رومی‌ها طلا‌های خود را از کجا آوردند؟

فرارو- آگوستوس نخستین امپراتور روم باستان که با نام اکتاویان نیز شناخته می‌شود امپراتوری روم را به سادگی تاسیس نکرد. او وظیفه بسیار دشوار تثبیت سیستم پولی را در آن زمان انجام داد. در طول دوره سلطنت او سکه‌های طلا و نقره ارزشی استانداردی پیدا کردند.

به گزارش فرارو به نقل از ال پائیس؛ فتح نهایی و آرام سازی تمام هیسپانیا (نام رومی شبه جزیره ایبری) به دنبال جنگ‌های کانتابریا-آستوری (۱۹ تا ۲۹ پیش از میلاد مسیح) به امپراتوری روم امکان دسترسی به ذخایر طلای فراوان در سراسر شمال غربی قلمروی اسپانیای دوره مدرن را داد.

با این وجود، استخراج فلز از کوه‌ها و دره‌ها در کلام راحت‌تر از عمل بود. مهندسان روم دریافتند که آب برای انجام این استخراج عظیم معدنی ماده‌ای ضروری می‌باشد. به دنبال آن، رومی‌ها ساخت یک شبکه هیدرولیک را با کانال‌ها و مخازن متعدد سازماندهی کردند. اخیرا تیمی متشکل از ۲۰ نفر از نهاد‌های دولتی و خصوصی اسپانیا تحت رهبری " خاویر سانچز-پالنسیا" و "آلمودنا اورخاس" از شورای ملی تحقیقات اسپانیا (CSIC) مکان سازه‌های هیدرولیکی ساخته شده توسط رومی‌ها را در لاس مدولاس یک منطقه کوهستانی در استان لئون تعیین کردند. لاس مدولاس به بزرگترین معدن طلای روباز حفاری شده در کل تاریخ امپراتوری روم تبدیل شد.

ارقام آن بسیار زیاد است: وسعتی که بیش از ۱۲۰۰ هکتار را شامل می‌شود و عرض آن به مساحتی حدود ۳.۲ کیلومتر می‌رسد. روم برای رسیدن به هدف خود به ۳۲۱ کیلومتر کانال نیاز داشت. در مجموع ۲۰۰ میلیون تن خاک برای انجام این کار جابجا شد. با این وجود، علیرغم چنین وظیفه عظیمی که به هزاران کارگر نیاز داشت در نهایت کم‌تر از ۱۰۰۰۰ پوند طلا استخراج شد.
"برائیس کوراس" یکی از باستان شناسان تیم تحقیقاتی توضیح می‌دهد که "از دیدگاه سرمایه داری ما ممکن است غیرقابل درک به نظر برسد که این همه کار تقریبا برای هیچ انجام شده است. در واقع، زمانی که تلاشی برای راه اندازی مجدد معدن در قرن بیستم انجام شد این ایده به دلیل سودآوری پایین کنار گذاشته شد".

کوراس خاطرنشان می‌سازد که در زمان رومیان با توجه به استفاده رایج از کار بَرده (که هیچ هزینه‌ای نداشت) این تلاش هم چنان سودآور قلمداد می‌شد. علیرغم آن که معدنچیان به طور رسمی برده نبودند "جوامع بومی آزاد" (البته نه شهروندان رومی) محسوب می‌شدند که مالیات خود را با کار در معدن پرداخت می‌کردند و هزینه عمده‌ای نداشتند.

سانچز-پالنسیا باستان شناس که یکی از افراد هدایت کننده این پروژه است می‌گوید: "تحقیق اکتشافات جالبی را نشان داد: ۳۲ کانال شبکه هیدرولیک و ۳۹ مخزن آب و کل فرآیند معدن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. این امکان برای اولین بار تعیین توالی کل معدن را فراهم کرده است و مشخص می‌کند که ۴۲ زمین لغزش از کوه‌ها در آخرین منطقه مورد بهره برداری لاس مدولاس رخ داده است".

کارشناسان توسعه دقیق مراحلی را که سه بخش معدن طی کرده ارائه نموده اند. در لاس والیناس تا ۲۸ فاز شناسایی شده که بزرگترین میزان محسوب می‌شود. در حال حاضر مطالعه‌ای در حال انجام است تا مشخص شود که چگونه از نیروی آب برای شکستن کوه‌ها به معنای واقعی کلمه استفاده شده است. مخلوطی از خاک و آب به سمت برخی از ایستگاه‌های شستشو هدایت می‌شد که در آن قطعات طلا جمع‌آوری می‌شد. مواد استریل باقیمانده در شش مخروط پرتابی بزرگ از جمله یکی که باعث پیدایش دریاچه کاروسدو شد انباشته شدند.

رومی‌ها برای ایجاد ریزش کوه ها، آب را در مخازن بزرگ مسدود کردند که ۳۹ مورد از آن به طور جزئی یا کامل حفظ شده است. بزرگترین آن لاهورتا ظرفیت نگهداری ۱۸ میلیون لیتر آب را داشت.
از ۳۲ کانال شناسایی شده تنها ۳۰ درصد در حال حاضر قابل مشاهده هستند. بقیه مسیری پنهان دارند یا به دلیل فرسایش پاک شده اند.

شورای ملی تحقیقات اسپانیا قصد دارد این شبکه هیدرولیک را به عنوان یک دارایی ارزشمند فرهنگی در فهرست ثبت کند که در آن صورت می‌تواند قوی‌ترین حفاظت قانونی از یک عنصر میراث فرهنگی در اسپانیا را دریافت کند.

در بررسی‌های باستان شناسی از تاریخ گذاری رادیوکربن برای تجزیه و تحلیل بهره برداری از معدن بین قرن اول و دوم عصر کنونی استفاده شده است. پس از آن دوره همه چیز خشک شد. در قرن سوم، به دلیل یک بحران شدید سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ارزش فلزاتی مانند طلا و نقره کاهش یافت بدان معنا که استثمار دیگر برای روم امری با اهمیت قلمداد نمی‌شد. از این رو، معادن پیش از آن که ذخایر معدنی در لاس مدولاس به طور کامل تمام شوند رها شدند.

در دهه ۱۹۷۰ میلادی به دلیل افزایش چشمگیر قیمت طلا شرکت‌های معدنی فرانسوی و بریتانیایی پیشنهاد‌هایی را برای بازگشایی معادن مطرح کردند، اما تخمین‌ها در مورد میزان استخراج در نهایت به اندازه کافی سودآور به نظر نمی‌رسید.

کار تیم شورای ملی تحقیقات اسپانیا با مطالعه سوابق زیست محیطی منطقه به پایان خواهد رسید. "آلمودنا" می‌گوید: "بدین ترتیب می‌توانیم ضمن ارزیابی تاثیرات ناشی از استخراج معادن و بهره برداری جهانی از آن قلمرو توسط امپراتوری روم ایده نسبتا دقیقی از تکامل پوشش گیاهی و شرایط محیطی در آن دو قرن نخست از عصرمان را داشته باشیم".

پس از رها شدن معدن، چشم انداز تا حد زیادی اصلاح شد. با این وجود، در طول قرون متمادی طبیعت وحشی برای اشغال سرزمین بازگشته است. امروزه این منطقه پوشیده از درختان بلوط و شاه بلوط و گونه‌های جانوری متعدد مانند گراز وحشی و آهو و صد‌ها گونه پرنده است. در همین حال، دریاچه کاروسدو که بر اثر بهره برداری از معدن ایجاد شده پر از ماهی قزل آلا شده است.