قلعه ارامنه در شمال پایتخت؛ چرا صدراعظم محمد شاه این ۱۳ خانواده را به تهران آورد؟

برای بسیاری از رهگذرانی که گذرشان به خیابان‌های اطراف میدان ونک می‌افتد، نام «ونک ارامنه» آشنا نیست. اما روزگاری محله ونک امروزی که با خیابان‌های شلوغ و پر رفت و آمد شناخته می‌شود، باغ‌های سرسبز و مزارع فراوان داشت و ونک ارامنه با قلعه معروفش یکی از نقاط کانونی آن بود.

به گزارش همشهری آنلاین، در دوران حکومت محمدشاه قاجار بود که گروهی از ارامنه در بخش شرقی آبادی ونک ساکن شدند. میرزا آقاسی صدراعظم محمد شاه برای تأمین علوفه قشون دولتی ۱۳ خانواده ارمنی را از چهارمحال و بختیاری برای کشاورزی به تهران آورد و با سکونت آن‌ها در این محدوده، بخش شرقی‌آبادی ونک به ونک ارامنه شهرت پیدا کرد.

از آنجایی که محل زندگی این کشاورزان در خارج از محدوده روستایی امنیت پایینی داشت، میرزاآقاسی در نزدیکی زمین‌های کشاورزی، برای آن‌ها قلعه‌ای ساخت؛ قلعه‌ای که خیلی زود میان اهالی آبادی ونک به قلعه ارامنه معروف شد. در واقع به دلیل نبود امنیت، ساخت این قلعه‌ها به‌ویژه در محدوده جنوب تهران و بلوک غار رایج بود تا کشاورزان و خانواده‌هایشان علاوه بر نزدیکی به زمین‌های کشاورزی، محل امنی برای سکونت داشته باشند.

قلعه ارامنه ونک هم مثل همه آن قلعه‌ها یک حیاط مرکزی و ۴ برج نگهبانی مدور در ۴طرف داشت که دورتادور آن اتاقک‌هایی برای سکونت خانواده‌ها ساخته شده بود. اگرچه اکنون دیگر قلعه ارامنه خبری نیست، اما کلیسای میناس مقدس در تقاطع کوچه امید و خیابان مهتاب در منطقه ۳ یادگاری از آن قلعه خاطره‌انگیز است؛ کلیسایی که برای عبادت ساکنان قلعه در نزدیکی آن ساخته شد.