های دیگر نیز می‌شود. "عبدالعزیز بن حبتور" نخست وزیر آنان اهل جنوب یمن است و در فاصله سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۵ میلادی فرماندار منصوب شده در عدن توسط هادی بود.

"هشام شرف" وزیر امور خارجه آنان از سال ۲۰۱۱ میلادی در چندین منصب دولتی حضور داشته است. حدود ۸۰ درصد مردم یمن تحت کنترل انصارالله زندگی می‌کنند. جمعیت صنعا از کمتر از سه میلیون نفر در سال ۲۰۱۹ میلادی دو میلیون نفر در سال ۲۰۱۰ میلادی به دلیل امنیت نسبی و امنیت غذایی‌ای که انصارالله در آنجا فراهم کرده به طور قابل ملاحظه‌ای به هفت میلیون نفر افزایش یافته است. با این وجود، از نظر آزادی‌های فردی و شخصی انصارالله قوانین سخت گیرانه‌ای را در مورد سفر زنان به اجرا گذاشته اند که اکثر زنان برای کار‌های مختلف به تایید کتبی مردان خانواده نیاز دارد که بازتاب دیگری از سیاست‌های حامی اصلی آنان یعنی نظام سیاسی ایران است.

ما ده‌ها سال است که با کشور‌های دیگر با سیاست‌های شدیدا ضد آمریکایی در خاورمیانه زندگی کرده ایم. با این وجود، انصارالله علیه منافع امریکا در خارج از یمن انجام نداده اند. رابطه ما با آنان یک رابطه دوستانه نخواهد بود، اما نیازی به خصومت خشونت آمیز نیز ندارد. ضرورت فوری فعلی توقف کامل محاصره و ارسال کمک برای مردم یمن است. در یک قطعنامه تازه امنیتی سازمان ملل متحد باید خواست پایان کامل محاصره و آزادی جابجایی برای یمنی‌ها مطرح شود. این امر باید اولویت امریکا باشد.